როგორია საქართველოში არსებული ნარკოპოლიტიკა, რა საკითხები არის ყველაზე მნიშვნელოვანი ნარკოპოლიტაში, როგორ შეიძლება მოიქცნენ მოქალაქეები პოლიციასთან მიმართებაში, რა უფლებები აქვთ, როცა აკავებენ, რა ახალი მეთოდი შეიმუშავა პოლიციამ პირის სისხლის სამართლის მსჯავრის მისაცემად, რა მიზნისთვის იყენებენ სამართალდამცავები მარიხუანას მომხმარებლებს , _ აღნიშნულთან დაკავშირებით , “თეთრი ხმაურის მოძრაობის“ წარმომადგენლებმა: გიგა ბრეგვაძემ, ბექა წიქარიშვილმა, ადამიანის უფლებების სწავლებისა და მონიტორინგის ცენტრის იურისტმა გურამ იმნაძემ და კონსტიტუციონალისტმა ვახუშტი მენაბდემ, ოზურგეთის დემოკრატიული ჩართულობის ცენტრში ოზურგეთში მცხოვრებ ახალგაზრდებთან შეხვედრა გამართეს.
შეხვედრაზე იმ პროცესებზე და მიმართულებებზე ისაუბრეს რაც ნარკოპოლიტიკასთან დაკავშირებით არსებობს. ასევე, პრობლემების გადაჭრის გზებზე გაამახვილეს ყურადღება, რამაც, მათი განცხადებით, უნდა გამოასწოროს ის მდგომარეობა.
“თეთრი ხმაურის მოძრაობის “წარმომადგენლებმა ახალგაზრდებთან შეხვედრის დროს აღნიშნეს, რომ საქართველოში ნარკოპოლიტიკასთან დაკავშირებით არის მკაცრი სასჯელები, რომელიც ემყარება მთლიანად დასჯის პრინციპს:
“ნარკოპოლიტიკაზე საუბარი გამბედაობასთან არის დაკავშირებით და მივესალმებით, რომ ძალიან ბევრი შეიკრიბეთ დღეს ამაზე სასაუბროდ. წლების განმავლობაში არავინ საუბრობდა ნარკოპოლიკაზე, შეგუებულები ვიყავით გაჩუმებას და იმ პოლიციურ სისტემას და რეჟიმს, რაც იყო. საბედნიეროდ, ნელ-ნელა უფრო აქტიური ხდება და საჯარო დისკუსია. რეგიონებში უფრო რთულად არის სიტუაცია, ვიდრე დედაქალაქში“, _ აღნიშნეს შეხვედრაზე “თეთრი ხმაურის მოძრაობის“ წარმომადგენლებმა.
ვახუშტი მენაბდე: “დაახლოებით, წელიწადნახევრის წინ ძალიან მკაცრი და არაჰუმანური იყო დამოკიდებულებები ნარკოპოლიტიკასთან დაკავშირებით. წელიწადნახევრის წინ მოხდა ერთი ფაქტი, რომელმაც აქტიურად შეცვალა ჩვენი პოზიციები სახელმწიფოსთან დაკავშირებით.
ნარკოპოლიტიკა, რომელიც არსებობს საქართველოში, მთლიანად დგას ადამიანის ღირსების შელახვაზე, მაშინ, როდესაც არავინ ზრუნავს ნარკოდამოკიდებულ ადამიანებზე. მათ სამედიცინო პრობლემას სახელმწიფო იყენებს, ერთი მხრივ, საზოგადოების დასაშინებლად, მეორე მხრივ, სხვა დანაშაულების გასახსნელად და ამ მომენტს, როგორც შანტაჟს, ისე მიმართავს საზოგადოების წინააღმდეგ.
თუ ზიანს აყენებს ეს ადამიანი ვინმეს, ზიანს აყენებს, პირველ რიგში, საკუთარ თავს. ამ დროს ციხე ამისთვის არის ყველაზე ცუდი ადგილი. თუ სახელმწიფოს ადარდებს ამ ადამიანების ბედი, მან სხვა გზას უნდა მიმართოს, უნდა უზრუნველყოს ამ ადამინების სამედიცინო მხარდაჭერა. მეორე მხრივ, მარიხუანას რაც შეეხება, ალკოჰოლიც იწვევს ანალოგიურ პრობლემებს, რასაც მარიხუანა. უფრო მეტიც, ალკოჰოლი საზოგადოებაში იწვევს უფრო მეტად მძიმე შედეგებს, ვიდრე მარიხუანა. თუ სახელმწიფო ალკოჰოლზე და თამბაქოზე არის გულგრილი, მაშინ არალოგიკურია და გაუგებარია, რატომ ინტერესდება ის მარიხუანას მოხმარებით.
სახელმწიფოს არ ანაღვლებს მარიხუანას მოხმარება. მას აქვს ერთი მიზანი, რომ ამით სხვა დააშინოს. მარიხუანას მომხმარებელს იმიტომ სჯის, რომ სხვა დააშინოს, ანუ სახელმწიფო ადამიანს იყენებს ინსტრუმენტად. უშვებს ციხეში, მის ბედი არ ადარდებს და ამის მიზანი მხოლოდ და მხოლოდ ისაა, რომ სხვაზე მოახდინოს ეფექტი. ადამიანს იყენებს მისი მიზნის მისაღწევად, ანუ ახდენს ადამიანის ინსტრუმენტალიზაციას და შესაბამისად, ლახავს მის ღირსებას.
დღეს საკონსტუტიციო სასამართლოში 60 სარჩელია შეტანილი ნარკოტიკულ დანაშაულებთან დაკავშირებით“, _ თქვა ვახუშტი მენაბდემ. მისივე თქმით, არც ხელისუფლებაში და არც შსს არავინ ფიქრობს იმას, რომ ადამიანი მარიხუნას მოხმარების გამო იმსახურებს სისხლის სამართლებრივ დევნას, არავის ჰგონია, რომ ვინც მარიხუანას მოიხმარს არის კრიმინალი, ამის თვითონაც არ სჯერათ.
„აქ არის ერთი არგუმენტი, რომელსაც ცხადია, რომ არ ამბობენ. ნარკომომხმარებლების კრიმინალად გამოცხადება სჭირდებათ ერთი მარტივი რამის გამო _ მიდიან მომხმარებელთან, ეუბნებიან, რომ ჩვენ ვიცით, რომ შენ მომხმარებელი ხარ, ჩვენ შეგვიძლია, რომ შენ დაგიჭიროთ, ციხეში ჩაგსვათ, მაგრამ ისიც შეგვიძლია, რომ ასე არ მოვიქცეთ და თუ გინდა, რომ ასე არ მოვიქცეთ, მაშინ უნდა ითანამშრომლო ჩვენთან და მოგვაწოდო ინფორმაცია სხვა პირებზე. ან გაგვიყვანე კვალზე სხვა საქმეების შესახებ, ამას იყენებენ ადამიანების დასაშანტაჟებლად და კრიმინალური ვითარების გასაკონტროლებლად სამწუხაროდ. ჩვენს პოლიციას სხვანაირად საქმის გახსნ არ შეუძლია, მაგრამ ჩვენ მათ ვაიძულებთ, რომ სხვანაირად მუშაობა ისწავლონ“, _ აღნიშნა მენაბდემ შეხვედრაზე.
შეხვედრაზე „თეთრი ხმაურის მოძრაობის“ წარმომადგენლებმა ინფორმაცია მიაწოდეს ახალგაზრდებს და განუმარტეს, რა უფლებებით შეუძლიათ ისარგებლონ, თუ პოლიცია გააჩერებთ.
“პირველ რიგში, კონტაქტის დროს უნდა იცოდეთ, რომ პოლიციამ შეიძლება შეაჩეროს ადამიანი ვინაობის დადგენის მიზნით. მოქალაქეს აქვს გონივრული ვადა, რომ წარუდგინოს პირადობის მოწმობა, მათ მიერ ფოტოს გადაღება არაკანონიერია, ზედაპირული დათვალიერება არ ნიშნავს ჩხრეკას, არ ნიშნავს, იმას რომ ჯიბეები ამოგიტრიალონ, მხოლოდ იმ შემთხევაში შეგიძლიათ მისცეთ უფლება პოლიციელს გაგჩხიკოთ, თუ მას აქვს გამომძიებლის დადგენილება ან მოსამართლის განჩინება. თუ მოქალაქეს აღმოაჩნდა ნარკოტიკული ნივთიერება ჩხრეკის დროს, ის აუცილებლად, დაუყონებლივ უნდა დაილუქოს და თქვენ თვალწინ. ეს განსაკუთრებით მნიშვნელოვანია! როცა მარიხუანაზე აღარ არის სასჯელი, დაიწყეს ასეთი მეთოდით მუშაობა _ ამ მარიხუანას აყრიან ე.წ “ბიოს“, ფსიქოტროპულ ნივთიერებას, რომელსაც ოდენობა არ გააჩნია და პირდაპირ სისხლის სამართალში გადის და დასჯადია. მოქალაქეს სვამენ მანქანაში და არ ანახებენ თუ როგორ ლუქავს პოლიცია და იქვე განყოფილებაში ხდება “ბიოს“ მოყრა მარიხუანაზე და უკვე ციხით შეუძლიათ დაგსაჯონ და ათმაგი თანხა ამოიღონ.
დაუყონებლივ უნდა დაილუქოს თქვენ თვალწინ ამოღებული ნარკოტიკული ნივთიერება და მოითხოვეთ ნეიტრალური პირის დასწრება.
ადმინისტრაციული დაკავება გრძელდება 12 საათის განმავლობაში. იმისთვის, რომ ნარკოლოგიური შემოწმება ჩატარდეს, პოლიციას შეუძლია ადამიანის დაკავება. მაგრამ მოქალაქეს შეუძლია უარი განაცხადოს ბიოლოგიურ შემოწმებაზე, ეს მისი კონსტიტუციური უფლებაა, იმ შემთხვევაში, თუ მოქალაქე უარს აცხადებს ბიოლოგიურად მის შემოწმებაზე, უკვე მისი დაკავების საფუძველიც, მიზანი აღარ არსებობს, ეს ვეღარ გახორცილდება. პოლიციას უფლება აქვს, დააკავოს და გადაიყვანოს ნარკოლოგიურში თუ ის კანონიერად ხდება, მაგრამ იქ მიყვანისას მას უფლება აქვს უარი განაცხადოს შემოწმებაზე, რა დროსაც ის უნდა გათავისუფლდეს. ასევე, უფლება გაქვთ დაუყონებლივ მოითხოვოთ ზარის გახორცილება ახლობელთან“.
ახალგაზრდებმა ისაუბრეს ოზურგეთში პოლიციის მხრიდან ზეწოლების ფაქტებზე. ფსიქოლოგიურ ზემოქმედებასა და კანონდარღვებეზეც.