წელს, გურიაში მანდარინის უხვი მოსავალია. როგორც ციტრუსოვანთა პლანტაციების მფლობელები ამბობენ, ნაყოფიც ძალზე ხარისხიანია. მწიფობის ფაზაც გაცილებით ადრე დაიწყო, ვიდრე ეს გასულ წლებში ხდებოდა. მიუხედავად იმისა, რომ ჯერ სეზონი არ დაწყებულა, აქა-იქ მაინც კრეფენ და მოსავლის დროზე ადრე რეალიზაციას ამჯობინებენ. მიზეზი ამ დაჩქარებისა, ზოგის აზრით, მომხმარებლის დაკარგვის საფრთხეა, ზოგი კი შიშობს, ცუდ ამინდებს პროგნოზირებენ და შესაძლოა, მოსავალი ეზარალოთ, ამიტომ ცოტა ნაკლებ ფასში გაყიდვას ამჯობინებენ.
აქტიურად საუბრობენ აგროდაზღვევის სახელმწიფო პროგრამაზეც, რომელშიც ყველა არ ერთვება.
ოზურგეთის მუნიციპალიტეტის სოფელ ნატანების მკვიდრი მაია ნაკაიძე ამბობს, რომ მას მანდარინის ვრცელი პლანტაცია აქვს და წელს კარგ მოსავალსაც ელის. რაც შეეხება რეალიზაციას, ნატანებს ამ მხრივ პრობლემა მოხსნილი აქვს, რადგან აქ ორი წლის წინ გაიხსნა ქარხანა, სადაც მანდარინს შეუფერხებლად იბარებენ.
_ რეალიზაციის შიში მაინც ყველა ოჯახს აქვს, რადგან მრავალი წლის მანძილზე, მანდარინს არავინ ყიდულობდა, ადგილობრივი ბაზრის მომხმარებლების გარდა. ეს კი მცირე შემოსავალიც არ იყო ოჯახისთვის. ხალხმა ამ კულტურის აჭრაც კი დაიწყო. საბედნიეროდ, ბოლო წლებში ვითარება შეიცვალა და კარგია, თუ კიდევ იქნება უკეთესობა. პირადად ჩვენი ოჯახი აგროდაზღვევის პროგრამაში არ არის ჩართული, თუმცა, სამომავლოდ ვაპირებ, დავაზღვიო მოსავალი. კომპანიები საკმაოდ კარგ პირობებს სთავაზობენ ხალხს, თუმცა, ზოგიერთი იმასაც ამბობს, რომ დააზღვია და ვერაფერი მიიღო. დანამდვილებით არ ვიცი _ ეტყობა, ყველაფერი ოპერატიულობაზეა დამოკიდებული, _ ამბობს ის.
სოფელ ლიხაურის მკვიდრი ნინო სალუქვაძე მიიჩნევს, რომ აგროდაზღვევის სახელმწიფო პროგრამა დასახვეწია. უნდა გადაისინჯოს დაზღვევის პერიოდის ვადები:
_ ხშირად გურიაში მანდარინს დეკემბრის შუა რიცხვებშიც კრეფენ. ხალხი მთვარის მიხედვით ახერხებდა მოსალოდნელი ამინდის გამოცნობას და მოსავალს ასე ამწიფებდნენ. ძალზე შემჭიდროებულია ზარალის შეტყობინების დროც. დაზღვევა კარგია, მაგრამ ეს ფერმერმა უნდა ისარგებლოს და არა მარტო დამზღვევმა, _ ამბობს ის.
გეორგ მარუქიანი ოზურგეთის მუნიციპალიტეტის სოფელ ქაქუთში ცხოვრობს. ის ამბობს, რომ ციტრუსოვანთა დიდი ბაღი არ აქვს, თუმცა, წელს იმდენად ხარისხიანი და უხვი მოსავალია, სურს, კარგ ფასად გაყიდოს. ჩაერთო დაზღვევის პროგრამაშიც, თუმცა, ამინდის პროგნოზის გამო შიშობს, ვაითუ მოგვიანებით, მოკრეფამდე სეტყვა ან თოვლი მოვიდეს და იმდენს რას მისცემენ, რომ დანაკარგი აინაზღაუროს.
ფერმერთა უმრავლესობა წლევანდელი კარგი მოსავლის იმედად არის და უმეტესად, მაინც რეალიზაციის პრობლემებზე საუბრობს _ მოვა თუ არა კლიენტი, რომელიც ხელსაყრელ ფასს შესთავაზებთ, მოხდება თუ არა სახელმწიფო საწარმოებში მანდარინის ორგანიზებულად ჩაბარება, თუ გახორციელდება ციტრუსოვანთა შესყიდვის პროცესში სუბსიდირება და მოხდება თუ არა არასტანდარტული მანდარინის, ე. წ. "ენესის" რეალიზაცია.
ოზურგეთის მუნიციპალიტეტის გამგეობის სოფლის მეურნეობის სამსახურის უფროსი გიგა ხარაბაძე, მანდარინის კრეფის სეზონის დაწყების წინ, ჩატარებულ სამუშაოებზე საუბრობს:
_ ჯერჯერობით, ოზურგეთს მუნიციპალიტეტის გამგებლის დავალებით, შერჩევითი მონიტორინგი ჩატარდა, მოსავლის რაოდენობასთან დაკავშირებით. სავარაუდოდ, სულ ცოტა, 18 ათას ტონამდე მანდარინს მივიღებთ წლევანდელ სეზონზე. ისეთ დიდ სოფლებში, როგორიცაა ნატანები და შრომა, 8 ათას ტონამდე მოსავალი უნდა მოვიდეს. დღეისთვის, შერჩევითი კრეფის შემდეგ, 208 ტონა მანდარინია დამზადებული. ეს იყო ჯერ კიდევ მწვანე ნაყოფი, რომელზეც გარკვეული მოთხოვნა იყო და ამიტომ მოიკრიფა.
_ ბატონო გიგა, ფერმერები, ძირითადად, რეალიზაციის შესახებ საუბრობენ, შიშობენ, მოხდება თუ არა სრული რეალიზაცია. თუ არის მოთხოვნა უცხო ქვეყნებიდან მანდარინზე?
_ არ მგონია, მანდარინის რეალიზაციას საფრთხე შეექმნას, რადგან გახსნილია მიმღები პუნქტები და კიდევ გაიხსნება. არსებობენ კერძო რეალიზატორები, რომლებიც თავად ეკონტაქტებიან ფერმერებს. მოთხოვნა არის რუსეთიდან, უკრაინიდან, ბელორუსიიდან, სომხეთიდან, აზერბაიჯანიდან. გააჩნია, რა იქნება საბაჟო გადასახადი.
_ რას გვეტყვით ფასის შესახებ და სადაზღვევო კომპანიების მუშაობის შესახებ? ზოგი უკმაყოფილებას გამოთქვამს, რომ დააზღვია, მაგრამ ანაზღაურება ვერ მიიღო…
_ ესეც ინდივიდუალური იქნება, ალბათ. დაზუსტებით ვერ გეტყვით, მაგრამ, საშუალოდ, 50-65 თეთრის ფარგლებში უნდა იქნეს ერთი კილოგრამი მანდარინის ფასი. ბაზრის მოთხოვნის შესაბამისად, შესაძლოა, მოხდეს ფასის ცვლილება. რაც შეეხება სადაზღვევო კომპანიებს, დაინტერესებული ფერმერები დებენ კონტრაქტს. ეს უფრო კონფიდენციალური თემაა და ორივე მხარის დაკვირვებულ, პუნქტუალურ მუშაობაზეა დამოკიდებული. კიდევ ვიმეორებ, წელს მანდარინის რეალიზაციის კარგი პირობები იქნება.