2017 წლის თვითმმართველობის არჩევნებიდან წელიწადნახევარში 5 მუნიციპალიტეტი მერის გარეშე დარჩა. ზუგდიდის, მარნეულის, ჭიათურისა და ხულოს შემდეგ უმაღლესი აღმასრულებელი პირის გარეშე მუშაობს ზესტაფონის მუნიციპალიტეტიც – 2019 წლის 12 თებერვალს კახაბერ მახათაძემ თანამდებობა დატოვა.
ამავე დღეს უფლებამოსილების შეწყვეტის განცხადებით საკრებულოს მიმართა მარნეულის მერმა თემურ აბაზოვმა, რომელიც მოქალაქის მიმართ არაადამიანური მოპყრობის ბრალდებით 2018 წლის 13 ივნისს დააკავეს და 7 თვიანი წინასწარი პატიმრობის შემდეგ 2018 წლის დეკემბერში გირაოთი გაათავისუფლეს.
ამ დრომდე წინასწარ პატიმრობაში რჩება კორუფციის ბრალდებით დაკავებული ზუგდიდის ყოფილი მერი ლაშა გოგიაც.
„საერთაშორისო გამჭვირვალობა – საქართველომ” ზუგდიდის, მარნეულის, ჭიათურის, ხულოს და ზესტაფონის მერებთან დაკავშირებული ცნობები შეკრიბა.
ჩამოთვლილ მუნიციპალიტეტებში ახალი მერების არჩევნები, სავარაუდოდ, 2019 წლის მაისში ჩატარდება.
ზუგდიდი
ზუგდიდის მერმა ლაშა გოგიამ და მისმა მოადგილემ გია გულორდავამ თანამდებობები 2018 წლის 12 სექტემბერს დატოვეს ისე, რომ საზოგადოებისთვის მიზეზები არ განუმარტავთ.
თუმცა გადადგომას წინ უძღოდა ა(ა)იპ „ზუგდიდის ბოტანიკური ბაღების მართვის ცენტრის” საქმიანობის შესწავლის დაწყება და 11 სექტემბერს ლაშა გოგიას გამოკითხვა სახელმწიფო უსაფრთხოების სამსახურის (სუს) მიერ.
13 სექტემბერს, ტელეკომპანია „რუსთავი 2”-მა ფარული ჩანაწერი გაავრცელა, სადაც აღწერილია რუსეთში მცხოვრები ბიზნესმენის, ზურაბ კვირკვიას საუბარი ლაშა გოგიასთან და მის მოადგილე გია გულორდავასთან. ბიზნესმენი უკმაყოფილებას გამოთქვამდა იმის გამო, რომ ზუგდიდში დაპირებული ობიექტები აუქციონის წესით ვერ მიიღო მაშინ, როცა საამისოდ მათ ათიათასობით დოლარი გადაუხადა. ჩანაწერში ფიგურირებდა სამეგრელო-ზემო სვანეთის მაშინდელი გუბერნატორი ლევან შონიაც, რომელიც ჩანაწერის გავრცელებამდე ორი კვირით ადრე თანამდებობაზე შეცვალა ალექსადრე მოწერელიამ. გუბერნატორის შეცვლა ასევე დაემთხვა სუს-ის მიერ ზუგდიდის მუნიციპალური ა(ა)იპ-ის საქმიანობის შესწავლის დაწყებას.
გავრცელებული ჩანაწერის საფუძველზე დაწყებული გამოძიების ფარგლებში ლაშა გოგიას გამოკითხვისა და კორუფციაზე ეჭვის მიუხედავად, ზუგდიდის ყოფილი მერი „ქართული ოცნების” რაიონული ორგანიზაციის თავმჯდომარეობას ინარჩუნებდა და აქტიურად იყო ჩართული მმართველი პარტიის მიერ საპრეზიდენტო არჩევნებზე მხარდაჭერილი სალომე ზურაბიშვილის ადგილობრივ საარჩევნო შტაბში.
ლაშა გოგია და გია გულორდავა 1 ნოემბერს მას შემდეგ დააკავეს, რაც საპრეზიდენტო არჩევნების პირველ ტურში სალომე ზურაბიშვილი ზუგდიდში დამარცხდა: მან ზუგდიდის ოლქში ხმათა 33.9%, ხოლო ოპოზიციური „ნაციონალური მოძრაობის” კანდიდატმა გრიგოლ ვაშაძემ 49.1% მიიღო.
დაკავების შემდეგ პროკურატურამ, ექსპერტიზის დასკვნაზე დაყრდნობით, „რუსთავი 2”-ის მიერ გავრცელებული ფარული აუდიოჩანაწერის ავთენტურობა დაადასტურა. ამავე საქმეზე 2018 წლის 26 დეკემბერს ბრალი წაუყენეს სამეგრელო-ზემო სვანეთის ყოფილ გუბერნატორს ლევან შონიასაც, თუმცა 27 დეკემბერს გირაო შეეფარდა.
2019 წლის 4 თებერვალს გამართულ სხდომაზე მოსამართლემ ზუგდიდის ყოფილი მერი, მისი მოადგილე და აღნიშნულ საქმეზე დაკავებული ზუგდიდის მუნიციპალიტეტის სხვა ყოფილი მაღალჩინოსნები წინასწარ პატიმრობაში დატოვა.
მარნეული
მარნეულის მერის თემურ აბაზოვის წინააღმდეგ საქმეს ამ დრომდე სასამართლო განიხილავს. მერმა მუნიციპალიტეტის საკრებულოს უფლებამოსილების შეწყვეტის განცხადებით 2019 წლის 12 თებერვალს მიმართა, რასაც წინ უძღვოდა მისი დაკავება 2018 წლის 13 ივნისს. მარნეულის საკრებულომ გადადგომის შესახებ აბაზოვის განცხადება ცნობად მიმართვიდან 2 დღეში, 14 თებერვალს მიიღო.
აბაზოვს პროკურატურა მოქალაქის მიმართ ჯგუფურად ჩადენილ დამამცირებელ და არადამიანურ მოპყრობას ედავება. საქმე ეხება სოციალურ ქსელში 2018 წლის 12 ივნისს გავრცელებულ ვიდეო ჩანაწერს, სადაც ჩანს, როგორ აიძულებენ ბოდიშის მოხდას და საკუთარი შარდის სახეზე მოსმას მარნეულში მცხოვრებ მოქალაქეს ზაზა სარალიძის მხარდასაჭერ აქციაზე თემურ აბაზოვისა და ბიძინა ივანიშვილის გინების გამო.
ასევე, პროკურატურის მტკიცებით, ამავე მოქალაქეზე, თემურ აბაზოვთან ერთად, იძალადეს პარტია „ერთიანი ნაციონალური მოძრაობის” წევრმა რაგიმ ასკეროვმა, მარნეულის საკრებულოს წევრმა რამინ ალახვერდიევმა და მოქალაქე ე.გ.-მ. – მათ ძალადობის მუხლით ბრალი წარედგინათ.
საქმეში ფიგურირებს მარნეულის მაჟორიტარი დეპუტატი, „ერთიანი ნაციონალური მოძრაობის” წევრი აზერ სულეიმანოვიც, რომლის მიმართ გამოტანილ იქნა დადგენილება ძალადობის მუხლით სისხლის სამართლის პასუხისგებაში მიცემის თაობაზე.
თემურ აბაზოვი ჩანაწერის გამოქვეყნებიდან მეორე დღეს დააკავეს და რამდენიმე თვის განმავლობაში დუმილის უფლებას ინარჩუნებდა, 6 სექტემბერს კი პროკურატურამ ბრალი დაუმძიმა მოქალაქის პირადი ცხოვრების ამსახველი მასალის გავრცელების გამო.
პატიმრობიდან 6 თვეში თემურ აბაზოვს აღკვეთის ღონისძიება შეეცვალა და 10 000 ლარიანი გირაოს სანაცვლოდ გათავისუფლდა.
ჭიათურა
პაატა ნადირაძემ ჭიათურის მერის თანამდებობა 2018 წლის 27 სექტემბერს დატოვა. ნადირაძემ გადადგომის მიზეზად ჭიათურის მაჟორიტარი დეპუტატის სულხან მახათაძის, ქალაქის პოლიციის უფროსის ლაშა ჩხიტუნიძის და ძალოვანი უწყებების სხვა წარმომადგენლებისგან მის წინააღმდეგ წარმოებული კამპანია დაასახელა.
გადადგომას წინ უძღოდა ჩხუბი რესტორანში, რომელშიც მონაწილე თანამდებობის პირები ჭიათურის მერიიდან, საკრებულოდან და პოლიციიდან ერთმანეთს ადანაშაულებდნენ დაპირისპირების პროვოცირებაში. ინციდენტის შემდეგ პოლიციის ადგილობრივ სამმართველოში მერის წინააღმდეგ განცხადება შევიდა, რის საფუძველზეც შინაგან საქმეთა სამინისტრომ ძალადობის მუხლით გამოძიება დაიწყო, თუმცა გამოძიების შედეგები ამ დრომდე არ გასაჯაროებულა.
პაატა ნადირაძე 2017 წლის თვითმმართველობის არჩევნებში ჭიათურის მერად ამომრჩეველთა ხმების 62.45%-ით აირჩიეს.
ხულო
2018 წლის 17 ოქტომბერს, საპრეზიდენტო არჩევნებამდე 11 დღით ადრე, ხულოს მერი გოჩა მელაძე გადადგა, მასთან ერთად თანამდებობა დატოვა მისმა მოადგილემ, ლაშა ბოლქვაძემაც. გადადგომის დროს გოჩა მელაძე „ქართული ოცნების” მხარდაჭერილი საპრეზიდენტო კანდიდატის სალომე ზურაბიშვილის საარჩევნო შტაბსაც ხელმძღვანელობდა ხულოში.
გოჩა მელაძემ თანამდებობა აჭარის მთავრობის თავმჯდომარის ზურაბ პატარაძის გადადგომიდან მალევე დატოვა. ზურაბ პატარაძის წასვლა კი თავის მხრივ პრემიერ-მინისტრის თანამდებობაზე გიორგი კვირიკაშვილის მამუკა ბახტაძით შეცვლას უკავშირდება. აჭარის მთავრობის ახალი თავმჯდომარის, თორნიკე რიჟვაძის მოსვლასთან ერთად მედიაში არაერთხელ გავრცელდა ვარაუდები რეგიონის მუნიციპალიტეტების პირველი პირების სავარაუდო შეცვლაზე.
საზოგადოებას კითხვები გაუჩინა იმ გარემოებამ, რომ გოჩა მელაძე 17 ოქტომბერს – თანამდებობის დატოვების დროს, ოფიციალური ინფორმაციით, შვებულებაში იმყოფებოდა. როგორც მოგვიანებით გაირკვა, სწორედ ამ დღეს მელაძემ საკრებულოს გადადგომის განცხადებით მიმართა, თუმცა მანამდე პირველ მოადგილედ პოლიციის ყოფილი უფროსი ვახტანგ ბერიძე დანიშნა, რომელიც გოჩა მელაძისა და მისი მოადგილის თანამდებობებიდან წასვლის შემდეგ მერის მოვალეობის შესრულებას ავტომატურად შეუდგა. აღსანიშნავია ისიც, რომ ვახტანგ ბერიძემ ხულოს პოლიციის სამმართველოს უფროსის პოზიცია საკუთარი განცხადების საფუძველზე, 16 ოქტომბერს, გოჩა მელაძის თანამდებობიდან წასვლამდე ერთი დღით ადრე დატოვა.
გოჩა მელაძე ხულოს მერად 2017 წლის თვითმმართველობის არჩევნების პირველივე ტურში, ამომრჩეველთა ხმების 59.58%-ით აირჩიეს.
ზესტაფონი
ამ დრომდე გაურკვეველია ზესტაფონის მერის კახაბერ მახათაძის გადადგომის მიზეზი. მან უფლებამოსილების შეწყვეტის განცხადებით საკრებულოს 2019 წლის 12 თებერვალს მიმართა. კახაბერ მახათაძემდე თანამდებობა დატოვა მისმა პირველმა მოადგილემ ელგუჯა გვენეტაძემ. ამჟამად მერის მოვალეობას ნუგზარ ფერაძე ასრულებს, რომელიც კახაბერ მახათაძემ თანამდებობიდან წასლამდე მოადგილედ დანიშნა, მანამდე კი ზესტაფონის საკრებულოში ფრაქცია „ქართული ოცნება – დემოკრატიული საქართველოს” თავმჯდომარე იყო.
კახაბერ მახათაძის წინააღმდეგ საპროტესტო აქციებს პერიოდულად მართავდნენ ზესტაფონის მერობის ყოფილი კანდიდატი გიორგი გოგლიჩიძე და მისი მხარდამჭერები. ისინი მერს კორუფციაში ადანაშაულებდნენ და რამდენჯერმე მერის სამუშაო კაბინეტთან მჯდომარე აქციაც გამართეს.
ზესტაფონის ყოფილმა მერმა მმართველ პარტიას 2016-2017 წლებში 90 000 შესწირა, მათ შორის 40 ათასი ლარი 2017 წლის თვითმმართველობის არჩევნების წინ, რომლის პირველივე ტურის შედეგებით მახათაძე ხმათა 54.7%-ით მერად აირჩიეს.
ხუთივე მუნიციპალიტეტში ცესკოს ახალი მერების არჩევნების დანიშვნა, კანონმდებლობის თანახმად, 2019 წლის მაისში მოუწევს, რადგან ყოფილ მერებს უფლებამოსილება 15 თებერვლამდე შეუწყდათ. ცესკომ რიგგარეშე არჩევნების თარიღი არჩევნებამდე არაუგვიანეს 50 დღით ადრე უნდა დანიშნოს განკარგულებით. ახლადარჩეული მერების უფლებამოსილება 2021 წლის შემოდგომამდე გასტანს.
