"გურია ნიუსი" უკვე წერდა ლანჩხუთის მუნიციპალიტეტში ჩატარებული კვლევის შესახებ, რომელიც მიზნად ისახავდა მოსახლეობის კეთილდღეობის დონის განსაზღვრას. როგორც კვლევის პრეზენტაციაზე სოციოლოგმა იაგო კაჭკაჭიშვილმა განაცხადა, გამოკითხვა ჩატარდა, დღესდღეობით, ყველაზე აპრობირებული მეთოდით და შედეგები მაქსიმალურად მიახლოებულია არსებულ რეალობასთან.
საკმაოდ ვრცელი პრეზენტაციიდან ჩვენ რამდენიმე ასპექტს გამოვყოფთ. გამოკითხვა 2014 წლის გაზაფხულზე ჩატარდა და სულ 3 500 რესპონდენტი შეირჩა, როგორც ქალაქში, ასევე, ყველა ტერიტორიულ ერთეულში. კვლევამ ლანჩხუთის მუნიციპალიტეტში მცხოვრები ოჯახისთვის თვის შემოსავალი, საშუალოდ, 815 ლარი აჩვენა, რაც, ცოტა არ იყოს, მოულოდნელი ციფრი აღმოჩნდა ბევრისთვის. ცალ-ცალკე გამოიკითხნენ ოჯახები, რომლებშიც 16 წლამდე ასაკის ბავშვები და პენსიონერები ცხოვრობენ და, შესაბამისად, მათი თვიური შემოსავალი 279 და 193 ლარით განისაზღვრა.
რაც შეეხება ხარჯებს, კვლევამ აჩვენა, რომ ოჯახების ძირითადი ხარჯი კომუნალური გადასახადებია, ხოლო შემდეგ მოდის სარიტუალო დანახარჯები. სასურსათო ხარჯებიდან მოთხოვნილება, ძირითადად, პურეულზე და პარკოსან პროდუქტებზეა. ეს მაჩვენებელი ოდნავ დიდია ბოსტნეულის და თამბაქოს მოთხოვნილებაზე.
ირკვევა, რომ მოსახლეობის უმრავლესობა ერთდროულად არ ფლობს ხუთი ან მეტი ხანგრძლივი მოხმარების ნივთს, როგორიცაა _ ავტომობილი, სარეცხი მანქანა, მაცივარი, ტელეფონი, ტელევიზორი და მტვერსასრუტი. შემაშფოთებელია, მაგრამ ფაქტია, რომ გამოკითხულთა 21%-ს არ აქვს ტელევიზორი, რაც 21-ე საუკუნეში ფუფუნებად ნამდვილად არ ითვლება.
ოჯახების საცხოვრისი, ძირითადად, 4-5 ოთახით განისაზღვრება, აქედან, თითქმის მესამედს, სახლის სახურავის პრობლემა აქვს. პრობლემათა ნუსხაში ამ მხრივ გამოსარჩევია იატაკის და კედლების მდგომარეობა. მოსახლეობის 71% ზამთარში მხოლოდ ერთ ოთახს ათბობს, ხოლო 80,7%-სთვის ცხელი წყალი უცხო ხილია, 83%-ს ტუალეტი სახლის გარეთ აქვს და კანალიზაციის გარეშეა; აბაზანა გააჩნია ოჯახების 56,5%-ს, ხოლო ნაგვის გატანის "ბედნიერება" 68 პროცენტისთვის მიუწვდომელია.
კომუნალური მომსახურებიდან მხოლოდ ელექტროენერგიაა აბსოლუტური უმრავლესობისთვის ხელმისაწვდომი, ტექნიკური წყლის პრობლემა კი 7,8%-ისთვის აქტუალურია, ხოლო 60%-ზე მეტისთვის გაზმომარაგება ისევ ოცნებად რჩება.
ოჯახის შემოსავალი კვებისთვის გამოკითხულთა 36,7%-ს ჰყოფნის, ხოლო ყოველდღიური მოთხოვნილების დასაკმაყოფილებლად _ 35%-ს. გამოიკვეთა სამი ძირითადი პრობლემა, რაც აწუხებს მოსახლეობის უმეტეს ნაწილს. რიგითობის მიხედვით ესენია: არასაკმარისი ფინანსები, დასაქმება, მედიკამენტების შეძენა და რაც ყველაზე საგულისხმოა, გამოკითხულთა 70,8% თვლის, რომ გასული ერთი წლის (2013 წლის გაზაფხული-2014 წლის გაზაფხული) განმავლობაში მათი ეკონომიკური მდგომარეობა არ შეცვლილა, 19,5%-ს მიაჩნია, რომ, პირიქით, გაუარესდა და მხოლოდ 6,2%-ია კმაყოფილი. გაუარესების ორი ძირითადი მიზეზი გამოიკვეთა _ ოჯახის ერთ-ერთი წევრის ავადმყოფობა და ფასების ზრდა.
ამ მაჩვენებელში 14,1% ეკონომიკური მდგომარეობის გაუარესების მიზეზს იმ ვალების გასტუმრებაში ხედავს, რომელიც ოჯახმა აიღო. საერთოდ გამოკითხულთა 60%-ს ერთი წლის განმავლობაში აუღია სესხი (ვალი). ამის უმთავრეს 4 მიზეზად კი სხვა ვალების გასტუმრება, საკვების და მედიკამენტების შეძენა და სამედიცინო მომსახურების მიღება სახელდება.
რაც შეეხება ჯანდაცვის სფეროს, ამ კუთხით საინტერესოა ის ფაქტი, რომ ოჯახების 35,4%-ს სურდა მიეღო სრულფასოვანი სამედიცინო მომსახურება, მაგრამ უფულობის გამო, ვერ მოახერხა. საყოველთაო დაზღვევით კი მხოლოდ 13%- მა ისარგებლა. საერთოდ, მოსახლეობა, ძირითადად, ორ დაავადებას უჩივის _ რევმატულს და გულსისხლძარღვთა სისტემის დაავადებებს.
"აღნიშნული კვლევა მართლაც საჭირო იყო იმ რეალური სურათის ასასახავად, რაც, დღესდღეობით, მთლიანად ქვეყანაში და, უშუალოდ, ლანჩხუთის მუნიციპალიტეტში მოსახლეობის კეთილდღეობის კუთხით შეინიშნება. მთავარი, ალბათ, სწორი ანალიზის გაკეთება და დროული ჩარევაა. კვლევამ დაგვანახა მუშაობის გარკვეული ხარვეზები და სამომავლოდ მინიშნებაც მოგვცა, თუ რა მიმართულებით უნდა გავაგრძელოთ ეფექტურ პროგრამებზე მუშაობა", _ თქვა ლანჩხუთის მუნიციპალიტეტის გამგებლის პირველმა მოადგილემ ვახტანგ ზენაიშვილმა.
რაც შეეხება ხარჯებს, კვლევამ აჩვენა, რომ ოჯახების ძირითადი ხარჯი კომუნალური გადასახადებია, ხოლო შემდეგ მოდის სარიტუალო დანახარჯები. სასურსათო ხარჯებიდან მოთხოვნილება, ძირითადად, პურეულზე და პარკოსან პროდუქტებზეა. ეს მაჩვენებელი ოდნავ დიდია ბოსტნეულის და თამბაქოს მოთხოვნილებაზე.
ირკვევა, რომ მოსახლეობის უმრავლესობა ერთდროულად არ ფლობს ხუთი ან მეტი ხანგრძლივი მოხმარების ნივთს, როგორიცაა _ ავტომობილი, სარეცხი მანქანა, მაცივარი, ტელეფონი, ტელევიზორი და მტვერსასრუტი. შემაშფოთებელია, მაგრამ ფაქტია, რომ გამოკითხულთა 21%-ს არ აქვს ტელევიზორი, რაც 21-ე საუკუნეში ფუფუნებად ნამდვილად არ ითვლება.
ოჯახების საცხოვრისი, ძირითადად, 4-5 ოთახით განისაზღვრება, აქედან, თითქმის მესამედს, სახლის სახურავის პრობლემა აქვს. პრობლემათა ნუსხაში ამ მხრივ გამოსარჩევია იატაკის და კედლების მდგომარეობა. მოსახლეობის 71% ზამთარში მხოლოდ ერთ ოთახს ათბობს, ხოლო 80,7%-სთვის ცხელი წყალი უცხო ხილია, 83%-ს ტუალეტი სახლის გარეთ აქვს და კანალიზაციის გარეშეა; აბაზანა გააჩნია ოჯახების 56,5%-ს, ხოლო ნაგვის გატანის "ბედნიერება" 68 პროცენტისთვის მიუწვდომელია.
კომუნალური მომსახურებიდან მხოლოდ ელექტროენერგიაა აბსოლუტური უმრავლესობისთვის ხელმისაწვდომი, ტექნიკური წყლის პრობლემა კი 7,8%-ისთვის აქტუალურია, ხოლო 60%-ზე მეტისთვის გაზმომარაგება ისევ ოცნებად რჩება.
ოჯახის შემოსავალი კვებისთვის გამოკითხულთა 36,7%-ს ჰყოფნის, ხოლო ყოველდღიური მოთხოვნილების დასაკმაყოფილებლად _ 35%-ს. გამოიკვეთა სამი ძირითადი პრობლემა, რაც აწუხებს მოსახლეობის უმეტეს ნაწილს. რიგითობის მიხედვით ესენია: არასაკმარისი ფინანსები, დასაქმება, მედიკამენტების შეძენა და რაც ყველაზე საგულისხმოა, გამოკითხულთა 70,8% თვლის, რომ გასული ერთი წლის (2013 წლის გაზაფხული-2014 წლის გაზაფხული) განმავლობაში მათი ეკონომიკური მდგომარეობა არ შეცვლილა, 19,5%-ს მიაჩნია, რომ, პირიქით, გაუარესდა და მხოლოდ 6,2%-ია კმაყოფილი. გაუარესების ორი ძირითადი მიზეზი გამოიკვეთა _ ოჯახის ერთ-ერთი წევრის ავადმყოფობა და ფასების ზრდა.
ამ მაჩვენებელში 14,1% ეკონომიკური მდგომარეობის გაუარესების მიზეზს იმ ვალების გასტუმრებაში ხედავს, რომელიც ოჯახმა აიღო. საერთოდ გამოკითხულთა 60%-ს ერთი წლის განმავლობაში აუღია სესხი (ვალი). ამის უმთავრეს 4 მიზეზად კი სხვა ვალების გასტუმრება, საკვების და მედიკამენტების შეძენა და სამედიცინო მომსახურების მიღება სახელდება.
რაც შეეხება ჯანდაცვის სფეროს, ამ კუთხით საინტერესოა ის ფაქტი, რომ ოჯახების 35,4%-ს სურდა მიეღო სრულფასოვანი სამედიცინო მომსახურება, მაგრამ უფულობის გამო, ვერ მოახერხა. საყოველთაო დაზღვევით კი მხოლოდ 13%- მა ისარგებლა. საერთოდ, მოსახლეობა, ძირითადად, ორ დაავადებას უჩივის _ რევმატულს და გულსისხლძარღვთა სისტემის დაავადებებს.
"აღნიშნული კვლევა მართლაც საჭირო იყო იმ რეალური სურათის ასასახავად, რაც, დღესდღეობით, მთლიანად ქვეყანაში და, უშუალოდ, ლანჩხუთის მუნიციპალიტეტში მოსახლეობის კეთილდღეობის კუთხით შეინიშნება. მთავარი, ალბათ, სწორი ანალიზის გაკეთება და დროული ჩარევაა. კვლევამ დაგვანახა მუშაობის გარკვეული ხარვეზები და სამომავლოდ მინიშნებაც მოგვცა, თუ რა მიმართულებით უნდა გავაგრძელოთ ეფექტურ პროგრამებზე მუშაობა", _ თქვა ლანჩხუთის მუნიციპალიტეტის გამგებლის პირველმა მოადგილემ ვახტანგ ზენაიშვილმა.