“აღნიშნული თანხა კანცელარიას ჩაერიცხა ლობისტური კომპანია “პატონ ბოქსის” (Patton Boggs) მომსახურებისთვის. როგორც იცით, საკმაოდ საინტერესო წელიწადი გვაქვს და ჩვენთვის მნიშვნელოვანია, ქვეყანაში მიმდინარე პროცესებზე საზღვარგარეთ სწორი ინფორმაცია გადიოდეს. შარშანაც სარეზერვო ფონდიდან ჩაირიცხა ეს თანხა და წელსაც ასე მოხდა”, _ განმარტავენ მთავრობის პრესსამსახურში.
რაც შეეხება პეტრიაშვილის უწყებას აქ ამბობენ, რომ ხელშეკრულება გაუგრძელდა ლობისტურ კომპანია “კამბრეს” (Cambre Associates) და მისი მომსახურების საფასური 3 000 000 ლარს შეადგენს.
ცნობისთვის, ექს პრეზიდენტ მიხეილ სააკაშვილის მმართველობის ბოლო ერთ წელიწადში, პრეზიდენტის ადმინისტრაციამ 3 ლობისტური კომპანია დაიქირავა. მათ შორის _ “პოდესტა გრუპი” (Podesta Group), “ორიონ სტრატეგისი” (Orion Strategies)და “ითაკა გრუპი” (Ithaka group), რაც ჯამში 840 ათასი დოლარი დაჯდა.
აღსანიშნავია, რომ ლობისტური კომპანია “ითაკა ჯგუფის” მიზანი, როგორც ამერიკული მედია იუწყებოდა, პირადად სააკაშვილისა და მისი გუნდის ინტერესების გატარება იყო და არა ქვეყნის წარმოჩენა. ამავდროულად, დაქირავებულს ანაზღაურება (200 ათასი დოლარი) სახელმწიფო ბიუჯეტიდან გადაერიცხა.
ასევე, 2012 წლის საპარლამენტო არჩევნების შემდეგ მოსულმა მთავრობამ, მაშინდელი პრემიერ-მინისტრ ბიძინა ივანიშვილის მეთაურობით, ვაშინგტონში ლობისტური კომპანია დაიქირავა, რომელსაც 6 თვის მანძილზე, ყოველთვიურად, 90 ათას დოლარს გადაუხდიდა. ეს იყო კომპანია “პატონ ბოქსის”.
აღსანიშნავია, რომ ივანიშვილი აღნიშნულ კომპანიასთან მთავრობაში მოსვლამდეც თანამშრომლობდა და მას ყოველთვიურად 160 000 აშშ დოლარს უხდიდა.
საქართველოში პოლიტიკური ვითარების შეცვლის შემდეგ, ანუ, მთავრობასთან ოპოზიციაში მყოფი პრეზიდენტის მიერ ლობისტური კომპანიების დაქირავებასა და მათ გააქტიურებას, ხოლო პირველ პერიოდში მთავრობის ლობისტების მიმართ გულგრილობას, უარყოფითად აფასებდნენ ექსპერტები.
პოლიტოლოგი კორნელი კაკაჩია აღნიშნავდა, რომ თუ მთავრობა ლობისტური კომპანიების დაქირავებას არ დაიწყებდა, შესაძლოა “საქმე გაფუჭებულიყო”.
“თუ დროზე არ მიეხედა, ისეთ სახეს მიიღებს, რომ მერე წლები დასჭირდება მდგომარეობის გამოსწორებას.
“პრობლემები შეიძლება შეგვექმნას იგივე სავაჭრო-ეკონომიკური სანქციებით, რომელიც საქართველოზე სერიოზულ გავლენას იქონიებს”, _ აღნიშნავდა კაკაჩია.
როგორც ჩანს მოგვიანებით მთავრობამ პოზიცია შეცვალა და დღეს უკვე ლობისტური კომპანიების დაქირავებისთვის საქართველოს მთავრობის სარეზერვო ფონდიდან 5 100 000 ლარია გამოყოფილი.
საზოგადოებრივი კომუნიკაციების მართვის სპეციალისტი არჩილ გამზარდია “გურია ნიუსთან” ლობისტური კომპანიების არსსა და მოვალეობებზე საუბრობს.
“კლასიკური განმარტებით, ლობიზმი (Lობბყ “კულუარები”), ეს არის ამერიკის შეერთებულ შტატებში კაპიტალისტური მონოპოლიების აგენტები, რომლებსაც ევალებათ კონგრესში მიაღებინონ ესა თუ ის კანონპროექტი ან ჩაფუშონ მისი მიღება. ის გულისხმობს საკანონმდებლო ორგანოსა და სახელმწიფოს მაღალი რანგის ჩინოვნიკებზე ზემოქმედების პრაქტიკას, რომლის მიზანია გარკვეული ჯგუფების ინტერესების შესაბამისად სახელმწიფო პოლიტიკის განსაზღვრა (გარკვეული კანონპროექტების, სახელმწიფო შეკვეთების, სუბსიდიების მიღება, რელიგიური ან ქალთა ინტერესების დაცვა და ა.შ.). ამ მიზნით დასავლეთის ქვეყნებში, განსაკუთრებით შეერთებულ შტატებში, არსებობს სააგენტოების განვითარებული ქსელი, რომლებიც გამოხატავს მსხვილი კომპანიების, პროფკავშირებისა თუ სხვადასხვა სახის საზოგადოებრივ–პოლიტიკური ორგანიზაციების ინტერესებს. ლობისტებად, როგორც წესი, აჰყავთ პროფესიონალი შუამდგომლები. ისინი მუშაობენ პოლიტიკისა და პოლიტიკური რეკომენდაციების სფეროში საკონსულტაციო ბიუროებსა და კომპანიებში. შესაბამისად, ლობიზმის მთავარი არსი გარკვეული ჯგუფების მხრიდან ამა თუ იმ პროცესში კონკრეტული შედეგის მიღწევაა. პროცესის აღწერილობა ხშირად დახურულია. ნახევრად იუმორით, ლობიზმს დღეს “ლეგალიზებულ კლანიზმსაც” უწოდებს ზოგიერთი”, _ ამბობს “გურია ნიუსთან” სპეციალისტი.
მისივე თქმით, საქართველოში გაცილებით შესამჩნევია გარე ლობის შედეგი, ვიდრე საერთაშორისო სივრცეში ქართული ლობის შედეგები.
“საქართველოს მხრიდან ლობიზმის შედეგები შეგვიძლია აღმოვაჩინოთ აქტიურად “ნაციონალური მოძრაობის” მმართველობის პერიოდში. თუმცა, აქ, ვფიქრობ, ერთი სპეციფიურობა ახასიათებდა – საკითხი იდგა არა, ვთქვათ, საქართველოს ეროვნული ინტერესების რეალიზაციის კუთხით, არამედ სახელმწიფო თანხები სავარაუდოდ უფრო იხარჯებოდა კონკრეტული სუბიექტებისა და პარტიის იმიჯმეიკინგის, ასევე გავლენის კუთხით. ამის შესახებ მსჯელობაც ბევრი იყო, რამდენადაც, პოლიტიკური პარტიის ხელისუფლებიდან წასვლის შემდეგ ლობიზმის შედეგები თავად პერსონალიებს უფრო დარჩათ, ვიდრე ქვეყანას”, _ ამბობს გამზარდია და დასძენს, რომ ლობისტური კომპანიებით სარგებლობას ყოველთვის დადებითი შედეგები არ მოჰყვება.
სპეციალისტი მიიჩნევს, რომ ხშირად ლობირების პროცესში ფსევდორეალობას ვიღებთ, რაც ჩვენს გადაწყვეტილებებს მართვადს ხდის.
“ბოლო წლების განმავლობაში შესაძლოა ლობის შედეგი იყო სხვადასხვა მაჩვენებლით საქართველოსათვის ინდექსების მინიჭება: უსაფრთხოების მხრივ, ეკონომიკური ასპექტით, ბიზნესის კეთების მხრივ და ა.შ. ანუ მაჩვენებლები, რომელიც შინაარსობრივად საიმიჯოა, მაგრამ ქვეყანას თუ მის მთავრობას შესაბამის გარემო პირობებს უქმნის თვითრეალიზაციისთვის. შეიძლება ითქვას, რომ ამ კუთხით ლობისტური ჯგუფების გარეშე ყოფნა კიდეც დაეტყო საქართველოს, რამდენადაც მრავალი მაჩვენებლით ოფიციალურ მონაცემებში საქართველოს გაუარესებული შედეგები დაეტყო. ამიტომ, სრულიად ლოგიკურია, რომ დღევანდელმა ხელისუფლებამ მეტად მოიწადინა ამ პროცესების ისევ მართვა, რადგანაც ლობიზმის შემცირებას “ქართული ოცნების” იმიჯის მკვეთრი ვარდნა შეიძლება მოჰყვეს როგორც საქართველოში, ასევე საქართველოს ფარგლებს გარეთ.
ლობიზმი, მართალია, შეიძლება ეფექტურიც იყოს ზოგიერთი ჯგუფის ინტერესის დონეზე, მაგრამ გარკვეულწილად მე ის საშიშ მოვლენადაც მიმაჩნია, რადგან არსებობს საშიშროება, მთელ ამ ხელოვნურსა და მართულ პროცესში ერთი მხრივ, რეალობის ნაცვლად ფსევდორეალობა მივიღოთ, რომელიც წარმოსახვას უფრო შექმნის ჩვენს ცნობიერებაში, ვიდრე ადეკვატურ წარმოდგენებს, შესაბამისად ჩვენი შეხედულებები თუ გადაწყვეტილებები მართვადი უფრო გახდება, ვიდრე თვითრეგულირებადი; მეორე მხრივ, კი ძალიან რთული ხდება გაიმიჯნოს პროცესის რეალური მმართველი და დასახელებული წყარო. ეს პროცესები, სავარაუდოდ, უფრო მომავალ პერსპექტებში შექმნის კრიზისს მთელი მსოფლიოს მასშტაბით”, _ უთხრა “გურია ნიუსს” გამზარდიამ.
როგორც სპეციალისტი აღნიშნავს, საფრთხე იკვეთება თუნდაც შემდეგ მაგალითში – როდესაც მრავალეროვან სახელმწიფოებში საზოგადოებრივ ჯგუფებს ლობირების ინსტიტუტის დახმარებით შეუძლიათ დამოუკიდებლად მიაქცევინონ ყურადღება თავიანთი პრობლემებისათვის, გავლენა მოახდინონ მათი საკანონმდებლო მოწესრიგების პროცესზე, ამ დროს კი, გამომდინარე იქიდან, რომ ლობისტური მომსახურება საკმაოდ ძვირი ჯდება, მათ უკან პირადი ინტერესების მქონე ფინანსურად გამართული ჯგუფები იდგნენ.
“ლობიზმის წარმოების კუთხით, მრავალეროვან სახელმწიფოებში ლობირების ობიექტი ხელისუფლებით სტრუქტურებში არის სხვადასხვა სახის ეროვნული ინტერესები. ქართულ რეალობაში ჩვენ ამ ლობირების პროცესს ვხვდებით თითქმის ყველა ნაბიჯზე, ამ მხრივ, საქართველო ძალიან დაუცველი და მოუქნელი აღმოჩნდა, ხოლო საზოგადოებრივი ცნობიერების კრიზისმა კი მეტი გასაქანი მისცა ნებისმიერი ჯგუფს, მოახდინოს საკუთარი ინტერესების რეალიზაცია საქართველოში. ითვლება, რომ ლობიზმი საშუალებას აძლევს პოლიტიკური გადაწყვეტილებების მიღებასა და რეალიზებაში მონაწილეობა მიიღონ საზოგადოებრიობის იმ ჯგუფებმა, რომლებიც ასე თუ ისე მოკლებულნი არიან ამ შესაძლებლობას. საზოგადოებრივ ჯგუფებს ლობირების ინსტიტუტის დახმარებით შეუძლიათ დამოუკიდებლად მიაქცევინონ ყურადღება თავიანთი პრობლემებისათვის, გავლენა მოახდინონ მათი საკანონმდებლო მოწესრიგების პროცესზე. თუმცა, აქაც მაღალი დონის რისკები არსებობს, რამდენადაც ლობიზმი ძვირი ჯდება, ის მოდიოდეს არა საზოგადოებრივი ჯგუფების ინტერესების მწარმოებლად, არამედ, ოლიგარქიულ ინტერესებსა და ფინანსურად გამართული ჯგუფების ინტერესების რეალიზატორად”, _ განმარტავს “გურია ნიუსთნ” საუბრისას გამზარდია.
