დედამიწის ატმოსფეროში შემოსულმა კოსმოსურმა სხივმა ასტროფიზიკოსები უბრალოდ გააოგნა.
ციცქნა ნაწილაკი 240 ექსაელექტრონვოლტ ენერგიას ატარებდა, რაც 2,4 x 1020 ელექტრონვოლტს უდრის. ამ დრომდე ყველაზე მძლავრი ასეთი სხივი 1991 წელს არის დაფიქსირებული — ის 320 ექსაელექტრონვოლტ ენერგიას ატარებდა და „ღმერთო ჩემო“ ნაწილაკი (Oh-My-God particle) უწოდეს.
თუმცა, არის ერთი პრობლემა. „ღმერთო ჩემო“ ნაწილაკის მსგავსად, მეცნიერებმა ვერც ამჯერად მიაგნეს მის აშკარა წყაროს.
„ნაწილაკები იმდენად ძლიერია, რომ მათზე არ უნდა მოქმედებდეს გალაქტიკური და გარეგალაქტიკური მაგნიტური ველები. უნდა შეგეძლოს იმის დადგენა, ცის რა ნაწილიდან არის მოსული. თუმცა, „ღმერთო ჩემო“ ნაწილაკისა და ამ ახალი ნაწილაკის შემთხვევაში, ტრაექტორიას წყარომდე მიჰყვები და აღმოაჩენ, რომ იქ არაფერია საკმარისად მაღალი ენერგიის მქონე, რასაც მისი წარმოქმნა შეეძლო. მთელი საიდუმლოც ამაშია — რა ხდება?“, — ამბობს აღმოჩენის ავტორი, იუტის უნივერსიტეტის ფიზიკოსი და კოლაბორაცია Telescope Array-ს წევრი, ჯონ მეთიუსი.
კოსმოსური სხივები ნამდვილი კოსმოსური თავსატეხია. მეცნიერები მათ უკვე საუკუნეზე მეტია აფიქსირებენ, მაგრამ ჯერ კიდევ დაზუსტებით არ ვიცით იმ სხვადასხვა გზის შესახებ, რომლითაც ისინი სამყაროში ვრცელდებიან.
სინამდვილეში, ისინი რადიაცია არ არის, როგორიც მაგალითად, სინათლეა; ისინი ნაწილაკებია, ძირითადად ატომის ბირთვები, მაგრამ ამავე დროს სუბატომური ნაწილაკებიც, მაგალითად, პროტონები და ელექტრონები. სამყაროში თითქმის სინათლის სიჩქარით ვრცელდებიან და იმაზე მეტი ენერგია აქვთ, ვიდრე უნდა ჰქონდეთ.
მეცნიერთა აზრით, ისინი ენერგიულ გარემო პირობებშია წარმოქმნილი, მაგალითად, სუპერნოვებში ან ვარსკვლავთა შეჯახებებში. უფრო დაბალენერგიული წყაროები, თუნდაც ვარსკვლავები, დაბალენერგიულ კოსმოსურ სხივებს წარმოქმნის, მაგრამ უფრო მძლავრების პოვნა ცოტა რთული საქმეა.
აღმოჩენა „ღმერთო ჩემო“ ნაწილაკისგან განსხვავებული მეთოდით, ცის სხვა მონაკვეთში გაკეთდა, რაც მიუთითებს, რომ ეს მოვლენები ასტროფიზიკური ხასიათისაა, რომ „ღმერთო ჩემოს“ დაფიქსირება არც ხარვეზი ყოფილა და არც შეცდომა.
წყარო: epilogi.ge
