სიმძლავრის გაზრდის შემთხვევაში, გარემოზე ზემოქმედების ანგარიში თავიდან უნდა მომზადდეს. ჰესის მფლობელების დაკვეთით, ეს სამუშაო, „გამა კონსალტინგმა“ უკვე განახორციელა და ანგარიშიც დადო. დასკვნაში აღნიშნუალია, რომ ბახვი 3 ჰესის სიმძლავრის 9.8 მეგავატამდე გაზრდა შესაძლებელია.
ჰესი კომპანია “ბახვი ჰაიდრო პაუერის” მფლობელობაშია. კომპანიის ხელმძღვანელობამ გარემოზე ზემოქმედების ანგარიშის პრეზენტაცია სასტუმრო “რედისონ ბლუ ივერიაში“ “გამა კონსალტინგი”-ს და კომპანია “KG Energi“-ს წარმომადგენლებთან ერთად გამართა.
სახელწიფო პროგრამის “განახლებადი ენერგია 2008” ფარგლებში, საქართველოს მთავრობის მიერ გამოცხადებული ინტერესთა გამოხატვის კონკურსში გამარჯვების შემდეგ, 2009 წელს ენერგეტიკის სამინისტროსა და თურქულ კომპანია KGM-სს შორის მემორანდუმი გაფორმდა. დოკუმენტის საფუძველზე KGM-სსა და მის შვილობილ ქართულ კომპანიებს ოზურგეთის რაიონში მდინარე ბახვისწყალზე კასკადური ტიპის მცირე და საშუალო ჰესების – ბახვი 1, ბახვი 2, ბახვი 3 და ბახვი 5-ის მშენებლობის, ოპერირებისა და მფლობელობის უფლება მიენიჭათ. თურქული KGM საქართველოში ორი შვილობილი კომპანიის – „ბახვი ჰაიდრო პაუერი“-სა და „KG Energi“-ს მფლობელია.
თურქული KGM-ის შვილობილ კომპანიებში აცხადებენ, რომ თავდაპირველი გეგმის მიხედვით გათვალისწინებულ 6 მგვტ სიმძლავრის ჰესის აგებაზე შესაბამისი სამშენებლო ნებართვა აქვთ, თუმცა “პროექტის მიმდინარეობის ეტაპზე გამოიკვეთა დადგმული სიმძლავრის გაზრდის შესაძლებლობა 9.8 მგვტ-მდე. შესაბამისად, ჩვენ მოქმედი კანონმდებლობით გათვალისწინებული ღონისძიებები განვახორციელეთ, მათ შორის, გაზრდილ სიმძლავრესთან დაკავშირებით გარემოზე ზემოქმედების შეფასების ახალი ანგარიში შევუკვეთეთ.” – ამბობს „KG Energy”-ს დირექტორი ვახტანგ ღონღაძე.
„გამა კონსალტინგის“ ეკოლოგიური განყოფილების უფროსის ჯუღელი ახვლედიანის განცხადებით, “პირველი ეკოლოგიური ექსპერტიზის დასკვნა 2010 წელსაა გაცემული, შემიძლია ვთქვა, რომ ახლა წარმოდგენილი გეგმა ეკოლოგიურად ბევრად უფრო უსაფრთხოა, ვიდრე წინა გეგმა იყო.”
გარემოზე ზემოქმედების ახალი ანგარიში რამდენიმე დღეში გარემოს დაცვის სამინისტროს, ოზურგეთის მუნიციპალიტეტს, და არასამთავრობო ორგანიზაციებს განსახილველად გადაეგზავნებათ. “გვსურს, განხილვის პროცესში მონაწილეობა მიიღონ, როგორც საზოგადოების, ასევე არასამთავრობო სექტორის, განსაკუთრებით გარემოს დამცველი ორგანიზაციების წარმომადგენლებმა. დღეიდან არაუმეტეს 50 დღის განმავლობაში საჯარო განხილვა მოეწყობა. სავარაუდოდ, ეს ოზურგეთში მოხდება. პარალელურად ანგარიშს განიხილავენ გარემოს დაცვის სამინისტროში. თუ კი ეს უწყება ბახვი 3 ჰესის გაზრდილ სიმძლავრეზე დადებით დასკვნას დადებს, მათ მიერ მომზადებული დოკუმენტის საფუძველზე, ოზურგეთის მუნიციპალიტეტი სამშენებლო ნებართვის გაცემის საკითხს განიხილავს. თუ რომელიმე მათგანი 9.8 მეგავატი სიმძლავრის ჰესის მშენებლობას არ დაეთანხმება, გაზრდილი სიმძლავრის ჰესს ექსპლუატაციაში ვერ შევიყვანთ. შეგვეძლება მხოლოდ 6 მგვტ სიმძლავრის ჰესის აშენება. დამატებითი ენერგია კი დაიკარგება. საბოლოო პასუხი ცნობილი ალბათ სამ თვეში იქნება… ახლა ჰესზე მშენებლობა მიმდინარეობს და შესაბამისად ელექტროენერგიის გამომუშავება არ ხდება. გენერაცია სავარაუდოდ, ივნისის, ან ივლისის თვეში დაიწყება,“ – აცხადებს ვახტანგ ღონღაძე.
ბახვი 3 ჰესის მშენებლობაზე უკვე დახარჯულია 11 მლნ-ზე მეტი მოცულობის ინვესტიცია. კომპანიის ხელმძღვანელობა აცხადებს, რომ ჰესზე სამუშაოების 80 პროცენტი შესრულებულოია. 6 მგვტ სიმძლავრის ელექტროენერგიის გამომუშავების შემთხვევაში 2 აგრეგატია საჭირო, თუ კი სიმძლავრის გაზრდის ნებართვას მიიღებენ, კომპანიის ხელმძღვანელობა იქ მესამე აგრეგატს დააყენებს. ბახვი 3 ჰესზე ახლა დაზიანებული ჰესის ერთ-ერთი მთავარი შენობის აღდგენითი სამუშაოებიც მიმდინარეობს. დაზიანება კი მეწყერმა გამოიწვია.
მიმდინარე წლის სექტემბერში ბახვი 3 ჰესის მიმდებარე ტერიტორიაზე მთა ჩამოიშალა, რამაც ჰესის მთავარი სამანქანე დანადგარების შენობა გაანადგურა. ზარალმა 2 მილიონ დოლარს გადააჭარბა. “მეწყერის გამომწვევი მიზეზი იყო პროექტში არსებული არასაკმარისი გათვლა, რომელიც ახლა გამოსწორების პროცესშია. პროექტირება და ჰესის მშენებლობა ერთ-ერთი კომპანიისთვის გვქონდა შეკვეთილი. მისი განხორციელების ეტაპზე გამოიკვეთა, რომ პროექტში საკმარისი გათვლები მოცემული არ იყო იმისთვის, რომ მთის ჩამოშლისგან თავის დასაცავად გარკვეული პრევენციული ზომების მიღება მომხდარიყო. ახლა ეს გამოსწორების სტადიაშია,“ – გვითხრა ვახტანგ ღონღაძემ.
კონტრაქტორი კომპანია, რომელმაც ბახვი 3 ჰესის პროექტი მოამზადა და ამავდროულად სამშენებლო სამუშაოებს ასრულებს „ჯორჯიან ჰაიდერ პაუერია“. „ბახვი ჰაიდრო პაუერში“ აცხადებენ, რომ კონტრაქტორ კომპანიასთან ხელშეკრულება არ შეუწყვეტიათ, რადგანაც მშენებლობასთან დაკავშირებით მათ გარკვეული ვალდებულებები შესასრულებელი აქვთ.
„ბახვი ჰაიდელ პაუერის“ ხელმძღვანელობის თქმით, თუ კი შესაბამისი სტრუქტურები სიმძლავრის გაზრდაზე დადებით გადაწყვეტილებას მიიღებენ, 9,8 მგვტ სიმძლავრის ჰესი ექსპლუატაციაში მომავალი წლის ზაფხულისთვის შევა.
რაც შეეხება ბახვი 1 და ბახვი 2 ჰესებს, მშენებლობამდე ტერიტორიის შესწავლის მიზნით, ბახმაროს ხეობაში ჯერ გეოლოგიური კვლევები ტარდება. აგვისტომდე იქ სამშენებლო სამუშაოები არ დაიწყება. ბახვი 5–ზე კი, ამ ტიპის კვლევა უკვე მომზადებულია და ენერგეტიკის სამინისტროსთან კონსულტაციები მიმდინარეობს.
ოზურგეთის რაიონში მდინარე ბახვისწყალზე კასკადური ტიპის ჰესების – ბახვი1, ბახვი 2, ბახვი3 და ბახვი 5 – ის აშენების შემთხვევაში 55 მგვტ-მდე დადგმული სიმძლავრის შექმნაა დაგეგმილი. კომპანიის ხელმძღვანელობის განცხადებთ, ზამთრის განმავლობაში, ან საჭიროების შემთხვევაში ჰესებიდან გამომუშავებულ ელექტროენერგიას საქართველოს მიაწვდიან, სხვა პერიოდში კი მისი იმპორტი განხორციელდება.
