ერთ კვირაში დედათქვენის დაბადების დღეა და თითქოს დამთხვევააო, ფეისბუქის ნიუსფიდში ახლომდებარე სამკაულების მაღაზიის რეკლამა გიჩნდებათ, რომელიც ქალის ნივთებზე ფასდაკლებას გთავაზობთ.
ქორწინების იუბილე ახლოვდება, თქვენს პარტნიორს ძალიან უნდა ახალი ტელეფონი და „სრულიად შემთხვევით“ ფეისბუქი ტექნიკის მაღაზიების შემოთავაზებებს გაჩვენებთ.
ცოტა ხნის წინ სამსახური შეიცვალეთ და თქვენი ოფისი სახლიდან შორს მდებარეობს. თითქოს დაბარებულივით, ეკრანზე უფრო და უფრო ხშირად ჩნდება ტაქსის კომპანიების რეკლამები.
ისღა დაგრჩენიათ დაიჯეროთ, რომ ვიღაც თქვენს აზრებს კითხულობს.
სინამდვილეში ეს ასე არ არის და ინფორმაციას ფეისბუქს თქვენ თვითონ აძლევთ. თუ კარგად დაფიქრდებით, მიხვდებით, რომ დედა ოჯახის წევრებს შორის გყავთ მითითებული, მას კი, თავის მხრივ, საცხოვრებელი ადგილიც დაკონკრეტებული აქვს და საკუთარი დაბადების დღეც. ქორწინების თარიღი თავად არ შეიყვანეთ საკუთარი პროფაილის რედაქტირებისას? თქვენი პარტნიორი კი ამ ბოლო დროს სულ უფრო ხშირად აზიარებს ფეისბუქზე სტატიებს მობილური ტელეფონების უახლესი მოდელების შესახებ.
ახალ სამსახურზეც საკუთარი სურვილით მიაწოდეთ ინფორმაცია, როცა Life event შექმენით და საცხოვრებელ ადგილზეც, როცა საკუთარ მისამართზე და-check in-დით სტატუსით: Home Sweet Home.
ერთი სიტყვით, ფეისბუქი თქვენს პერსონალურ მონაცემებს რეკლამის სწორად გასათვლელად იყენებს და ამას არც მალავს. „ჩვენ გვინდა, რომ რეკლამები, რომლებსაც ფეისბუქის მომხმარებლები ხედავენ, გამოსადეგი და შესაბამისი იყოს“ – ამბობს კომპანიის პრესსპიკერი.
იმისთვის კი, რომ რეკლამები თქვენს გემოვნებას და სურვილებს შეესაბამებოდეს, ფეისბუქს ბევრი სხვადასხვა გზაა აქვს შერჩეული:
1. აანალიზებს თქვენი ონლაინ აქტივობას (გვერდები, რომლებსაც ალაიქებთ, რეკლამები, რომლებსაც ნახულობთ).
2. აკვირდება თქვენს ტელეფონს თუ კომპიუტერს (რა ბრენდს იყენებთ, რომელი ტიპის ინტერნეტს ანიჭებთ უპირატესობას, ტელეფონიდან უფრო ხშირად შედიხართ ინტერნეტში თუ პლანშეტიდან ან კომპიუტერიდან).
3. აანალიზებს თქვენს და თქვენთან დაკავშირებული ადამიანების მონაცემებსა და გემოვნებას (ვინ არიან თქვენი მეგობრები, ოჯახის წევრები, ადამიანები, რომლებთანაც ყველაზე ხშირად გაქვთ კომუნიკაცია, რა ონლაინ გემოვნება აქვთ მათ).
4. აანალიზებს თქვენს ქცევას (სად მუშაობთ, სად აკეთებთ chek-in-ს, რა ტიპის სტატიებს კითხულობთ და აზიარებთ).
და ეს ყველაფერი არ არის: რეკლამის აუდიტორიის გათვლისას ფეისბუქი პარტნიორებს იმ მონაცემების გამოყენებასაც სთავაზობს, რომლებსაც Experian, Acxiom და Epsilon-ის მსგავსი კომპანიები აგროვებენ. ეს ფირმები მომხმარებლების პორტრეტებს წლების განმავლობაში ქმნიან ისეთ მონაცემებზე დაყრდნობით, როგორიცაა პირის მიერ გამოწერილი ჟურნალები, ამა თუ იმ კომპანიის მომხმარებლის ბარათები, ღია გამოკითხვების, თუ კონკურსების შედეგები და ა.შ.
ერთად თავმოყრილი მთელი ეს ინფორმაცია მომხმარებლის ფაქტობრივად სრულყოფილ პორტრეტს იძლევა. ამიტომ არ უნდა გაგიკვირდეთ, რომ ფეისბუქს თქვენი „აზრების კითხვა“ კარგად გამოსდის. მაგალითად ავიღოთ დედათქვენის დაბადების დღის შემთხვევა: სამკაულების მაღაზიის რეკლამა გათვლილი იყო ქალებზე (სქესი თქვენ უთხარით), რომელთა დედების დაბადების დღემდე თვეზე ნაკლები რჩება (დაბადების დღე დედათქვენმა უთხრა), რომლებიც ცხოვრობენ თბილისში (თქვენ უთხარით), და აქვთ საშუალოზე მაღალი შემოსავალი (დაფიქსირებული გაქვთ საჯარო დეკლარაციაში ან რომელიმე ღია გამოკითხვაში).
როგორ უნდა მოიქცეთ, თუ არ გინდათ თქვენი „აზრები წაიკითხონ?“
ამისთვის ფეისბუქი გვთავაზობს რეკლამის შერჩევის, (ads preference setting)-ებს: https://www.facebook.com/ads/preferences/…
ასევე პორტალს სადაც ახსნილია, როგორ მუშაობს სარეკლამო სისტემა: https://www.facebook.com/ads/about/…
გარდა ამისა, იძლევა რეკლამების დამალვის და იმის დაგეგმვის საშუალებასაც, თუ რა ტიპის რეკლამის ნახვა გსურთ. თუმცა როგორც ექსპერტები ამბობენ, ამით „მომხმარებლის პორტრეტის“ მხოლოდ გაფერმკრთალება შეგიძლიათ, ბოლომდე მას ვერ გააქრობთ.
არსებობს კიდევ ერთი გამოსავალი: გააუქმოთ ფეისბუქი. თუმცა მაშინ ვინღა შეგახსენებთ იმას, რომ დედის დაბადების დღე ახლოვდება და დროა საჩუქრის საყიდლად უნდა წახვიდეთ? _ ერთი სიტყვით, გადაწყვეტილება თქვენ უნდა მიიღოთ.
მანამდე კი შეგიძლიათ ამ ლინკზე ნახოთ პერსონალურ მონაცემთა დაცვის აპარატის მიერ მომზადებული გიფი იმ მონაცემების არასრული სიის შესახებ, რომლებსაც ფეისბუქი კომპანიებს მომხმარებლის ტარგეტირებისთვის სთავაზობს.