ღონისძიებაზე გაკეთდა ჩოხატაურის მუნიციპალიტეტის სოფელ ჯვარცხმაში აღმოჩენილი ახალი არქეოლოგიური ექსპონატების პრეზენტაცია, რომელიც წარმოადგინა ბათუმის არქეოლოგიის მუზეუმის ახალგაზრდა მეცნიერ-თანამშრომელმა, გურამ ჩხატარაშვილმა. მან საინტერესოდ ისაუბრა ახალი არქეოლოგიური აღმოჩენების შესახებ.
გურამ ჩხატარაშვილი: _ 2012 წელს საინტერესო ცნობა მოგვივიდა ჩოხატაურის ნ. ბერძენიშვილის სახელობის მხარეთმცოდნეობის მუზეუმიდან. კერძოდ, ლიანა თოდუას, საკარმიდამო მიწის დამუშავების დროს, შემთხვევით აღმოუჩენია ქვის ხანის მასალები. ჩვენ, ბუნებრივია, დავინტერესდით ამ ცნობით და მოვინახულეთ აღმოჩენის ადგილი. სჭარბობს კაჟის ანატკეც-ანამტვრევები. არის საკმაოდ საინტერესო ნიმუშებიც. კერძოდ, ქვის ორმხრივლესილი სამი ცული. ისინი უწახნაგოა და ეტყობათ გამოყენების კვალი. ამათგან განსაკუთრებით გამოირჩევა მთლიანად გაპრიალებული ქვის ცული, რომელიც სრულადაა დაცული. მისი სიგრძე 17,5 სმ-ია, სიგანე _ 5-7 სმ-ს შორის მერყეობს. იგი მოგრძო სოლისებური ფორმისაა, ყუის მხარეს თანდათან ვიწროვდება, აქვს ოვალური და ფართო სამუშაო პირი.
არქეოლოგიურ ლიტერატურაში აღიარებულია, რომ ქვის გაპრიალებული ცულების გაჩენა ნეოლითის ხანას უკავშირდება. ამიერკავკასიის თითქმის ყველა ნეოლითურ ძეგლებზე ვხედავთ ქვის მსგავს ცულებს. აღსანიშნავია, რომ ჯვარცხმაში აღმოჩენილ ცულს, მთლიანად გაპრიალების თვალსაზრისით, ანალოგი არ გააჩნია. აღიარებულია, რომ გაპრიალებული ცული ხეს კი არ ხლეჩდა, არამედ ჭრიდა. ყოველივე ეს ზრდიდა შრომის ნაყოფიერებას, რაც დიდ როლს თამაშობდა “დამჯდარ” მეურნეობაზე მცხოვრებთა საქმეში.
მონაპოვართა შორის განსაკუთრებით აღსანიშნავია თოხისებური იარაღი, რომელიც შავი ფერის ბაზალტის ანამტვრევზეა შექმნილი. იარაღის ორივე სიბრტყე ამობურცულია, ყუის მხარეს ორივე გვერდზე ღრმა ამონაღარია. ყუას ოვალური გვერდი აქვს. სამუშაო პირი ოვალურია, რომელსაც ეტყობა ხმარების კვალი. იარაღის სიგრძე 10 სმ-ია. აღსანიშნავია, რომ მსგავსი ტიპის იარაღის აღმოჩენა საკმაოდ იშვიათია და ჯერჯერობით, მხოლოდ მახვილაურის ნეოლითურ ნამოსახლარზე გვაქვს. სხვადასხვა სახეობის იარაღებთან ერთად, უახლოეს მონაპოვარში წარმოდგენილია ქვის სათლელები. მოხარული ვარ, რომ მომეცა საშუალება ეს აღმოჩენები გამეცნო საზოგადოებისთვის, _ აღნიშნა ჩვენთან საუბარში გურამ ჩხატარაშვილმა.
ღონისძიებაზე ასევე ნაჩვენები იყო გივი მონავარდისაშვილის მოკლემეტრაჟიანი ფილმი _ “ნოდარ დუმბაძე”.
ღონისძიების ბოლოს, სამუზეუმო გაერთიანების ხელმძღვანელმა, შოთა ჩანტლაძემ მადლობა გადაუხადა მუზეუმის დირექტორს, ნათია კალანდაძეს ასეთი საინტერესო დღისთვის.
