ახლახან ოზურგეთის მუნიციპალიტეტის სოფელ ნაგომარში, ზაზა კოპლატაძის ოჯახში, დედა ღორმა 21 გოჭი მოიგო. გავრცელებულმა ინფორმაციამ მეურნე ადამიანების დიდი ინტერესი გამოიწვია, რადგან აფრიკული ცხელების გავრცელების შემდეგ, მოსახლეობის ძალიან ცოტა ნაწილს ჰყავს ღორი და ასეთი ჯიში _ კიდევ უფრო ნაკლებად.
"კარმიდამო ჩემი" კოპლატაძეებს შინ ეწვია. ჩვენთან ერთად იმყოფებოდა რაიონში ცნობილი ვეტექიმი თამაზ კილაძე. როცა ადგილზე მივედით, ზაზა კოპლატაძე გოჭებს თავს დასტრიალებდა.
_ დედა ღორი საბალახოდაა. გოჭებს ერთი წუთით არ ვტოვებ _ 21 მოიგო, თუმცა, სამწუხაროდ, ხუთი დაგვეღუპა. ყველა ერთმანეთზე უკეთესი იყო. ვცადეთ, ვეტაფთიაქში მიღებული რჩევით მოგვეხდინა კვება, მაგრამ რაღაც შეცდომა დავუშვით და… _ გვეუბნება ზაზა კოპლატაძე, _ ლანდრასის ჯიშია, დედა ღორი, დაშვებული ყურებით და მასიური წონით, სულ ცოტა, 200 კილოგრამ იქნება, გასულ წელს 20 გოჭი მოიგო, სულ პირველად კი _ 12.
_ ბატონო ზაზა, არა ერთი მეურნე დაინტერესდა ამ ჯიშით. აინტერესებთ ისიც, როგორ ახერხებთ, დაიცვათ ის ფიზიკური განადგურებისგან, გავრცელებული ჭირის შემდეგ…
_ რაიმე განსაკუთრებული ზომა არ მიმიღია. სოფლის განაპირა, ტყიან უბანში ვცხოვრობთ, ბევრი ადამიანი არ შემოდის, ღორიც არ ჰყავს ბევრს. ალბათ, ასე გადარჩა. რაც შეეხება დაინტერესებას, შევიძინე მეზობლისგან, რომელმაც ადრე კახეთიდან ჩამოიყვანა ღორი. მას შემდეგ მყავს, უკვე მეოთხე გოჭობაა. კიდევ მყავს ერთი, რომელიც მაკედაა და მალე კვლავ გოჭიანობა გვექნება, ოღონდ რამდენი იქნება, არ ვიცი. ისე, ჭირზე უფრო, ქურდი და ნადირი გვაწუხებს…
_ განსაკუთრებული კვების რეჟიმი თუ სჭირდება და გოჭების ზრდის ტემპი როგორია?
_ ჩვეულებრივად ვკვებავთ _ სიმინდი, ანადუღარი ქატო, ხილი და სხვადასხვა საკვების ნარჩენი, აქვე ტყეა და იქ ბალახობენ. ტყეში არის წაბლი, პანტა. ისე კი, მობალახე ჯიშია. რაც შეეხება გოჭებს, შარშან, ერთი თვის ასაკში, როცა ძუძუს წოვა მივატოვებინე და ხელოვნურ კვებაზე გადავიყვანე, თითოეული 11-12 კილოგრამს იწონიდა! საუკეთესო ჯიშია. ბევრია შეძენის მსურველი, თუმცა, ჩემი აზრით, კიდევ უფრო მეტი ადამიანი უნდა ინტერესდებოდეს ასეთი ჯიშის მომრავლებით _ მომგებიანია, მეხორცული ჯიშია, გოჭებს ცალკე გაყიდი… სოფელში თუ ცხოვრობ, უნდა იშრომო. ჭირის გამოა ხალხი შეშინებული და ორჭოფობენ, რომ ვიყიდო, ვაითუ, დაგვეხოცოსო, მაგრამ მგლის შიშით ცხვარი ვის გაუწყვეტია?
_ბატონო ზაზა, ყიდვის მსურველი მაინც ბევრია, რა რჩევა-დარიგებას აძლევთ მათ?
_ კი, ბევრია და მე ამდენი სად მყავს? ამიტომ ვამბობ, სოფელში მცხოვრებმა ყველამ უნდა სცადოს, გაზარდოს ასეთი ღორი. ჩემი რჩევა ისაა, რომ სანამ კარგად არ მოიზრდებიან, ეზოს გარეთ არ გაუშვან. შინაური ხალხური საშუალებებით ვმკურნალობ, ზაფხულში კარგია ყოველი ჭამის დროს, მომზადებულ საჭმელში დაჩეჩქვილი ნიორი დავუმატოთ.
საუბარში ერთვება ვეტექიმი თამაზ კილაძე:
_ ლანდრასის ჯიში საუკეთესოა იმით, რომ გამორჩეულად მეხორცულია. ყველა ღორს არ ჰგავს, ქონისა და მჭლეს ფენა-ფენა განლაგება აქვს, ე. წ. ბეკონი და არა ისე, როგორც არა ერთი ჯიშის ღორს, როცა გამოყოფილია ქონი მჭლისგან. აფრიკული ცხელება, ძირითადად, ფეხით მოსიარულის მიერ გადადის. რაც უფრო განცალკევებულია სადგომი, მით ნაკლებია საფრთხე.
გვაქვს დიდი სურვილი, მალე დავიწყოთ ღორის ხელოვნური განაყოფიერება და შედეგი ისეთივე დადგეს, როგორ წარმატებასაც მივაღწიეთ საქონლის შემთხვევაში. ამიტომ, ასეთი ჯიშის გამრავლება შესანიშნავი ნაბიჯი იქნება _ ამ გზით მთლიანად ავიცილებთ ყველანაირ ჭირს, რადგან ხელოვნური განაყოფიერების შედეგად მიღებულ თაობას, ვერანაირი ჭირი ვერ ვნებს.
