1 მაისს, ჩოხატაურის მუნიციპალიტეტის გამგეობისა და საკრებულოს ხელშეწყობით, ა(ა)იპ ჩოხატაურის სამუზეუმო გაერთიანების ინიციატივით, გაიმართა აკადემიკოს ნიკო მარის დაბადების 150 წლისთავისადმი მიძღვნილი საღამო.
საღამოს, მუნიციპალიტეტის ხელმძღვანელ პირებთან ერთად, ესწრებოდნენ თბილისიდან მოწვეული სტუმრები _ თბილისის სახელმწიფო უნივერსიტეტის რექტორი, აკადემიკოსი ვლადიმერ პაპავა; თსუ-ს პროფესორი აკადემიკოსი ელგუჯა ხინთიბიძე; თსუ-ს ჰუმანიტარულ მეცნიერებათა ფაკულტეტის დეკანი, პროფესორი დარეჯან თვალთვაძე; თსუ-ს ჰუმანიტარულ მეცნიერებათა ფაკულტეტის პროფესორი ქეთევან ხუციშვილი; თსუ-ს ბიბლიოთეკის ხელმძღვანელი დიმიტრი გაიპარაშვილი; თსუ-ს საზოგადოებასთან ურთიერთობის სამსახურის ხელმძღვანელი ქეთევან გაბოშვილი.
ღონისძიება რამდენიმე ნაწილისგან შედგებოდა. თავიდან სტუმრები ეწვივნენ ნიკო მარის სახლ-მუზეუმს სოფელ დაბლაციხეში. დაათვალიერეს მუზეუმი და საჩუქრად გადასცეს ორი ფოტო _ ნიკო მარი შვილთან, იურისთან ერთად და იური მარის ფოტო მინაწერით ნათელა ჯავახიშვილს _ "ჩემო პატარა ნათელა, შენ რომ წახვალ, მე რა ვქნაძე".
_ მუზეუმში ათასობით უნიკალური ხელნაწერი ინახება, რაც არ უნდა დაიკარგოს. გთავაზობთ _ ჩვენ, უნივერსიტეტელები, საკუთარი ხარჯებით გავაკეთებთ ამ მასალის ციფრულ ვერსიას, რითაც დაცული იქნება ნიკო მარის მემკვიდრეობა, _ უთხრა ლადო პაპავამ მუზეუმისა და მუნიციპალიტეტის ხელმძღვანელებს.
სახლ-მუზეუმიდან სტუმრები ერკეთის დედათა მონასტრის მოსალოცად წავიდნენ, საიდანაც გადაინაცვლეს ჩოხატაურის კინოსახლში, სადაც მოეწყო სამეცნიერო კონფერენცია.
კონფერენციაზე ჩამოსულმა სტუმრებმა ვრცლად ისაუბრეს ნიკო მარის ღვაწლზე, აკადემიკოსის ცხოვრებასა და მოღვაწეობაზე. აქვე გაიმართა ფილმის _ "უცნობი ისტორიების" ჩვენება, რის შემდეგაც სკოლის მოსწავლეებმა გააკეთეს პროექტის _ "სხივი წარსულისა" პრეზენტაცია. ანსამბლ "ამაღლების" მიერ შესრულდა საგალობელი.
_ აღფრთოვანებული ვართ ნანახით. სასიხარულოა, რომ ჩოხატაურის მუნიციპალიტეტმა დიდი ქართველი მეცნიერის მემკვიდრეობა შეინახა და დღემდე უფრთხილდება. აკადემიკოს ნიკო მარის 150 წლისთავის აღსანიშნავად, სახლ-მუზეუმში დაუვიწყარი დახვედრა მოგვიწყვეს ივანე ჯავახიშვილის სახელობის სახელმწიფო უნივერსიტეტიდან ჩამოსულ პროფესორებს, რომლებმაც დღეს, ჩოხატაურში სამეცნიერო კონფერენცია გავმართეთ, _ თქვა ლადო პაპავამ "გურია ნიუსთან" საუბრისას.
ნიკო მარის შთამომავალი მიხეილ მარი მადლობას უხდის ღონისძიების ორგანიზატორებს: "ძალიან დიდი მადლობა მინდა გადავუხადო ჩოხატაურის სამუზეუმო გაერთიანებას ასეთი ლამაზი ღონისძიების მოწყობისთვის, პირადად, თამთა ჯანხოთელს. მადლობა ჩოხატაურის მუნიციპალიტეტის გამგებელს ირაკლი კუჭავას და საკრებულოს თავმჯდომარეს ზაალ მამალაძეს, კულტურის ცენტრს, ანსამბლ "ამაღლებას", მასწავლებლებს, სკოლის მოსწავლეებს, რომლებმაც შესანიშნავად წარმოადგინეს ნიკო მარის ცხოვრების ეპიზოდები. ყველას, ვინც მონაწილეობდა, თუ ხელი შეუწყო ამ ღონისძიების ჩატარებას. ალბათ, ესენი იქნებიან ის ადამიანები, რომლებიც მომავალ თაობას გადასცემენ ჩოხატაურისა და, კერძოდ, ჩვენი გვარის ისტორიას. ძალიან მაღალი დონის სტუმრები გვყავდა უნივერსიტეტიდან. მადლობა მათ, რომ არ ივიწყებენ ნიკო მარს. ნიკო მარი იყო ბუმბერაზი მეცნიერი არა მარტო საქართველოში, ის იყო მსოფლიო მეცნიერი. ამით, მე მგონი, ჩოხატაური ბედნიერია, რადგან, სადაც ნიკო მარი ხსენდება, იქვე ნახსენებია ჩოხატაური და ჩოხატაურელები _ ეს არის მთავარი.
სადაც არ უნდა წასულიყვნენ შოტლანდიელი იაკობ მარი და მისი ესპანელი მეუღლე ფაკუნდა, ჩვენ, მარები დავრჩებოდით შოტლანდიელებად, მაგრამ აქ, საქართველოში შოტლანდიელი ბაბუისა და ესპანელი ბებიის შთამომავლები ვართ ქართველები, ვართ ჩოხატაურელები და ვართ გურულები.
კიდევ ერთხელ დიდი მადლობა მინდა გადავუხადო ჩოხატაურს და ჩოხატაურელებს, რომ ახსოვთ და უყვართ ნიკო მარი", _ თქვა მიხეილ მარმა "გურია ნიუსთან" საუბრისას.