საყოფაცხოვრებო ნარჩენების უტილიზაცია იმდენად სერიოზული, დელიკატური და ძვირადღირებული სიამოვნებაა, რომ არ მგონია, მის გასახორციელებლად რამდენიმე ადამიანის სურვილმა იკმაროს, განსაკუთრებით, ჩვენს შემთხვევაში, როცა მას არ უწერია იქცეს საყოველთაო სახალხო საქმედ. ხუმრობთ? ჩვენს ხალხთან ასეთ სერიოზულ საქმეზე საუბარი შეიძლება?
ქვეყანაში, სადაც მინისტრებსა და პარლამენტარებს ფეხზე 100-დოლარიანი წინდები, ტანზე კი 10 000 დოლარად ღირებული კოსტუმები აცვიათ, ხოლო ყველაზე ელემენტარული ე. წ. "სკოჩი" სამხრეთ აფრიკიდან და პლასტელინი ინდონეზიიდან შემოაქვთ, ხალხს კი "აბოლებენ", შემდგარი სახელმწიფო ვართო, უკაცრავად, მაგრამ, კიდევ ერთხელ გეკითხებით _ ხუმრობთ?
ნუ ვიდავებთ იმაზე, რომ კულტურა ტუალეტით იწყება (ისე, როგორც თეატრი _ გარდერობით), რაც საქართველოში ყოველთვის კატასტროფულ მდგომარეობაში იყო და რჩება.
საინტერესო ინფორმაცია: "უნიტაზი" გამოუგონიათ ინგლისში, 1596 წელს, მაგრამ პროექტი 250 წელი თაროზე იყო შემოდებული, ვინაიდან მაშინ ფეკალური მასის გადამუშავების ტექნოლოგიები არ არსებობდა, მაგრამ საკუთარი ცხვირისა და თვალისთვის რომ მოეშორებინათ, ფეკალიების მდინარეში, ტბასა და თუ ზღვაში ჩაშვება აზრადაც არავის მოსვლია, ჩვენ კი, უძველესი კულტურის ერი, მდინარეებსა და ზღვაში ვუშვებთ დღესაც. როცა ჩვენი საოპერო თეატრები და საკონცერტო დარბაზები გამოჭედილია "დახვეწილი პუბლიკით", სასიამოვნოა მანამ, სანამ არ წარმოვიდგენთ, რომ ეს ის "დახვეწილი პუბლიკაა", რომელიც იმ საყოფაცხოვრებო ნარჩენებით დანაგვიანებული სადარბაზოებიდან არის გამოსული და გასართობად მოსული. უკაცრავად, მაგრამ რა ეცეკვებათ და ემღერებათ?
ამერიკაში მცხოვრები ქართველი მომიყვა, ათასდოლარიანი ჯარიმაა, მანქანიდან სიგარეტის ფერფლის გადმოყრა რომ დააფიქსირონო… აქაც ლოგიკას მივყავართ იქეთ, თუ რა არის ჩვენი საშველი.
დავიწყოთ იქიდან, რომ ნარჩენები და ნაგავი სხვადასხვა კატეგორიებია. როცა ჩვენ ყველაფერს ერთ კონტეინერში ვყრით, ეს ნაგავია. როცა ჩვენ დავახარისხებთ პლასტმასს, მუყაოს, მინას, რკინა-ალუმინის ნარჩენებს ცალკე კონტეინერებში, ეს იქნება ის ნარჩენები, რომელსაც, მართალია, ჩვენ ვერ გადავამუშავებთ, მაგრამ მას იყიდის ნებისმიერი განვითარებული ქვეყანა.
მაგალითისთვის: 2000 წელს ჩინეთმა აშშ-სგან 17 მილიარდ დოლარად იყიდა ნარჩენები. 2003 წელს, იმავე ხელშეკრულების თანახმად, ამავე ნარჩენებისგან მიღებული სამრეწველო პროდუქციის სახით, 33 მილიარდი დოლარის ღირებულების საქონელი დაუბრუნა აშშ-ს.
როგორც ვხედავთ, ნარჩენებით დანაგვიანების პრობლემა ყველა ქვეყანაშია, მათ შორის, აშშ-შიც, მაგრამ უფასოდ და უშრომლად არსად არ ხდება ამ ურთულესი და უფაქიზესი საქმის სწორ კალაპოტში ჩაყენება.
რეკომენდაცია: უპირველესად, კომპეტენტურმა კომისიამ უნდა შეიმუშაოს წესდება. ვიმეორებ _ ეს იმდენად ფაქიზი საქმეა, თუ შესაბამის უწყებას სამინისტრო არ დაერქმევა, როგორც მინიმუმი, დეპარტამენტი აუცილებელია, რომელიც უნდა დაკომპლექტდეს შრომისმოყვარე და პრინციპული ადამიანებით _ ისინი იმ წესდების დარღვევისთვის დააწესებენ ისეთ ჯარიმებს, როგორიცაა ყველა თავმოყვარე ქვეყანაში.
ინგლისელების საყვარელი გამოთქმაა: "სისუფთავე იქ კი არ არის, სადაც ასუფთავებენ, არამედ იქ, სადაც არ ანაგვიანებენო".
და ბოლოს, ჩრდილოეთ პოლუსზე ერთმანეთს შეხვდნენ რუსული და ნორვეგიული ექსპედიციები. ერთად სადილობის შემდეგ, რუსებმა ნარჩენები ჩაალაგეს პაკეტში და ყინვაში ჩამარხეს. ნორვეგიელებმა კი, სპეციალური კონტეინერით, მატერიკზე წამოიღეს თავისი ნარჩენები. მე იმის თქმა მინდა, რომ თუ ადამიანს კულტურა სისხლში არ აქვს, თავში რაც ეტევა, ის არ კმარა.
მთავარია, ამ უწმინდესი საქმისთვის მებრძოლებს, ყოველთვის გვახსოვდეს ყოვლისშემძლე გერმანელების საყვარელი გამოთქმა: "ეშმაკი წვრილმანებშიაო".
