ახლა მთელ საქართველოში ბევრს საუბრობენ ლარის გაუფასურებაზე დოლართან მიმართებაში. დღეისთვის ოზურგეთში (2 აგვისტო) ერთი დოლარის ყიდვა-გაყიდვა, შესაბამისად, 2,97 და 2,90 ლარი იყო. სხვადასხვა პროდუქტსა თუ პროდუქციაზე, ლარის და დოლარის კლება-ზრდის პროპორციულად ფასები, ჯერჯერობით, მკვეთრად არ გაზრდილა, რასაც ყველა გამოკითხული მოქალაქე ადასტურებს, თუმცა, ზოგადად ფასების ზრდასა და გასაჭირზე ხალხის უკმაყოფილება მთავრობისა და ხელისუფლების მიმართ ყოველ ფეხის ნაბიჯზე ისმის.
_ წუხან, სურთ, ეკრანებიდან თავი მოგვაჩვენონ, თითქოს, მამულიშვილობენ, თუმცა, მართალი ისაა, რომ ყველა დაკავებულია ერთმანეთთან ომით, რაც ძირითადად ფულის და სკამების გაყოფას უკავშირდება და თავს ისე გვაჩვენებენ, თითქოს, ჩვენზე ზრუნვა იყოს ყოველივე ამის მიზეზი, _ ამბობს მოსახლეობა და ფასების თუნდაც მცირე მატებას განსაკუთრებით მტკივნეულად აღიქვამს.
ინდმეწარმე ავთანდილ ბერიშვილი ჩვენთან საუბარში საკუთარ მოსაზრებას გამოთქვამს:
_ დოლარის ფასის ზრდის შესაბამისად, სურსათის ფასების ზრდა რომ არ მომხდარა, ასე თქმა არასწორი და გაზვიადებული იქნება. ყველაზე მეტად ეს დაეტყო იმათ, ვისაც თურქეთიდან შემოაქვს საქონელი.
ეს მხოლოდ საქართველოში მიმდინარე პროცესებით არაა გამოწვეული. გავიხსენოთ, ბოლო პერიოდში მეზობელ ქვეყანაში დოლართან მიმართებაში თურქული ლირა როგორ გაუფასურდა. ახლა გვიკვირს შაქრის და პურის ფქვილის ფასის მატება და დაგვავიწყდა ის, რომ ჯერ კიდევ სააკაშვილის მმართველობისას, იყო პერიოდი, ერთი ტომარა შაქარი 105 ლარი ღირდა და 50 კგ პურის ფქვილი _ 75 ლარი. ამით შექმნილ მდგომარეობას კი არ ვამართლებ, უბრალოდ, მიკვირს, რომ ეს არ ახსოვთ. ფასების ზრდა შედარებით შაქარსა და პურის ფქვილს დაეტყო _ ერთი კილოგრამი შაქარი ერთი ლარი და 80 თეთრი ღირს; პურის ფქვილი კი, ერთი ტომარა (50 კგ) _ 56 ლარი. თუმცა, ხალხს ამის გადახდაც უჭირს და სამართლიანადაც არის უკმაყოფილო. ლარის გაუფასურების შესაბამისად, ფასები, ჯერჯერობით, მკვეთრად არ გაზრდილა, თუმცა ხალხის გასაჭირი აშკარაა და ეს ძალიან ცუდია…
ინგა ხომერიკი, მრავალი წელია, ოზურგეთის აგრარულ ბაზარში სოფლის ნაწარმს ყიდის. ახლანდელი ფასების ცვლილებით და ზოგადად, უბრალო ხალხის ეკონომიკური ყოფით შეწუხებულია:
_ ამდენი ხანია, ბაზარში ვმუშაობ და ყოველ წელს უკუსვლაა. ჩართავ ტელევიზორს და ამდენი ხალხი _ პოზიცია და ოპოზიცია ერთმანეთს კლავენ მილიონებისთვის და სკამებისთვის. თითქოს, ჩვენი დარდი ჰქონდეთ. ორი შვილი მყავს, ბიჭები _ 28 და 24 წლის. ორივე უმუშევარია. სად იმუშაონ? თურქეთში წავიდნენ მონობის ფასად? აქ გაგვიძლიერონ სოფელი, ერთმანეთს რომ ჭამენ და ჩვენ ყოველდღიურად გროშების მომლოდინე ვდგავართ ბაზარში და თავს დამცირებულად ვგრძნობთ. ზარმაცები ვართ, შრომა არ გვიყვარს, თავი არ გვიყვარს თუ ოჯახი და ქვეყანა? ვინ არიან ესენი, რომელი მხარეც არ უნდა იყოს _ ტელევიზორს რომ უყურებთ, ნორმალური შთაბეჭდილება გექმნებათ? აწყვეტილი გინება და ლანძღვა… გაგიჟდა ხალხი. მე, ბაზარში მომუშავე სოფლელი ქალი გეუბნებით ამას. დაკარგეს პოლიტიკოსებმა ნამუსი და სახე, ოღონდაც მილიონებზე გლიჯონ და წეწონ ერთმანეთი და ვიღას ახსოვს ხალხი?! ან ეს ჩვენს დასახრჩობად ზევით-ქვევით მცოცავი ფასები რა უბედურებაა?! _ გვეუბნება ქალბატონი ინგა.
რა მდგომარეობაა მაღაზიებსა და მარკეტებში, სადაც ყოველდღიურად შემოაქვთ სასურსათო თუ საყოფაცხოვრებო საქონელი?
ნანა კოპლატაძე, მარკეტ “ავთანდილის” მენეჯერი:
_ ყოველდღიურად იზრდება ფასები. დისტრიბუტორებს შემოაქვთ პროდუქტი და ზოგიერთი უალკოჰოლო სასმელის გარდა, ფასი ყველაფერზე მომატებულია. გუშინ მაიონეზი 3,70 ლარად ავიღე, დღეს უკვე 4 ლარად შემომთავაზეს და აღარ გავაკეთე მოთხოვნა. რომელი ერთი გითხრათ? ერთ ტომარა შაქარს ყოველდღე ლარი ემატება. არ ვიცი, სანამდე გაგრძელდება ეს. ჩვენ, წესით, 12%-ს ვამატებთ მიღებულ სასურსათო საქონელს, მაგრამ ახლა 5%-ზე მეტით ვერ ვზრდით ფასს, მყიდველი რომ არ დავკარგოთ და მარკეტში ხალხი შემოვიდეს, ზოგ რაღაცას იგივე ფასშიც ვყიდით. ადამიანები გვეჩხუბებიან, ჩვენზე აქვთ იერიში, რატომ მოიმატა მაგალითად, ზეთის, შაქრის ფასმაო, არადა, ჩვენ რა ვქნათ?! ზოგიერთი დასახელების პროდუქტს კი ისევ ადრინდელ ფასად ვყიდით. 900-გრამიან ზეთს არ ვიღებდით, ახლა შემოვიტანე, რადგან ერთლიტრიანი უფრო ძვირი ღირს და ასეთს 3 ლარად ვყიდით, ხალხი უფრო ყიდულობს.
თუ დროზე არ გამოსწორდა სიტუაცია, ჩვენ ძალიან ცუდ დღეში ჩავვარდებით. ერთადერთი “კოკა-კოლა” და კიდევ რამდენიმე დასახელების უალკოჰოლო სასმელია, რომელსაც ფასი არ მომატებია და ამათ ამარა ხომ არ ვიქნებით?
ბაზარში მოსიარულე მომხმარებელთაგან, უკმაყოფილებას გამოთქვამს ყველა ჩვენი გამოკითხული მომხმარებელი:
ლალი ერქომაიშვილი, დიასახლისი: “პირველ რიგში, ჩვენ, ადამიანები ვართ გაუფასურებულები მთავრობისგან. 5 თეთრიც რომ მოიმატოს პროდუქტის ფასმა, არ იცით როგორი აწვება ეს ხალხის უმეტესობის ჯიბეს? დავრწმუნდი, რომ ხალხის დარდი არავის აქვს. აქამდე, თითქოს, რაღაცის მჯეროდა.
ცოცხიც კი გაძვირდა _ ორი ლარი მოიმატა. ცოცხები ამათ გასარეკადაც საჭიროა, მე რომ მკითხო, მაგრამ უკეთესსაც რომ ვერ ვხედავ, ხალხზე რომ ფიქრობდეს?”
გრამიტო მამინაშვილი, მომხმარებელი: “ახლა ბაზარში შვილიშვილის ხათრით წამოვედი _ იმას ვერაფერს მივაკლებ, რასაც შევძლებ, უნდა ვუყიდო, თორემ თავზე აღარ ვფიქრობ. ხალხის ბრალია ასეთი მდგომარეობა რომ გამეფდა, რადგან ხელისუფლებას ხალხმა უნდა მოვთხოვოთ. შეგნების აფეთქება თუ არ მოხდა, საზოგადოებრივმა აზრმა თუ არ გაიღვიძა, როგორც ეს ებრაელებში მოხდა, და კიდევ სხვაგანაც, სულ ასე მაკარონით მაძღრები და მიძინებულები ვიქნებით. კი არ უნდა დაამხო ხელისუფლება, უნდა აიძულო, ამ დღეში არ ამყოფებინო თავი და თუ კვლავ გააგრძელებს, მერე უნდა გააგდო _ ვიმეორებ, კი არ უნდა დაამხო, უნდა გააგდო. ამას ერთიანობა და მაღალი შეგნება სჭირდება და არა ის, რაც დღეს ხდება ორივე მხარეს”.
ოზურგეთის აფთიაქებში აღნიშნავენ, რომ ფასების ზრდა განსაკუთრებით ჰიგიენურ საქონელზე გაიზარდა საკმაოდ _ მაგალითად, “პსპ”-ს ქსელში გვითხრეს, რომ თმის საღებავებისა თუ შამპუნების ფასი 3-4 ლარით არის მომატებული. შედარებით ნაკლებად, მაგრამ წამლებზეც მომატებულია ფასი.
ნორა ბოიჯანი, მომხმარებელი: “სიბერემდე არ მიეღწიოთო, როგორ დავწყევლო მთავრობაა თუ გამყიდველი, მაგრამ ესაა საქმე?! თავის ტკივილის და წნევის წამალს რომ გამიძვირებ, შენ წყალს დამალევინებ უფასოდ, მთავრობა რომ ხარ? და კიდევ იტყვი, რომ პატივს სცემ მოხუცს, სიბერეს? კი, ალბათ, თითო-ოროლას დაეხმარებით, რომ საქმეში ჩაგეთვალოთ. ღმერთმა გადაგიხადოთ _ ასე დაწერე!”
რა მდგომარეობაა საცხობებში, სადაც მომხმარებელი ყოველთვის მრავლადაა?
საცხობი “ნონა ბებოს ღვეზელი” ოზურგეთის ცენტრალურ ადგილზე მდებარეობს, სავაჭრო ცენტრ “მოდერნის” გვერდით და მომხმარებელი ყოველთვის მრავლად ჰყავს.
აქ გვეუბნებიან, რომ ხუთი დასახელების ღვეზელს მოემატა ფასი _ ეს არის ლობიანი, ხაჭაპური, ქათმის ფილეთი და კვერცხით მომზადებული სხვადასხვანაირი ლულა.
_ მართალია, ფასი მოვუმატეთ, მაგრამ 20-30 თეთრით. რა ვქნათ? ყველაფერი გაძვირდა: ფქვილი, ხორცი, ყველი, ბურღულეული. რა გზა გვაქვს? ჩვენ არ გვინდა, ფასები ვზარდოთ, მაგრამ ტყუილად ხომ არ ვიმუშავებთ? თუ დაიწევს აღნიშნულ პროდუქტზე ფასები, ჩვენ შევამცირებთ ღირებულებას, _ გვეუბნებიან საცხობის მფლობელები.
ფასის მატებაა შინაურ ცოცხალი ცხოველებსა და ფრინველებზე _ სამი-ოთხი თვის წიწილა 8-10-12 ლარი ღირს, ქათამი _ 25-30 ლარი. ცოცხალი გოჭის ყიდვა კვლავ წონის მიხედვით შეიძლება და ერთი კილოგრამი 10 ლარი ღირს.
რაოდენ გასაკვირიც უნდა იყოს, კიტრის და პამიდვრის ფასი, დაკლების ნაცვლად, ყოველდღე იზრდება და მიზეზს არავინ ამბობს. აქა-იქ უხალისოდ გვეუბნებიან, მიწის სიყვარული ხალხმაც დაკარგა და მთავრობამაც, ამიტომ არის ასეთი ამბავიო.
როგორც ზემოთ აღვნიშნეთ, ოზურგეთის ე. წ. “დოლარის ბირჟაზე”, სადაც სხვადასხვა კუპიურის გადახურდავება ხდება, 2 აგვისტოსთვის ერთ დოლარს 2, 87-ად ყიდულობდნენ და 2,90-ად ყიდდნენ, რაც წინა დღეებთან შედარებით 7 თეთრით ნაკლები იყო, თუმცა, აქვე ისიც თქვეს, რომ დოლარი ბანკებში 2-3 თეთრით უფრო ძვირი ღირს.
_ ფასის ასეთი დაწევა თუ რაიმე ეფექტია, კი, ბატონო, მაგრამ ჯერ სასიკეთოს ვერაფერს ვხედავთ, _ გვითხრეს აქ.