მასწავლებელთა სქემამ არაერთგვაროვანი რეაქცია გამოიწვია პედაგოგებში.
"დაგაბნიათ გამჩენმა", " ვერაფერი გავიგე!", გაგებით კი გავიგე, მაგრამ სანუგეშო ვერაფერი", "განმარტოს ვინმე კომპეტენტურმა", "დედა! რა უნდა ამ ხალხს", "არ გავსქემებულვარ", "როგორც ვიცი ყველა პედაგოგი " გასქემებულია" ანუ ავტომატურადაა ჩართული სქემაში", " სულ სიცილ-ტირილით შევიდეთ პროფესიული სქემის ლაბირინთებში", "ცალი ფეხი პროფესიაში გვიდგას, მეორე გარეთ ….სანამ ვიქნებით ასე გაფარჩხული არ ვიცით.." "მაგას რამდენი ხანია ვარკვევთ – შესული ვარ, გამოსული თუ ზღურბლზე ვდგავარ". "არ მჯერა… ასე მგონია, ვინც ახლა დასაქმებულია სკოლაში, ყველას მიიყვანენ პენსიამდე. 2015 შეიცვალა 2020-ით, მერე 2025 და ა.შ." , "რატომ აბუქებთ ყველაფერს? არავინ დაიჩაგრება, ვინც კომპეტენციას დაამტკიცებს", _ ამგვარად ეხმაურებიან მასწავლებლები სოციალურ ქსელებში იმ დოკუმენტის დამტკიცებას, რომელმაც მათი კარიერული წინსვლა უნდა განსაზღვროს მომავალში.
"გურია ნიუსი" სახელმწიფო სპეციალური კომისიის ერთ-ერთ წევრთან, კლასიკური გიმნაზიის დირექტორთან, თამარ კაპანაძესთან ერთად, რომელიც მონაწილეობდა მასწავლებლის საქმიანობის დაწყების, პროფესიული განვითარებისა და კარიერული წინსვლის სქემის შემუშავებაში, შეეცდება გაარკვიოს თუ რა მოთხოვნებს უყენებს სახელმწიფო პედაგოგებს ახალი სქემის მიხედვით.
_ ბევრი კითხვა არსებობს სქემის გარშემო. ყველა მასწავლებელი არ იცნობს იმ დოკუმენტებს, რომელიც საქართველოს მთავრობამ დაამტკიცა. როდის დაიწყება პედაგოგთა ფართო წრისთვის სქემის დეტალური გაცნობა და ახსნა, თუ რა წერია იქ და რა მოეთხოვება მასწავლებელს?
_ვერ გეტყვით, რომ რომ ეს პროცესი უკვე დაწყებული არ არის. მასწავლებელთა სახლის ვებ გვერდზე სრული დოკუმენტებია ატვირთული. ცხრავე ნორმატიული დოკუმენტი, რომელიც მთავრობამ დაამტკიცა. ასევე განათლების სამინისტრო "ფეისბუქისა" თუ საკუთარი ვებ გვერდის საშუალებით მუდმივად აქვეყნებს სქემასთან დაკავშირებულ ინფორმაციას. თავისთავად სკოლის დირექტორები, პირადად, მე და ჩემი ბევრი კოლეგა სქემას უკვე კარგად გავეცანით და ამ ინფორმაციას ჩვენს პედაგოგებს ვაწვდით. სექტემბრამდე ამის შესახებ ყველა მასწავლებელი გაიგებს.
_სქემას აკრიტიკებენ იმის გამო, რომ ეს არის, ასე ვთქვათ, განათლების სამინისტროს მიერ სკოლებისთვის თავს მოხვეული დოკუმენტი და ამის გამო შესაძლოა, მან არ იმუშაოს, რადგან თავად სკოლის, მასწავლებლების ინტერესები და საჭიროებები არ არის გათვალისწინებული. რას უპასუხებდით ამ კრიტიკას?
_ ეს არ არის თავს მოხვეული. სქემა არის დოკუმენტი, რომელიც იქნება პედაგოგთა საქმიანობის, პროფესიის სახელმწიფო რეგულირების საფუძველი. იქ ზუსტად გაიწერება ის კომპეტენცია, რომელსაც პედაგოგი უნდა აკმაყოფილებდეს და ეს საზოგადოებასაც კარგად ეცოდინება.
_ სქემის მიხედვით, მასწავლებლის შეფასება (შიდა შეფასება) სკოლაში შექმნილი ჯგუფის მიერ უნდა მოხდეს. საქართველოში არსებობს სკოლები, სადაც, ხშირშემთხვევაში, ორზე მეტი მასწავლებელი არ ჰყავთ. მაგალითად, მაღალმთიან რეგიონებში. ასეთ შემთხვევაში სკოლაში როგორ შედგება შეფასების ჯგუფები, თუ ასეთ ჯგუფში, სქემის მიხედვით, მინიმუმ 4 წევრი უნდა იყოს (დირექტორი, დირექტორის მოადგილე, ფასილიტატორის და შესაბამისი საგნობრივი ჯგუფის/ კათედრის მიერ წარდგენილი წევრი)?
_ კი, არსებობს ასეთი სკოლები. ამაზე ვსაუბრობდით კომისიის სხდომებზეც. ამ საკითხზე მასწავლებელთა სახლმა და სამინისტრომ უნდა იფიქროს, რას გადაწყვეტენ ასეთ სკოლებთან მიმართებაში.
_სქემაში საუბარია დოქტორის ხარისხის მქონე მასწავლებელზეც. ბევრი გვყავს ასეთი პედაგოგი? რა უპირატესობით ისარგებლებენ ისინი სკოლაში?
_ბევრი დოქტორი მასწავლებელი არ გვყავს. ჩემს სკოლაში, არის 3 ასეთი შემთხვევა. თუმცა ეს დიდი რაოდენობა არაა. ამ ადამიანებმა წლების განმავლობაში სხვაზე მეტი იშრომეს, იზრუნეს, მიიღეს ეს ხარისხი და ვფიქრობთ, რომ არ იქნება სამართლიანი თუ მათ ეს შრომა დაეკარგებათ.
_სქემის ამოქმედება დაიწყება 2015 წლის სექტემბრიდან. დაახლოებით, რამდენ ხანში უნდა ჩააბარონ მასწავლებლებმა საგნობრივი გამოცდა და როდის იქნება ბოლო ვადა, როცა მათ უკვე აღარ შეეძლებათ გამოცდაზე გასვლა?
_ 3 წლის განმავლობაში პედაგოგმა უნდა ჩააბაროს საგნის გამოცდა, იმისთვის რომ მიიღოს უფროსი მასწავლებლის სტატუსი. ანუ მასწავლებელი, რომელიც ვერ ჩააბარებს საგნის გამოცდას, ის ვეღარ გადავა შედეგ კატეგორიაში. შესაბამისად, შრომითი ხელშეკრულება მასთან შეწყდება. 2019 წლისთვის ყველა პედაგოგს უნდა ჰქონდეს საგანი ჩაბარებული.
_არსებობენ ისეთი პედაგოგები, რომლებსაც საერთოდ არ მიუღიათ მონაწილეობა არც მასწავლებელთა სახლის ტრენინგებში, არც რაიმე სახის კრედიტები დაუგროვებიათ, ისინი როგორ უნდა მოიქცნენ?
_ვინც ჩართული იყო სქემაში, მათ ეს კრედიტები არ დაეკარგებათ. ვინც არ აგროვებდა ამ კრედიტებს, ის თუ არის მოქმედი მასწავლებელი, ჩვეულებრივად ჩაერთვება სქემაში და გადანაწილდება სქემის მიხედვით იმ სტატუსების შესაბამისად, რომელსაც მისი კვალიფიკაცია შეესაბამება. ანუ ჩვეულებრივად შევლენ სქემაში. თუ საგნის გამოცდა არ აქვთ ჩაბარებული, სერტიფიცირებული არ არის, იქნება პრაქტიკოსი, თუ სერთიფიცირებულია – უფროსი მასწავლებელი, თუ დოქტორიც არის და სერტიფიცირებულიც, წამყვანი და მენტორი.
_ახალი სქემის მიხედვით, თუ პრაქტიკოსი მასწავლებელი ვერ ჩააბარებს საგნის გამოცდას, 3 წლის განმავლობაში, ის უნდა წავიდეს სკოლიდან. იქნებ აგვიხსნათ, რა განსხვავებაა ამ შეზღუდვასა და წინა მთავრობის მიდგომას შორის, სადაც საუბარი იყო იმ მასწავლებლების სკოლიდან გაშვებაზე, რომლებიც 2014 წლამდე ვერ ჩააბარებდნენ სერთიფიცირების გამოცდებს?
_სკოლიდან წასვლა იმ შემთხვევაში მოუწევს მასწავლებელს, თუ საგნობრივ გამოცდას ვერ ჩააბარებს 3 წლის განმავლობაში. ამ დროის განმავლობაში სახელმწიფო მათ საშუალებას აძლევს, 6-ჯერ გავიდეს გამოცდაზე. მოდით, დამეთანხმეთ, თუ პედაგოგი 6-ჯერ გავა საგნის გამოცდაზე და ექვსჯერვე ვერ ჩააბარებს, ის, ალბათ, თვითონვე უნდა წავიდეს სკოლიდან. მთავარი და გადამწყვეტია მოსწავლის მიერ შედეგების მიღწევა და მისი განათლება. ჩვენი განათლების სისტემა არის მოსწავლეზე ორიენტირებული.
_ ასეთ შემთხვევაში მასწავლებლების სკოლებიდან მასობრივი დათხოვნის საფრთხის წინაშე არ დავდგებით? განათლების სამინისტროს, სახელმწიფო კომისიას არ უფიქრია იმაზე, რომ ბევრი მასწავლებელი უბრალოდ ვერ ჩააბარებს საგნის გამოცდას და სკოლებში შეიქმნება მასწავლებლების დეფიციტი?
_ ჩვენ არ შეგვიძლია ერთმნიშვნელოვნად ვთქვათ, რომ ძალიან დიდი ნაწილი ვერ ჩააბარებს გამოცდას. ამ ადამიანებს უბრალოდ გამოცდის ჩაბარება არ მოეთხოვებოდათ. როდესაც სახელმწიფო ამ მოთხოვნას დააუყენებს, ძალიან ბევრი ადამიანი მოემზადება და ჩააბარებს. ასე რომ ძალიან დიდი პრობლემა არ დაგვიდგება. რაც შეეხება პროფესიაში შემომსვლელ ახალ კადრს, სქემის პირველ ნაწილშია განსაზღვრული, რომ უმაღლესებმა უნდა იზრუნონ კადრების მომზადებაზე. წლევანდელი წლიდან უმაღლესი საგანმანათლებლო პროგრამები მკვეთრად გაუმჯობესდება. იმედი ვიქონიოთ, რომ მასწავლებლის პროფესიაც უფრო პრესტიჟული გახდება.
_რაც შეეხება მასწავლებელთა კვალიფიკაციის ასამაღლებელ ტრენინგებს, იგეგმება თუ არა მისი ჩატარება?
_ტრენინგები ჩატარდება. ამასთან დაკავშირებით გონივრული გადაწყვეტილება იქნა მიღებული. მხოლოდ მასწავლებლის სახლი აღარ იქნება ერთადერთი, რომელიც ტრენინგებს შესთავაზებს მასწავლებლებს. ყველა იმ დაწესებულებას, თუ ორგანიზაციას, რომელიც აკრედიტაციას გაივლის, ექნება ლიცენზირებული პროგრამა, რომლის მიხედვით მომზადდება მასწავლებელი გამოცდისთვის.
_ანუ ტრენინგები ფასიანი გახდება?
_ პედაგოგებს სახელმწიფოს მიერ ვაუჩერი გადაეცემა. გნებავთ მასწავლებლის სახლში გაივლის ამ ტრენინგს მასწავლებელი და გნებავთ, სხვა რომელიმე დაწესებულებაში.
ამავე თემაზე: როგორ უნდა დააგროვონ მასწავლებლებმა კრედიტქულები სტატუსების მოსაპოვებლად