ეკლესიის ჭიშკართან მდგარმა ტანმორჩილმა ქალმა ჩემ დანახვაზე პირი იბრუნა, მაგრამ ნაბიჯს ვერ აუჩქარა, ვერ დაიმორჩილა გაყინული ფეხები. მოვაბრუნე, მუჭი გავაშლევინე, ხელისგულზე ხურდა დავუმატე…
სამოცამდე წლის თუ იქნებოდა, მარცხენით თავსაფარს ქაჩავდა, ვითომ თოვლ-ჭყაპს ირიდებდა. მივხვდი, მემალებოდა. მარჯვენა ისევ გაწვდილ-გაშეშებული ჰქონდა. ორმხრივი დუმილი და უხერხულობა ისევ მან დაარღვია, მაგრამ არა მადლობით და დალოცვით, როგორც ხდება:
_ აქ არ უნდა ვიდგე…
სახით ვერ ამოვიცანი, მაგრამ ხმამ გასცა…
სახლში მიმავალს და სახლშიც ეს საშინელი ფრაზა ამეკვიატა _ სად უნდა იდგე და როგორია დაბერება საქართველოში? მე სად ვდგავარ ახლა და სად ვიდგები მაშინ, თუ ჩემს 68 წელს კიდევ რამდენიმე დაემატება?
დღევანდელი სიბერე უმრავლესობისთვის აუწეველი ტვირთია და იძულება მოშორდე მწარე სინამდვილეს, იცხოვრო წარსულით, რადგან როგორი მძიმეც არ უნდა ყოფილიყო, ის მაინც ხასხასა ბავშვობა და ხალასი ახალგაზრდობაა.
ჰოდა, მეც თავის დასაღწევად, აღმოსავლეთ გურიის მთებში, სუფსის ხეობაში გაშლილ სურებს მივაშურე. განსაკუთრებული ისტორია აქვს ჩემს სოფელს, სადაც, ჩემს ბავშვობაში, ოჯახებში ბავშვთა ჟრიამული აცოცხლებდა მთათა მდუმარებას, ყველაზე ფართო ჯორკო შუაცეცხლთან კი მოხუცს ეკუთვნოდა. სურები _ უამრავი ღირსეული მამულიშვილის აკვანი…
"სურები? ანი ვსე მენშევიკი, ვსეხ ნადა რასსტრელიატ!" – პირდაპირ დაახალა კრემლში მიწვეულ ნინო რამიშვილს სტალინმა; არადა, "როკვით განფენილ ქართულ გენიას" სწორედ სურებელი ნინოს გამო უკრავდა მსოფლიო ტაშს!
მაინც რით აღწევდა სურებელი, გურული, ქართველი კაცი მწვერვალს? მხოლოდ ერთი პასუხი მექნება ამ კითხვაზე სიკვდილამდე _ წიგნით! წიგნით, რომელიც ძნელად საშოვნელი იყო, რომელსაც ფიჩხი ალზე კითხულობდნენ ფეხშიშველი, ნაჯაფარი ბავშვები. წიგნით, რომელიც ჩვენს პატარებს ხელიდან გამოგლიჯა კომპიუტერმა. არა, არ დამაბრალოთ, ეს ქალი მეჩვიდმეტე საუკუნეში ჩარჩენილაო. ტექნიკური პროგრესი არ უნდა უკუვაგდოთ, მაგრამ რა ვუყოთ, რომ ქართველი ბავშვების დიდი ნაწილი აღარ მღერის ქართულად, აღარ უყურებს ისედაც იშვიათობად ქცეულ ქართულ კინოს, არ იციან, რომ ოჯახი, ცოლი ან ქმარი არაა თურქული "ნასკი" ყოველ კვირაში რომ შეგიძლია გამოიცვალო?!
იყო დიდი სიყვარული, მაგრამ იყო უსიყვარულო ქორწინებები. თითქმის უცნობი ქალი და მამაკაცი ქორწინდებოდა. უნდა ვიფიქროთ, რომ ისინი ხელოვნურად იქცეოდნენ "ერთ სულ და ერთ ხორც", მაგრამ "ჯვარნაფსკვნნი", ოჯახების საქვეყნო სიმტკიცის წინაშე ვალდებულნი, მშვიდად გადიოდნენ ცხოვრების გზას. იყო შვილთამრავლობა, მათი არა მხოლოდ თავისთვის, ქვეყნისთვის გაზრდა და აღზრდა, იყო უფროს-უმცროსობის მკაცრი კანონი და მას ქართული ზრდილობა ერქვა!
სიყვარული ძლიერი ოჯახის საფუძველია, მაგრამ მარტო სიყვარული ოჯახი არ არის; ოჯახისა და ქვეყნის წინაშე აღებული ვალდებულება არ არის მხოლოდ სექსი და ამ თემაზე დაუსრულებელი ლაპარაკი პრესაში და ტელევიზიაში! გაკვეთილზეც კი!
ახალგაზრდებო! მიჭირს ამ თემაზე თქვენთან საუბარი, მაგრამ რადგან არც ერთი ჩვენგანი მარიამ ღვთისმშობელს არ უშვია, და რადგან ყველანი სექსის შვილები ვართ, რადგან გარყვნილება სადღეისოდ მომგებიან თემად, საქმედაც კი იქცა, რადგან მიშასგან ბუჩქებში შერეკილი გოგო-ბიჭები ჯერ კიდევ არ გამოსულან მითითებული ადგილიდან, მოგიწოდებთ, ბუნების ამ კანონს ნუ გამოვაჯირითებთ საჯაროდ, ყველაფერს აქვს თავისი საზომ-საწყაული და ქართველებისთვის ეს საწყაული წმინდა სიყვარულია, რომელსაც "მალვა უნდა, ვითა ცხენსა ნაპარავსა!"
დაუჯერეთ დაბერებული დედის, ბებიის რჩევას, რადგან ის ქართველი ქალია და ესეც ჰყოფნის საამაყოდ!
რადგან წარმოუდგენელია უპოლიტიკო გურია, ნუ დავშორდებით ერთმანეთს ისე, "რაცხას" თუ არ გავკარით პოლიტიკური კბილი; მარა, მოგიკვდეთ ჩემი თავი, საღათაა კბილი?! გეხსომებათ, 1 ოქტომბრის არჩევნების წინ, მიშა რომ გამოშლიგინდა "საცხეიდან" ტელევიზორში და გადირია, მარა რა გადირია – ღმერთო, კი მომკალი, რას ჰქვია მოხუცი თავდაჯერებულად ვერ იცინოდესო! ჩამოდგა გურიაშიც სტომატოლოგიური მანქანები; ვინ მოასწრო ან რამდენმა კბილების ჩაკრიჭინება არ ვიცი, მაგრამ ის მანქანები ნაოქტომბრალს რომ იდგა სუფსასა და ნატანებში სილაში "პაკრიშკაჩაკარგული", კი გავიგე. ზოგი იღბლიანი დაბერებული ყურებამდე იცინოდა ახალჩახვანჭალებული კბილებით; ზოგიც პირზეხელაფარებული ტკარცალებდა, _ მაი მოგვშორდეს ერთი და, ორი საჭკუიანო კპილი დამჩა, ამევიძროფ და გავატანო!
არადა, "დაბერების პოლიტიკაში" კბილებს კი არა, უპირველესად საპენსიო ასაკს გადმოვწევდი უკან _ დუხჭირ ცხოვრებას ისედაც ნაკლები მიჰყავს პენსიამდე!
ჯანდაცვის სამინისტრომ საერთოდ უნდა შეცვალოს დაზღვევის სისტემა, რადგან პოლისების დიდი ნაწილი სრულიად უსარგებლოა ბევრისთვის; "მაინცდამაინც მუცელზე უნდა გამხახონ პოლისის თანხა რომ მევიხმარო?! მომეცით წამლის ფულის ნაწილი მაინც", _ საყვედურობენ გურულები.
ადამიანები გაჭირვებით ცხოვრობენ, მალე ბერდებიან და კვდებიან. დაბერებული მიცვალებულის ჭირისუფალი გულამოგლეჯილი ტირის
"მაი ახლა პენსიას ტირის თუ ბებიამისს?" _ მაინც ნახულობს "სამასხროს" გურული. ამ სიცილ-ტირილში მწარე რეალობაა. ბევრი მრავალსულიანი ოჯახი ხომ მხოლოდ დაბერებულთა პენსიით ცხოვრობს ან გადახვეწილმა უნდა ეძებოს პურის ფული აქ დარჩენილთათვის; აფხაზეთში დაღუპული ვაჟკაცის მეუღლეს ძალიან გაუჭირდა, შვილები მოხუც მშობლებს დაუტოვა და საბერძნეთში წავიდა. როცა დედა გამოასვენეს, ყურზე ტელეფონი მიადეს _ ისმოდა შვილის გოდება ათენიდან.
რომ შემეძლოს, კანონს ისე შევცვლიდი, ამ საშინელ გადახვეწას შევაჩერებდი. გვიჭირს, ძალიან გვიჭირს, მაგრამ ჩვენი სატკივარი აქ, ჩვენს კერიასთან უნდა მოვიმტკივნოთ.
არსებული პოლიტიკით საქართველო მალე გაქრება მსოფლიო რუკიდან ისე, როგორც უამრავი დიდი სახელმწიფოები და ენები შთაინთქნენ ჟამთა ტრიალში. და მაშინ აღარც დაბერებას ექნება მნიშვნელობა და აღარც ახალგაზრდობას; მაშინ აღარავის შეაძრწუნებს ტელეფონით მოტირალი შვილი შორეული ქვეყნიდან და არც ის, რა სიმწრით ამოღერღა ხელგაწვდილმა ღირსეულმა ქართველმა ქალმა " მე აქ არ უნდა ვიდგე!"
დღეს ასეთია დაბერება საქართველოში. ხვალ იქნებ მეც ვერ გავარკვიო, სად უნდა ვიდგე…
რუსუდან ბერიშვილი