თეატრი და კინო განსაკუთრებული სამყაროა, სადაც მთავარი მოქმედი გმირები მსახიობები არიან. თითოეულ სპექტაკლს ან კინოფილმს საკუთარი “პირადი“ ცხოვრება გააჩნია, რომელიც გარედან არ ჩანს და მხოლოდ მსახიობებისათვის არის ცნობილი. ამ პროფესიის ადამიანები ერთ დიდ საქმეს ემსახურებიან. ისინი ხშირად ხუმრობენ და ერთმანეთს სხვადასხვა სიურპრიზებსაც უწყობენ. გამონაკლისს არც ქართველი მსახიობები წარმოადგენენ, რომლებიც არაორდინარულ სიტუაციებში არაერთხელ ჩავარდნილან.
ქართველ მსახიობებს მრავალი ათეული წლის განმავლობაში კომუნისტური წყობილების პირობებში ცხოვრება და მუშაობა უხდებოდათ. როგორც ყველა საბჭოთა მოქალაქეს, მათაც უწევდათ სხვადასხვა დემონსტრაციებში მონაწილეობის მიღება. ჩვენი “აქტიორები“ ამ სავალდებულო დატვირთვას ერთგვარი იუმორით უდგებოდნენ და “პარადებზე” დრო მეტად ხალისიანად გაჰყავდათ.
მარჯანიშვილის თეატრის მსახიობმა ვაჟა კვიტაიშვილმა ერთი “მხიარული წესი” შემოიღო. 30 გრამიანი შავი ყანწი ჰქონდა. ყოველ დღესასწაულზე, პირველი მაისი იყო თუ შვიდი ნოემბერი, ჩაიდებდა ჯიბეში ამ ყანწს, ნახევარ ლიტრიან არაყს, მეუღლის გამომცხვარ ხაჭაპურს და ასე გამოდიოდა დემონსტრაციაზე. ეს წამოწყება კოლეგებს ისე მოეწონათ, რომ ისინიც ასე “შეიარაღებულები” მოდიოდნენ. მხოლოდ იპოლიტე ხვიჩია არ სვამდა, მაგრამ განსაკუთრებულად მხიარულად იქცეოდა.
საბჭოთა სინამდვილე მაინც სასტიკი იყო და ზოგჯერ უსიამოვნო სიურპრიზებსაც აწყობდა. ერთხელ მარჯანიშვილის თეატრში ლავრენტი ბერია მისულა. მთელი დასი იყო შეკრებილი. ბერია იმუქრებოდა, თუ ისე არ მოიქცევით როგორც გეტყვით, დაგხურავთო. მხოლოდ მსახიობმა აკაკი კვანტალიანმა გაბედა და შეეკამათა. ბერია თურმე ამდგარა და თითი დაუქნევია – მაგ ენას გადაგაყლაპებო. აკაკი კვანტალიანი ცუდად გამხდარა. განცდილი შიშის გამო მეტყველებაც კი შეცვლია.
ერთხელ, უხერხულ მდგომარეობაში აღმოჩნდა ბატონი გოგი ქავთარაძე. რეჟისორის თანაშემწედ ახალი დანიშნული იყო და თეატრში მორიგი სპექტაკლი მიმდინარეობდა. უცებ ქავთარაძემ აღმოაჩინა, რომ ერთი ოთახიდან დარბაზში ხმამაღალი სიცილი შემოდიოდა. გამოაღო კარები და ოთახში მყოფებს მკაცრი ხმით გაჩუმება მოსთხოვა. უკან გამობრუნებული კი მიხვდა, რომ შენიშვნა თავად ვერიკო ანჯაფარიძეს, ვასო გოძიაშვილს, სესილია თაყაიშვილსა და ალექსანდრე ჟორჟოლიანს მისცა. ძალიან კი შერცხვა, მაგრამ უკვე გვიანი იყო. ცნობილი მსახიობების სასახელოდ, მათ ახალბედა რეჟისორს არაფერი აგრძნობინეს, პირზე ხელი აიფარეს და ჩუმად ჩაიცინეს.
მეორე მსოფლიო ომის მძიმე დღეები იდგა, განსაკუთრებულად ინტელიგენციას უჭირდა და სულის მოსაბრუნებლად ლუკმას ეძებდა. სესილია თაყაიშვილი და მერი დავითაშვილი კახეთში წავიდნენ მატარებლით, ტანსაცმელი წაიღეს სურსათზე გადასაცვლელად. გზაში პროფესორი დაემგზავრათ. რისთვის მობრძანდებითო – ჰკითხეს. ლექციების ჩასატარებლადო – მიუგო, და შემდეგ მსახიობებს თვითონაც ჰკითხა, თქვენ რისთვისღა მიბრძანდებითო? კონცერტების ჩასატარებლადო, – უპასუხეს მათ.
ერთმანეთს სადგურზე დაშორდნენ. სესილიამ და მერიმ ბაზარს მიაშურეს და გასაყიდად კაბები თოკზე გადაკიდეს, ხოლო მყიდველთა ყურადღების მისაქცევად ძველი გრამაფონი აამღერეს. გაიხედა სესილიამ და შეამჩნია: იმ სახელოვან პროფესორს შარვალი უჭირავს და აქეთ-იქით დადის. უცებ პროფესორმა თვალი მოჰკრა გზაში გაცნობილ მსახიობებს და ბაზრიდან გაიპარა.
– ვაი, ეს რა ვქენით?! – თავზე ხელი შემოიკრა სესილიამ, – იმ გაჭირვებულ პროფესორს ცოლ-შვილი მშიერი დავუტოვეთ.
სსრკ-ის სახალხო არტისტმა მიხეილ გელოვანმა სოხუმში სახლი აიშენა 80-იან წლებში. მაშინ სოხუმში ცხოვრობდა ძველი თაობის თეატრისა და კინოს მსახიობი და რეჟისორი, მისი ახლო ნათესავი ალიოშა დგებუაძე.
ერთ დღეს მიშა ნათესავებს ეწვია. ისადილეს, იმღერეს, დრო გაატარეს და მიშამ ალიოშა თან წამოიყვანა სახლის სანახავად. ალიოშას სახლი მეტად მოეწონა, ადგილ-მდებარეობაც.
– მიშა, აი ის სახლი შენი სახლის გვერდზე ქვემოთ რომ დგას, საცხოვრებელია?
– არა, ფსიქიატრიული საავადმყოფოა.
– აი, ის ზევით რომ არის?
– ვენერიული დისპანსერი. უკეთესი ადგილი ვერ შემირჩიეს, – სინანულით თქვა მიშამ.
– არა, მიშა, არა, შესანიშნავი ადგილი მოუციათ. მიხვდნენ, ალბათ, რომ შენი ბოლო ან იმ საავადმყოფოში იქნება, ან დისპანსერში.
ამ სახალისო ისტორიას ქალბატონი ელენე საყვარელიძე არაერთხელ იხსენებდა: “1966 წელს უნგრეთში ქართული კულტურის დეკადაზე ჩვენი დელეგაცია მასპინძელთა დიდი პატივისცემით და ყურადღებით სარგებლობდა. ყველას ატკბობდა “ორერას” დიდებული სიმღერები. გვქონდა ბევრი საინტერესო შეხვედრა და ნაცნობობა. განსაკუთრებით დაგვიმეგობრდა ჟურნალისტი იანოშ რიგო. იგი ჩვენი კულტურის დღეების მასალებს აშუქებდა და სულ ჩვენთან იყო. გამომგზავრებისას აეროდრომზე უნგრული თოჯინა მომართვა სამახსოვროდ. ეს ჩვენი ეროვნული სიამაყეაო, ამიხსნა. მადლობა გადავუხადე ძვირფასი სუვენირისათვის და შევპირდი, მეც გამოგიგზავნით საქართველოდან ჩვენს ეროვნულ სიამაყეს მეთქი.
– წარმომიდგენია! ქართველები ყველანი პოეტურები ხართ, მოუთმენლად მოველი თქვენს სუვენირს, მე მას წიგნების კარადაში მოვათავსებ.
უნგრეთს დავემშვიდობეთ. გაიარა ერთმა წელმა და ახლა საქართველოში ავღნიშნეთ უნგრული კულტურის დღეები. უცხოელი კოლეგების გაცილების დღეს უცებ გადავწყვიტე, იანოშ რიგოსათვის შეპირებული სამახსოვრო გამეგზავნა. ქართული ჩურჩხელებითაც მინდოდა თავი მომეწონებია და ქაჯეთის ციხეში გადახვეულ ნესტან-დარეჯანის და ტარიელის ბარელიეფისათვის დამემატებინა. ბაზარში გამახსენდა, რომ სახლიდან ერთი კილო სიმინდის ფქვილიც დამავალეს, ესეც ვიყიდე, ნაყიდ ქაღალდის პარკში მოვათავსე და აეროდრომისკენ გავემგზავრე.
ცოტა შემაგვიანდა, მაგრამ მაინც მოვასწარი სტუმრისათვის გასაგზავნი ამანათი გადამეცა. კმაყოფილი დავბრუნდი შინ.
დედაჩემს უნდოდა ჩანთიდან სიმინდის ფქვილი ამოეღო და ხელში “ვეფხისტყაოსნის” ბარელიეფიანი პარკი შერჩა. იმ სიჩქარეში უნგრეთში სწორედ ფქვილიანი პარკი გამიგზავნია და ახლა, ალბათ, წიგნების კარადას ამშვენებს”. “
სანდრო ჟორჟოლიანს მრავალი კურიოზი გადახდომია. ამათგან სულ პირველს ყოველთვის მაინც განსაკუთრებულად იგონებდა:
“ფილმ “ნათელას” გადაღებისას დამიძახეს გრიმის გასაკეთებლად, წვერის მაგივრად რაღაც კიკინები თუ ღინღლი დამაკრეს. “პრობი” სურათი გადამიღეს, “ჩამაკარტოჩკეს” და დამამტკიცეს როლზე. პირველი გადაღება სამჭედლოში იყო. აქ გავარვარებული ქურაა, მე რაც შეიძლება ვუბერავ, ყოველმხრივ პროჟექტორებითა და სარკეებით მანათებენ. დავიწვი სიცხით, დავდნი ოფლად და ჩამომადნა აი გრიმი, ღინღლი და ულვაში. “სტოპ სიომკა”, – იყვირა რეჟისორმა. შემისწორეს გრიმი, მიმწებ-მომწებეს. დაიწყო გადაღება, მომაშუქეს ყველაფერი. ისევ ჩამომადნა გრიმი. ვინ გაუკეთა გრიმიო – იკითხა მან. აგერ ვხედავ, ძლივს იკავებს სიცილს აკაკი ხორავა, არადა მივხვდი, რაშია საქმე. ვუბრიალებ თვალებს იმ შეჩვენებულ მამფორიას (იგულისხმება ფილმში მონაწილე მსახიობი ილია მამფორია. ს.გ.), ის იჭაჭება და იჭაჭება. გრიმიორი გამოცდილი კაცი იყო, მიხვდა, რაშიც იყო საქმე. 25 წუთი ითხოვა, – მისცეს. მომწმინდა გრიმი. პირი საპნით დამბანა. გამიკეთა ხელახალი გრიმი, ისე დამთავრდა გადაღება, ბალანი არ ჩამომვარდნია. მომატყუა იმ “ციგანმა” მამფორიამ – ეს კინოა, თეატრის გრიმი არ გამოგადგებაო, კინოში სახეზე ჯერ ვაზელინი უნდა წაისვა კარგად და გრიმი მერე გააკეთებინოო. შეურცხვა ცხვირი, ყველამ იცოდა თურმე, რა სიაბდლეს მიპირებდა”.
