როგორ დავიცვათ თავი გრიპისა და გრიპისმაგვარი დაავადებებისგან – ეპიდემიოლოგის რჩევები

შემოდგომაზე ვირუსები  აქტიურდებიან და სხვადასხვა ინფექციურ დაავადებებს იწვევენ.  ამ ინფექციური დაავადებების გამოწვევებზე  “გურია ნიუსი” ოზურგეთის საზოგადოებრივი ჯანდაცვის ცენტრის ეპიდემილოგს, ელზა სიმონიშვილს ესაუბრა.

ეპიდემიოლოგის თქმით,  ყოველწლიურად გრიპის, გრიპისმაგვარი ინფექციებისა  და ჰაერ-წვეთოვანი გზით გადამდები დაავადებების ე.წ. სეზონთან დაკავშირებით, ფიქსირდება აღნიშნული ინფექციების მატების შემთხვევები. იმისათვის, რომ ზოგადად თავიდან ავიცილოთ გადამდები ვირუსული და ბაქტერიული ინფექციების ზრდა,  მოსახლეობას უნდა მივაწოდოთ ინფორმაცია  ამ ინფექციური დაავადებების გამომწვევებზე, მიმდინარეობაზე და შესაძლო გართულებებზე.

“გრიპი  მძიმე ვირუსული დაავადებაა, რომელსაც იწვევს გრიპის ვირუსი. იგი აზიანებს სასუნთქ გზებს:  თუმცა შეიძლება მთელი ორგანიზმი მოიცვას. 

გრიპს ახასიათებს სიმპტომების უეცარი გამოვლენა, მაღალი ტემპერატურა (ცხელება), ძლიერი საერთო სისუსტე, დაღლილობის შეგრძნება, შემცივნება და კუნთების ტკივილი, რითიც  განსხვავდება ე.წ. გაცივებისაგან-სურდოსაგან.

მოდით შევადაროთ თითოეულისათვის  დამახასიათებელი სიმპტომები:

გრიპი _ დასაწყისი   უეცარი,  ცხელება/შემცივნება– ყოველთვის. ხველება  ძლიერი და ხანგრძლივი; თავის ტკივილი მუდმივი ხასიათის,  მიალგია (კუნთების ტკივილი)–ვლინდება ყოველთვის, ხშირად ძლიერი ხასიათისაა.  საერთო სისუსტე/დაღლილობის შეგრძნება–შესაძლოა გაგრძელდეს 2-3 კვირამდე.

გაციება_ დასაწყისი თანდათან , ცხელება/შემცივნება  იშვიათია. ხველება არ ვლინდება ყოველთვის, იგი  მსუბუქი და საშუალო სიმძიმისაა. თავის ტკივილი  იშვიათია.  მიალგია მსუბუქი ხასიათის,  საერთო სისუსტე/დაღლილობის შეგრძნება მცირედ გამოხატული”,_ ამბობს სიმონიშვილი.

_ როგორ ვრცელდება გრიპი და გრიპისმაგვარი დაავადებები?

_ გრიპისა  ვირუსის გავრცელება ადვილად ხდება (ადამიანიდან ადამიანზე) ჰაერ- წვეთოვანი გზით ხველის ან ცემინების დროს, ასევე დაბინძურებული საგნებიდან.

ცალკეულ შემთხვევებში შესაძლოა გართულებები და  ლოკალური ან მძიმე ეპიდემიოლოგიური აფეთქებები.

როგორც წესი, გამოჯანმრთელება გახანგრძლივებულია, ხშირად იგი მოითხოვს ერთიდან რამდენიმე კვირამდე პერიოდს, სანამ პაციენტის მდგომარეობა გაუმჯობესდება და იგი სრულად აღიდგენს ჩვეულ შრომისუნარიანობას.

რაც შეეხება გართულებებს,  ისეთი გართულებები, როგორიცა სინუსიტი, ბრონქიტი ან პნევმონია,  შეიძლება განუვითარდეთ მანამდე ჯანმრთელ პირებსაც.

ეს გართულებები შეიძლება სიცოცხლისათვის სახიფათო აღმოჩნდეს.

_ როგორია გრიპის პროფილაქტიკისა და მკურნალობის მეთოდები?

1. პროფილაქტიკა პრევენციული ღონისძიებების დაცვითა და ვაქცინების მეშვეობით
2. მკურნალობა ანტივირუსული პრეპარატებით.

ანტივირუსული პრეპარატები ინიშნება მხოლოდ მკურნალი ექიმის მიერ.

_ სეზონური გრიპი რატომ ჩნდება  ყოველწლიურად?

_ გრიპის ვირუსი მუდმივად განიცდის ცვლილებებს. ამის შედეგად ყოველწლიურად ცირკულირებს განსხვავებული შტამი და იწვევს გრიპის აფეთქებებს, რომელსაც სეზონურს უწოდებენ. მოსახლეობის ავადობის მაჩვენებელი დამოკიდებულია ვირუსის ცვლილებების ხარისხზე და ახალი შტამის მიმართ იმუნიტეტზე. თუ ერთ წელს გრიპის მიმდინარეობა შედარებით მსუბუქია, მეორე წელს დაავადებამ შეიძლება მიიღოს მძიმე და გავრცელებული ხასიათი. 

საქართველოში 16 ოქტომბრიდან ქვეყნის მასშტაბით, სეზონური გრიპის საწინააღმდეგო ვაქცინაცია დაიწყო.

დევნილთა, შრომის, ჯანმრთელობისა და სოციალური დაცვის სამინისტროს ცნობით, იმუნიზაციის სახელმწიფო პროგრამის ფარგლებში, საქართველომ,  Abbott Biologicals B.V.-ის წარმოების, ოთხ-კომპონენტიანი ვაქცინა შეიძინა.

სამინისტროს ინფორმაციით:

„2023/24 წლების გრიპის სეზონისათვის ქვეყანაში გრიპის ვაქცინაციის მიზნით

მაღალი რისკის ჯგუფებად განისაზღვრა:

დიაბეტის მქონე პირები; დიალიზზე მყოფი პირები;

C ჰეპატიტის მქონე პირები (მხოლოდ მკურნალობაზე მყოფნი);

 აივ ინფექცია/შიდსის მქონე პირები;

ორგანოგადანერგილი და მუკოვისციდოზის დაავადების მქონე პირები; აგრეთვე, 60 წლის და უფროსი ასაკის ხანდაზმული პირები;

ორსულები;

ზოგადსაგანმანათლებლო დაწესებულების (სკოლები) პედაგოგები; ბავშვთა (მ.შ. მცირე საოჯახო ტიპის) და მოხუცთა თავშესაფრების ბენეფიციარები და მათი მომვლელი პერსონალი;

სავალდებულო ვაქცინაციას დაქვემდებარებული მედპერსონალი და სხვა”,

ვაქცინაცია ტარდება სამედიცინო უბნებსა და კლინიკებში.

ეპიდემიოლოგი აღნიშნავს, რომ ვაქცინაციასთან ერთად სეზონური გრიპისა და გრიპისმაგვარი დაავადებებისაგან თავდაცვისათვის აუცილებელია იმ პრევენციული ზომების დაცვა, რასაც ყოველთვის შევახსენებთ ხოლმე ჩვენს მოსახლეობას: 

-სიმპტომებზე დაკვირვება და დამახასიათებელი ნიშნების აღმოჩენისას ოჯახის ექიმთან კომუნიკაცია;

-ანტივირუსული პრეპარატების მიღება მხოლოდ ექიმის დანიშნულებით;

-სიმპტომების არსებობისას სასწავლო დაწესებულებებში, სამუშაო და მასიური თავშეყრის ადგილებში ვიზიტების შეზღუდვა;

-აუცილებლობის შემთხვევაში სახლიდან გასვლა მკაცრად პირადი დაცვის საშუალებებით(სამედიცინო ნიღბებით/რესპირატორებით)

-პირადი (განსაკუთრებით ხელის) ჰიგიენა;

-ხველის, ცემინების ეტიკეტის დაცვა;

-დისტანცირება საუბრისას;

-კატეგორიულად თავშეკავება მისალმებისას გადაკოცნისაგან;

-რეკომენდებულია დახურული სივრცის-შენობების,ოთახების დასუფთავება სველი წესით, ხშირი განიავება.

განსაკუთრებული მოთხოვნები გვაქვს სკოლამდელი და სასკოლო აღზრდის დაწესებულებებთან:

აუცილებელია, რომ სამედიცინო პერსონალმა ყოველდღიურად  მკაცრად გააკონტროლოს თითოეული აღსაზრდელის ჯანმრთელობის მდგომარეობა, არ დაუშვას სიმპტომიანი მოზარდების ყოფნა ბავშვთა დაწესებულებებში.

აღნიშნული რეკომენდაციების გათვალისწინებით, თავიდან ავიცილებთ სეზონური ინფექციების მასიურ გავრცელებასა და შესაძლო გართულებებს.