ქართული ტრადიცია – მეკვლეობა სამეგრელოში ძველით ახალი წლის დილას, 14 იანვარს სრულდება.
მეორე დღე ბედობა, ანუ “კუჩხა” იმავე რიტუალით იწყება, ოღონდ იმ განსხვავებით, რომ 15 იანვარი უფრო “მძიმე” დღედ ითვლება. ამ დღეს სახლში აუცილებლად უნდა გესტუმროს ადამიანი, რომელსაც “კარგი ფეხი” აქვს.
ეს ტრადიცია დასავლეთ საქართველოში საუკუნეების წინაც სრულდებოდა, მაგრამ იერი არ შეუცვლია. სამეგრელოში ამ დღესასწაულს უფრო მნიშვნელოვანი დატვირთვაც ჰქონდა. დეკემბრის მიწურულს, 28-29-ში სამეგრელოს სოფლებში საახალწლო მზადება იწყებოდა. ოჯახის უფროსი ან თუნდაც ახალგაზრდა წევრი, ოღონდ აუცილებლად მამაკაცი, თხილის ან რომელიმე რბილი ხის ჯოხიდან თლიდა ჩიჩილაკს, რომელსაც თავზე ხისავე ჯვარი უკეთდებოდა, თხმელისა და სუროს ტოტებით ირთვებოდა. ხის ჯვარზე ხილს, უმთავრესად ვაშლს და მანდარინს ამაგრებდნენ. ბარაქიანობის ნიშნად ჩიჩილაკის ბურბუშელაში ფულსაც დებდნენ. ჩიჩილაკს აუცილებლად ქალები რთავდნენ.
კუჩხაზე სამეგრელოს ყველა ოჯახი ცდილობს იყოს ისეთი, როგორსაც მთელი წლის განმავლობაში ისურვებდა. ამ დღისთვის მეკვლეს დიდი სიფრთხილით ირჩევენ და ოჯახიც საგულდაგულოდ ემზადება მის დასახვედრად. ამ დღეს სტუმრად მისვლისგან ბევრი თავს იკავებს, მიზეზი კი შიშია – თუ მასპინძელ ოჯახს იმ წელს რაიმე უბედურება ან უიღბლობა შეემთხვეს, ყველაფერი კუჩხაზე მისული სტუმრის ფეხს ჰბრალდება. მიუხედავად ამისა, თუ მაინც გადაწყვიტეს სტუმრობა, ამ დღეს ოჯახში ნებისმიერი მწვანე ახალამოყრილი ყლორტი უნდა მიიტანონ, რომელიც სიცოცხლისა და გაზაფხულის სიმბოლოდ ითვლება. საახალწლო დღეებში, მათ შორის კუჩხა დღეს, ოჯახებში სრულდებოდა მეგრული სიმღერა “კირიალესა”, რომლის შინაარსი აღდგომის დღესასწაულს უკავშირდება, თუმცა სამეგრელოში ახალი წლის მისალოცადაც უმღეროდნენ მასპინძელს.
ავტორი
