სასჯელაღსრულებისა და პრობაციის მინისტრმა კახა კახიშვილმა პარლამენტის ადამიანის უფლებათა დაცვისა და სამოქალაქო ინტეგრაციის კომიტეტის სხდომაზე, სამინისტროს მიერ მომზადებული საკანონმდებლო ცვლილებათა პაკეტი წარადგინა. საკანონმდებლო ცვლილებების მიზანია პენიტენციურ სისტემაში ადამიანის უფლებების და სარეჟიმო პირობების დაცვის მაღალი ხარისხის უზრუნველყოფა.
მინისტრმა დეპუტატებს დეტალურად გააცნო ყველა ის სიახლე, რასაც „პატიმრობის კოდექსში“ ცვლილებების შესახებ და მისგან გამომდინარე 19 კანონპროექტი ითვალისწინებს. მან სისტემის მდგრადობის მნიშვნელობას გაუსვა ხაზი და აღნიშნა, რომ ახალი, გაწერილი რეგულაციები სწორედ ამას უზრუნველყოფს.
„ჩვენი ამოცანაა პენიტენციური სისტემა იყოს ორიენტირებული არა ადამიანის იზოლაციაზე, არამედ რესოციალიზაციაზე. მუდმივად ვმუშაობთ იმ საკითხებზე, რომელიც მეტად განამტკიცებს ადამიანის უფლებებს პენიტენციურ დაწესებულებებში და მეორეს მხრივ, რა თქმა უნდა, ვზრუნავთ სარეჟიმო პირობების გაწერასა და შემდგომში მის შესრულებაზე. აქედან გამომდინარე, მოცულობითი პაკეტი წარმოვადგინეთ, რომელიც წინგადადგმული ნაბიჯია და ბევრ უპრეცედენტო სიახლეს ითვალისწინებს. ვცდილობთ მივიღოთ და შემდეგ, პრაქტიკაში გავატაროთ რეგულაციები, რომლითაც ერთის მხრივ, ქვეყანაში კრიმინოგენური ვითარების გაკონტროლების საშუალებას მოგვცემს, ამავე დროს, მსჯავრდებულს საშუალება მიეცემა ღირსეულ პირობებში მოიხადოს სასჯელი და აქტიურად ჩაერთოს რესოციალიზაციის პროგრამებში, რაც გათავისუფლების შემდეგ ხელს შეუწყობს მის ინტეგრაციას საზოგადოებაში. სისტემა მუდმივად საჭიროებს განახლებას და ამ კუთხით, ჩვენ მუშაობას მომავალშიც განვაგრძობთ“, – განაცხადა კახა კახიშვილმა.
მინისტრის განმარტებით, საკანონმდებლო ცვლილებები ითვალისწინებს: სასჯელის მოხდის პერიოდში დაბალი რისკის მსჯავრდებულთათვის უმაღლესი განათლების მიღების უფლების მინიჭებას; ახალი – გათავისუფლებისთვის მომზადების თავისუფლების აღკვეთის დაწესებულების შექმნას; დისციპლინური პატიმრობის ვადების შემცირებას; არასაპატიმრო სასჯელის სახის – შინაპატიმრობის დანერგვას სრულწლოვანი მსჯავრდებულებისთვის და ელექტრონული მონიტორინგის საშუალებებით, მისი ეფექტური აღსრულების მექანიზმების უზრუნველყოფას; მსჯავრდებულის ავადმყოფობის გამო სასჯელის მოხდისგან გათავისუფლების; სასჯელის აღსრულების გადავადების; ასევე, მსჯავრდებულის პირობით ვადამდე გათავისუფლების, უვადოდ თავისუფლებააღვეთილი პირისთვის თავისუფლების აღკვეთის სხვა სახის სასჯელით შეცვლის და სხვა საკითხებში ცვლილებებს. გარდა ამისა, ძალიან მნიშვნელოვანი სიახლეა გათვალისწინებული ბავშვებთან ერთად დაწესებულებაში მყოფი მსჯავრდებული დედებისთვის. მათ საშუალება ექნებათ სამი წლის ასაკის მიღწევის გამო ბავშვის პენიტენციური დაწესებულებიდან გაყვანის შემდეგ, ერთი წლის განმავლობაში, შაბათ-კვირას დატოვონ დაწესებულება და ეს დრო შვილთან ერთად გაატარონ. ეს ხელს შეუწყობს ბავშვის გარემოსთან ადაპტაციას და ამ პროცესის თანმდევი სტრესის შემცირებას. ექსპერტების რეკომენდაციების შესაბამისად, 3 წლის ასაკის შემდეგ პენიტენციურ დაწესებულებაში ყოფნა ბავშვის ფსიქიკურ მდგომარეობაზე უარყოფითად მოქმედებს და ამიტომ, მისი გაყვანა აუცილებელია.
დეპუტატებმა წარმოდგენილი საკანონმდებლო ცვლილებების პაკეტი ცალსახად დადებითად შეაფასეს და საკუთარი რეკომენდაციებიც წარადგინეს. მინისტრმა მათ შეკითხვებს უპასუხა, რეკომენდაციების განხილვისთვის მზადყოფნა გამოთქვა და ასევე, დეპუტატებს სასჯელის მოხდის პირობების უკეთ გაცნობის მიზნით, პენიტენციურ დაწესებულებებში ვიზიტი შესთავაზა.
ადამიანის უფლებათა დაცვის კომიტეტის ხელმძღვანელის სოფიო კილაძის შეფასებით, წარდგენილი უმნიშვნელოვანესი ცვლილებები კიდევ უფრო გააჯანსაღებს პენიტენციურ სისტემაში უკვე მიღწეულ მაღალ სტანდარტს. მისი თქმით, 2012 წლამდე არსებული ვითარების გათვალისწინებით, წარმოუდგენელი იყო ასე მოკლე დროში პენიტენციური სისტემის მსგავსი პროგრესი. მან ხაზი გაუსვა ამ ცვლილებებში სასჯელაღსრულებისა და პრობაციის მინისტრის კახა კახიშვილის როლს და მადლობა გადაუხადა უწყების თანამშრომლებს, რომლებმაც კანონპროექტზე იმუშავეს.
საკანონმდებლო ცვლილებები ასევე დადებითად შეაფასა სახალხო დაცველის წარმომადგენელმა ეკა ფოფხაძემ, რომელმაც აღნიშნა, რომ საზოგადოება სამინისტროს მხირდან ფუნდამენტურ, პროგრესულ ცვლილებებს მიჩვეულია, რომელსაც ყოველთვის თან სდევს ჰუმანიზმის პრინციპი. ამასთან, მან დადებითად აღნიშნა, პრევენციის ეროვნული მექანიზმისთვის პენიტენციურ დაწესებულებებში ფოტოგადაღების უფლების მინიჭება. თავის მხრივ, კახა კახიშვილმა მადლობა გადაუხადა სახალხო დამცველსა და მის აპარატს სამინისტროსთან ეფექტური თანამშრომლობისთვის.
ადამიანის უფლებათა დაცვის კომიტეტმა საქართველოს მთავრობის მიერ საკანონმდებლო ინიციატივის წესით წარდგენილ საქართველოს კანონის პროექტს „პატიმრობის კოდექსში ცვლილების შეტანის შესახებ“ და მისგან გამომდინარე 19 კანონპროექტს მხარი დაუჭირა.
(R)
