უწყინარი ,,ბატონები“, თუ საყურადღებო ინფექციური დაავადება.
პასუხები ხშირად დასმულ კითხვებზე:
რატომ არის საჭირო ჩუტყვავილას სიმპტომების ცოდნა
ჩუტყვავილა ბავშვთა ასაკის ვირუსულ ინფექციებს მიეკუთვნება. ის ხშირად ფიქსირდება ბავშვთა კონტინგენტში. აქვე უნდა ითქვას, რომ მისი ერთეული შემთხვევები არ საჭიროებს სააღმზრდელო დაწესებულებების საიზოლაციო რეჟიმზე გადაყვანას, თუმცა იმ შემთხვევებში, თუ დაფიქსირდება ეპიდემიოლოგიურად ერთმანეთთან დაკავშირებული სამი და მეტი შემთხვევა, ან ვერ ხერხდება ბავშვთა კოლექტივებში ჯგუფური იზოლაციის დაცვა, აუცილებელი ხდება საკარანტინე რეჟიმის შემოღება ლოკალური აფეთქების თავიდან ასაცილებლად.
რა იწვევს ჩუტყვავილას და როგორ მიმდინარეობს
– ჩუტყვავილას გამომწვევი ვირუსი ეკუთვნის ადამიანის ჰერპესვირუსების ჯგუფს. ამ ვირუსით დაინფიცირების ალბათობა საკმაოდ დიდია, სწორედ ამის გამო, ჩუტყვავილას ახასიათებს ეპიდაფეთქებები.
ინფექცია გადამდებია ჰაერ–წვეთოვანი და კონტაქტური გზით, ანუ: ლაპარაკის, ხველის, ცემინების დროს და ამ გამონაყოფებით დაბინძურებული საგნებიდან.
ინფექციის წყარო(ინფიცირებული, დაავადებული ადამიანი) საშიშია გამონაყრამდე 1-2 დღით ადრე და 3-7 დღე გამონაყრის შემდგომ. ჩუტყვავილის ინკუბაციური(ფარული) პერიოდი გრძელდება 10-21 დღემდე, საშუალოდ 14 დღეს შეადგენს.
გამონაყარი არის ბუშტუკოვანი, შეიცავს შემღვრეულ სითხეს, უხვია და გამოყრა გრძელდება 2-4 დღე.
პირველად გამონაყარი ჩნდება ტანზე, შემდეგ სახეზე და თავის თმიან ადგილებში.—(ერთ–ერთი წამყვანი სადიაგნოსტიკო ნიშანი). გამონაყარი მალე ქრება, და მის ადგილზე ჩნდება მუქი ფერის ფუფხი, რისი მოცლის შემდეგაც რჩება პიგმენტური
ლაქები. ამ დროს ბავშვები ხშირად უჩივიან
- საერთო სისუსტეს;
- მადის დაქვეითებას;
- ძილის დარღვევას;
- გაღიზიანებადობას;
- კანის ქავილსა და ინტოქსიკაციის სხვა მოვლენებს.
არის თუ არა ჩუტყვავილა საშიში ინფექცია
ზოგჯერ დაავადება მძიმედ მიმდინარეობს დასუსტებული იმუნური სისტემის მქონე პირებში: ამ დროს ტემპერატურა 39-40 0C-ს აღწევს და რამდენიმე დღე გრძელდება.
– ჩუტყვავილა განსაკუთრებით საშიშია წლამდე ასაკის ბავშვებისთვის, ქრონიკული დაავადებების მქონე მოზრდილებისათვის, რომელთათვისაც დაავადება შესაძლოა ლეტალურადაც (სიკვდილითაც) კი დამთავრდეს.
განსაკუთრებით საშიშია ჩუტყვავილა ორსულობისას.
ორსულობის ადრეულ ვადაზე მან შესაძლოა ნაყოფის პათოლოგიები – ცენტრალური ნერვული სისტემის დარღვევები, სიმახინჯეები–კიდურების დაავადებები, სიბრმავე და სხვა გამოიწვიოს, მოგვიანებით პერიოდში კი—თანდაყოლილი ჩუტყვავილა განვითარდეს.
როგორ იმუნიტეტს ტოვებს ჩუტყვავილა
– ჩუტყვავილა მყარ(სამუდამო) იმუნიტეტს ტოვებს, ესე იგი მას, ვინც ერთხელ გადაიტანა დაავადება, მეორედ აღარ შეხვდება, თუმცა ვირუსი შესაძლოა ლატენტურ (“მთვლემარე”) მდგომარეობაში გადავიდეს და სამუდამოდ “დასახლდეს” ნერვულ ქსოვილში. იმუნიტეტის დაქვეითებისას (უმეტესად – ასაკოვან პირებში) ვირუსი აქტიურდება და იწვევს ჰერპეს –ზოსტერის განვითარებას, რომელიც გამოიხატება ბუშტუკოვანი გამონაყარით ნერვების გასწვრივ და ძლიერი ტკივილით.
ჰერპეს –ზოსტერის აქტიური ფორმის მქონე პაციენტმა შესაძლოა გარშემო მყოფები დაასნებოვნონ,
ტარდება თუ არა ჩუტყვავილას საწინააღმდეგო ვაქცინაცია
საქართველოში, აცრების ეროვნულ კალენდარში ჩუტყვავილას საწინააღმდეგო ვაქცინაცია ჯერ კიდევ არ არის შეტანილი. ვაქცინაციის დანერგვა აუცილებლად მოახდენს გავლენას ჩუტყვავილას ეპიდემიოლოგიურ სურათზე, შეამცირებას მის გავრცელებას.
რა შეიძლება იყოს ინფიცირებისაგან თავდაცვის საშუალება
რადგანაც დაავადება ვრცელდება ჰაერ–წვეთოვანი და კონტაქტური მექანიზმით, პროფილაქტიკურ ღონისძიებებს სააღმზრდელო დაწესებულებებში მიეკუთვნება ინფიცირებულის იზოლირება 21 დღით, ადგილობრივი სამედიცინო პერსონალის მიერ მკაცრი მონიტორინგი ახლო კონტაქტების სიმპტომებზე, ბავშვთა კოლექტივებში ჯგუფური იზოლაციის დაცვა, ხშირად შეხებადი ზედაპირების, სათამაშოების დამუშავება–დეზინფიცირება ყოველდღიურად, სასწავლო–სააღმზრდელო დაწესებულებებისათვის არსებული რეგლამენტის შესაბამისად.
გადადების ეს მექანიზმი განსაკუთრებით საყურადღებოა დახურულ სივრცეში მყოფი ბავშვებისათვის, რაც აუცილებლად უნდა გაითვალისწინონ მშობლებმა და სააღმზრდელო დაწესებულებების მომსახურე პერსონალმა, რომლებმაც ხშირად უნდა გაანიავონ სამყოფი სივრცე, დალაგება განახორციელონ სველი წესითა და რეგისტრირებული სადეზინფექციო ხსნარების გამოყენებით, არ დაუშვან თუნდაც უმნიშვნელო სიმპტომის მქონე აღსაზრდელთა ყოფნა თანატოლებთან, მოახდინონ მშობლის ინფორმირება , რათა სიმპტომიანი ბავშვი მიყვანილი იქნას შესაბამის სპეციალისტთან(პედიატრი, ინფექციონისტი, ოჯახის ექიმი), განუმტკიცონ ბავშვებს ხელის ჰიგიენისა და ხველისა და ცემინების ეტიკეტის ჩვევები.
გთხოვთ გაოთვალისწინოთ, რომ ცივი სეზონის დადგომისას, როცა იზრდება სასწავლო–სააღმზრდელო დაწესებულებების დახურულ სივრცეებში ბავშვთა ყოფნის ხანგრძლივობა, ზემოთ ჩამოთვლილის ცოდნა და პრევენციის ღონისძიებების დაცვა, თავიდან აგვაცილებს დაავადების აღმოცენების, გავრცელებისა და ეპიდაფეთქებების საფრთხეს.
ავტორი: ელზა სიმონიშვილი
