“სულ არის ალტერნატივა, ცენტრის შესუსტება თუ გაძლიერება, ანუ სეპარატიზმი ხომ არ გაჩნდება ცენტრის შესუსტებისას. ეს კითხვა რომ საფუძვლიანია, ამას ისტორიაც გვიჩვენებს-ტერიტორიები გვაქვს დაკარგული სეპარატიზმის გამო. ასე რომ რიგი პოლიტიკოსების მიერ ამ პრობლემის ასპექტის გაუფასურება არალოგიკურია. დასაფიქრებელია, როგორ უნდა შეზავდეს აუცილებლად შემოსატანი ფედერალიზმი და ძლიერი ცენტრი, ისე რომ ერთმანეთს ხელი არ შეუშალონ. ფედერალიზმმა არ უნდა გამოიწვიოს სეპარატისტული პროცესები, მითუმეტეს რომ დასავლეთში ფედერალიზმი სხვა პირობებში ვითარდება, ჩვენთან სხვა პირობებში”.
ექსპერტი აცხადებს, რომ ჯერ კიდევ მაშინ, როცა საქართველოს რუსეთთან ურთიერთობა ჰქონდა, რუსეთი იყო ის მხარე, რომელიც ქართველებისგან ითხოვდა ფედერალიზმს, რადგან რუსეთი ამ ფორმაში პოულობს იმ ბერკეტებს, რითაც მეორე მხარეზე იმოქმედებს.
“ფედერალიზმის თუ რეგიონიზაცის გზაზე სიარული აუცილებელია, მაგრამ ფრთხილად და დაფიქრებულად. ჯერ გასარკვევია ვართ თუ არა მზად ცვლილებები შევიტანოთ რეგიონალურ მოწყობაში, რადგან რეგიონალური მოწყობა გულისხმობს არჩევნების სხვანაირ მოწყობას, არჩევნებისთვის სხვანაირ მომზადებას, მითუმეტეს თუ იზრდება თვითმმართველი ქალაქების რაოდენობა, უფრო რთულია. როცა არჩევნები კარს არის მომდგარი ახალი კანონების შემოტანა ხომ არ გაართულებს სიტუაციას და გაუგებრობის წყარო ხომ არ გახდება? აი, ამ კითხვას უნდა გავცეთ პასუხი და დავფიქრდეთ. ეს მეჩვენება ერთ-ერთ საფრთხედ და არ უნდა ვიჩქაროთ. ჩემთვის საერთოდ გაუგებარირატომ ვჩქარობთ?! რა ხდება დღეს ისეთი, რომ ამ ნაბიჯის გადადგმას ამ ტემპით გვაიძულებს. ეს კითხვა ჯერ-ჯერობით უპასუხოა იმ დისკუსიების ფონზე, რაც მიდის”.
საყვარელიძე მიესალმება პილოტურ ფორმას ზოგიერთი ნორმის განხორციელებისთვის, თუმცა უკვირს რატომ გახდა საჭირო საზოგადოების ვნებათაღელვა, როცა შესაძლებელი იყო ამ ვარიანტების თავიდანვე განხილვა.
“მისასალმებელია პილოტირების ფორმა, ამ დროს, თუ უარყოფითი შედეგები გამოვლინდა, მოიხსნება საკითხი. პრინციპში რეფორმის შემოტანის ფორმად თუ ავიღებთ პილოტაჟით მუშაობას, მისასალმებელია, მითუმეტეს ისეთი სერიოზული საკითხის დროს, როგორიც რეგიონალური მოწყობაა. კარგი იქნება პილოტირების ფორმა სხვა რეფორმებზეც თუ გავრცელდება”.
ექსპერტი აცხადებს, რომ ადგილობრივი თვითმმართველობის არჩევნები ძალიან სერიოზული მოვლენაა, მით უმეტეს იმ ფონზე, როცა ეს არჩევნები “ნაციონალური მოძრაობის” სერიოზული სამიზნეა.
“თუ გავითვალისწინებთ იმას, რომ ადგილობრივი არჩევნები ძალიან სერიოზული სამიზნეა “ნაციონალური მოძრაობისთვის”, არავის არ უნდა ეგონოს ეს არჩევნები საარჩევნო გასეირნება საარჩევნო უბანზე, ადგილობრივი არჩევნები იქნება უფრო თავდაუზოგავი ბრძოლა პარტიების მხრიდან. ასე რომ აჩქარება ნამდვიად არ არის კარგი და საჭიროა მეტი დაფიქრება”.
საყვარელიძე ამბობს, რომ ამ პირობებში მოუმზადებელი ფონი იმ ძალების შედეგებისთვისაც გაუგებარი იქნება, რომელიც დღეს არის ხელისუფლებაში. ის ამბობს, რომ დასასმელია რეალური კითხვა – რატომ უნდა ავჩქარდეთ.