მზის ენერგიაზე მომუშავე საფრენი აპარატი Solar Impulse-2 დედამიწის გარშემო მოგზაურობას შეუდგა.
აპარატი აბუ დაბიდან (არაბეთის გაერთიანებული საამიროები) გუშინ გამთენიისას აფრინდა და ომანის მიმართულებით აღმოსავლეთისკენ გაფრინდა.
წინ რთული მარშრუტი, ხუთთვიანი გარსაქვეყნო მოგზაურობა და 35 ათასი კილომეტრია. წინასწარ შედგენილი მარშრუტით Solar Impulse-2 აბუ დაბიდან ომანში, იქიდან კი ინდოეთში და ჩინეთში გადაფრინდება.
ამას მოყვება წყნარ ოკეანეზე, აშშ-ზე და ევროპის ქვეყნებზე გადაფრენა. ამასთან, Solar Impulse-2 12-ჯერ სულისმოსათქმელად, რემონტისთვის თუ მოსახლეობაში ეკოლოგიურად სუფთა ენერგიის სააგიტაციოდ მიწაზეც დაეშვება.
ერთადგილიანი აპარატის შტურვალს მონაცვლეობით ჩაიბარებენ შვეიცარიელი ენთუზიასტები ანდრე ბორშბერგი (Solar Impulse-ის დაფუძნებელი) და ბერტრან პიკარი (თანადამფუძნებელი). ისიც ვთქვათ, რომ წინამორბედმა საფრენმა აპარატმა Solar Impulse-1-მა თავის დროზე არაერთი მსოფლიო რეკორდი დაამყარა. მათ შორის 2013 წელს ჩრდილოეთ ამერიკის კონტინენტზე გადაფრენით, რაც დღევანდელ მარშრუტთან შედარებით მოკრძალებულად მოსჩანს.
ცხადია, დედამიწის გარშემო მოგზაურობა გაცილებით ამბიციურად გამოიყურება, რომლის განსახორციელებლადაც პროექტის თაოსნებმა უფრო დიდი ზომის თვითმფრინავი ააგეს. Solar Impulse-2-ის ფრთების სიგრძე 72 მეტრს შეადგენს (Boeing-747-ის ფრთების ზომა 68,5 მეტრია), ხოლო მისი წონა 2,3 ტონაა (იმავე Boeing-747 წონა 300 ტონაა), პატარა წონა კი წარმატებული ექსპედიციის ერთ-ერთ წინაპირობად უნდა მივიჩნიოთ.
მეორე პირობა 17 ათასი მზის ელემენტის (ფრთების ზედა ნაწილს ფარავს) მწარმოებლურობაში და საიმედოობაშია, ისევე როგორც ლითიუმ-იონის აკუმულატორებში, რომელიც ღამის ფრენისთვის მზის ბატარიებისგან იმუხტება. ყოველივე განსაკუთრებით მნიშვნელოვანია წყნარი და ატლანტიკის ოკეანეებზე გადაფრენებისთვის, რომლებიც აპარატის დაბალი სიჩქარის გამო (საშუალო სიჩქარე 70, ხოლო მაქსიმალური 140 კმ. საათს შეადგენს) რამდენიმე დღე გაგრძელდება (ელექტროკონდენსატორების დახმარებით ღამის ფრენებისთვის თვითმფრინავის დაჭერა შესაძლებელია 8500 მეტრ სიმაღლეზე).
საინტერესოა ისიც, რომ პილოტებს მთელი ამ მოგზაურობის განმავლობაში პრაქტიკულად ძილის გარეშე ყოფნა მოუწევთ – მხოლოდ 20 წუთით თუ შეძლებენ თვალის მოტყუებას (როგორც ამას აკეთებენ სოლო მოგზაურობაში მყოფი აფროსნები).
ამ მხრივ საქმეს ართულებს სატელეფონო ჯიხურზე ოდნავ დიდი ზომის – 3,8 კუბ მეტრის სამართავი კაბინა, რომელშიც მუდმივად მოუწევთ ყოფნა პილოტებს.
ბორშბერგს იმედი აქვს, რომ ასეთი დატვირთვის გადატანაში იოგა დაეხმარება, პიკარს კი თვითჰიპნოზის იმედი აქვს. ავიატორებს მხარდამჭერებად ჰყავთ კარგად განსწავლულ ინჟინერთა გუნდი, რომელიც საფრენ აპარატს ფეხდაფეხ გაყვება, მიწაზე დაშვებისას კი საფრენ აპარატსა და მის ორკაციან ეკიპაჟს მობილურ ანგარში შეიკედლებს (ფრენის მართვის ცენტრი მონაკოშია).
არც ისე საქმე, რომ Solar Impulse-2-ს აქედანვე ჰქონდეს წარმატება გარანტირებული. კომპიუტერული მოდელი აჩვენებს, რომ ოკეანეებზე გადაფრენა მხოლოდ ხელსაწყრელი ამინდის პირობებშია შესაძლებელი, რაც იმას ნიშნავს, რომ მფრინავებმა ხელსაყრელი ამინდის მოლოდინში შესაძლოა კვირეები დაჰყონ მიწაზე. რა თქმა უნდა, შემუშავებულია სათადარიგო გეგმაც.
კერძოდ, თუ წყნარ ან ატლანტიკის ოკეანეზე გადაფრენას ვერ შეძლებენ, პილოტებს კატაპულტირება მოუწევთ, ოკეანეში აღმოჩენილები კი საგანგებო აღჭურვილობით იქამდე იტივტივებენ, ვიდრე მათ სიახლოვეს მყოფი გემიდან არ აღმოუჩენენ დახმარებას. პროექტის უმთავრესი მიზანი ფრენებისთვის მზის ენერგიის გამოყენებაა. თეორიულად თვითმფრინავს დღე-ღამის განმავლობაში ჰაერში მუდმივად ყოფნა შეუძლია.
საქმე ისაა, რომ დღის განმავლობაში მიღებული მზის ენერგია კონდენსატორებში იყრის თავს, რაც თავის მხრივ ღამის ფრენას უზრუნველყოფს. Solar Impulse 2 ფართო საზოგადოებას პირველად ზუსტად ერთი წლის წინათ – 9 მარტს წარუდგინეს.
მას შემდეგ საფრენმა აპარატმა არაერთი გამოცდა გაიარა. ანდრე ბორშბერგი განათლებით ინჟინერი და სამხედრო მფრინავია, ქონება კი ინტერნეტ-ტექნოლოგიების დახმარებით დააგროვა. ბერტრან პიკარმა სახელი ჰაერნაოსნობით გაითქვა – 1999 წელს საჰაერო ბურთით მიწაზე დაუშვებელად პირველმა შემოუფრინა დედამიწას.
ისიც აღვნიშნოთ, რომ ბერტრან პიკარი ჟან პიკარის შვილია, რომელმაც 1960 წელს პირველმა შეძლო მსოფლიო ოკეანის ყველაზე ღრმა წერტილში – მარიანის ღრმულში ჩასვლა, ხოლო პაპამისმა – ოგიუსტ პიკარმა 1931 წელს პირველმა შეძლო საჰაერო ბურთით სტრატოსფეროში აფრენა.
წყარო: 24saati.ge
