თვითმმართველობის არჩევნებამდე ცოტა დრო რჩება. საარჩევნო კამპანიაც ნელ-ნელა აზარტში შედის.
ოზურგეთში მერობისთვის 5 კანდიდატი იბრძვის.
ესენი არიან: „ერთიანი ნაციონალური მოძრაობა” _ ირაკლი ღლონტი; გახარია – საქართველოსთვის _ გივი ცეცხლაძე ; „ქართული ოცნება – დემოკრატიული საქართველო“ _ ავთანდილ თალაკვაძე; საინიციატივო ჯგუფი (ლუიზა მანქანაშვილი, როლანდ ბანძავა, შუქრი ბარამიძე, გივი ჭელიძე, გივი ანთაძე) _ გოჩა ძიმისტარიშვილი; საინიციატივო ჯგუფი (ამირან ბაქანიძე, ალექსანდრე ბერიძე, ალიკო ტუღუში, დავით ჩანტლაძე, ვალერიან ცანავა) _ კონსტანტინე შარაშენიძე.
რაც შეეხება ლანჩხუთს, იქ ერთმანეთს სამი კანდიდატი დაუპირისპირდება. ესენია: „გახარია – საქართველოსთვის“- ელგუჯა კალანდარიშვილი; „დავით ჭიჭინაძე – ტრიბუნა“- ლია მუხაშავრია, „ქართული ოცნება – დემოკრატიული საქართველო“- ალექსანდრე სარიშვილი.
ჩოხატაურში კი მერობისთვის 4 კანდიდატი აპირებს ბრძოლას. „ერთიანი ნაციონალური მოძრაობა” – ნონა სიხარულიძე; „ლელო“ – მალხაზ ჩხიკვაძე; „გახარია – საქართველოსთვის“- პაატა ბერიშვილი; „ქართული ოცნება – დემოკრატიული საქართველო“- დავით შარაშიძე.
მერობის კანდიდატებს შორის გენდერული თვალსაზრისით დისბალანსი შეინიშნება. ოპოზიციის, სამთავრობო გუნდის თუ საინიციატივო ჯგუფების მიერ წარმოდგენილ კანდიდატებს შორის მხოლოდ 2 ქალია.
შევეცადეთ დარეგისტრირებული კანდიდატებიდან გაგვეგო რა არის ის ძირითადი პრობლემატური საკითხები, რის მოგვარებასაც არჩევნებში გამარჯვების შემთხვევაში თითოეული მათგანი აპირებს.
ლია მუხაშავრია, პროფესიით იურისტია. ლანჩხუთის მერობისთვის პარტია ტრიბუნადან იბრძვის და ოპოზიციური პარტიების ნაწილის საერთო კანდიდატია.
_რა არის თვითმმართველობის ექსკლუზიური უფლებამოსილება დღევანდელი კანონმდებლობით?
_ მათი ექსკლუზიური უფლებამოსილება ძალიან ვიწროა და გულისხმობს ადგილობრივი საკითხების გადაწყვეტას, როგორიც არის ადგილობრივი ინფრასტრუქტურული საკითხების მოგვარება, გზების, მშენებლობების, სტიქიური უბედურებების შედეგების ლიკვიდაცია და ამ მხრივ, რა თქმა უნდა, ეს არის ის ფუნქციები, რომელიც ვერ გაფართოვდება მიმდინარე კანონმდებლობის პირობებში და ეს არის ყველაზე საჭირბოროტო თემები. ამაზე იხარჯება ბიუჯეტის ყველაზე დიდი წილი და რამდენად ხარისხიანად და ადეკვატურად ხორციელდება ეს ფუნქციები, არის ყველაზე მნიშვნელოვანი საკითხი.
_ რა შემთხვევაში ხდება უფლებამოსილების დელეგირება კანონმდებლობით?
_ კანონმდებლობით დელეგირება ხდება კანონით იმ შემთხვევაში, როდესაც ამას აკეთებს ცენტრალური ხელისუფლება, მხოლოდ კონკრეტულ შემთხვევაში მთავრობის განკარგულებით.
_ რა არის პირველი სამი პრობლემა, რომლის მოგვარებასაც არჩევის შემთხვევაში სასწრაფოდ წამოიწყებთ?
_ პირველ რიგში, სანახავი იქნებოდა რა მიმდინარე პროექტები იყო და ამ პროექტების ავკარგიანობის მიხედვით მათი გაგრძელება, დასრულება ან შეჩერება.
შემდგომ, მნიშნელოვანი იქნება გამგეობის ბიუჯეტის საკითხი, იმიტომ რომ, ოქტომბერში ხდება ბიუჯეტის საკითხის ფორმირება, სადაც შევეცდები ავსახო ყველაზე დიდი საჭიროებები რაიონში და მიმაჩნია, რომ სოციალური პროგრამა იქნება ძალიან მნიშვნელოვანი, რომელიც ბიუჯეტის მხრიდან ადეკვატურად უნდა იყოს ასახული და გახორციელებული. ეს სამი პრიორიტეტი მგონია, რომ პირველ ეტაპზეა გასახორციელებელი.
ამავე კითხვებით მივმართეთ ოზურგეთის მერობის კანდიდატსაც გახარიას პარტიიდან, გივი ცეცხლაძეს.
„მოქმედი კანონმდებლობის თანახმად თვითმმართველობის ექსკლუზიურ უფლებამოსილებას წარმოადგენს ადგილობრივი თვითმმართველობის კოდექსით დადგენილი უფლებამოსილება, რომელსაც მუნიციპალიტეტი დამოუკიდებლად და საკუთარი პასუხისმგებლობით ახორციელებს.
სახელმწიფო ხელისუფლების ორგანომ მუნიციპალიტეტს შეიძლება გადასცეს ის უფლებამოსილებები, რომელთა განხორციელებაც ადგილობრივ დონეზე უფრო ეფექტიანია. სახელმწიფო ხელისუფლების ორგანოს მიერ მუნიციპალიტეტისათვის უფლებამოსილებების დელეგირება შეიძლება მოქმედი კანონმდებლობის საფუძველზე დადებული ხელშეკრულებით, სათანადო მატერიალური და ფინანსური რესურსების გადაცემით. ეს ექსკლუზიურ და დელეგირებულს რაც ეხება, ახლა პრობლემები: მუნიციპალიტეტში არსებული პრობლემებიდან, რაც უკვე თავმოყრილი და გამოკვეთილი გვაქვს, რამდენიმე მიმართულებით არის ძალიან სერიოზული სამუშაო.
პირველ რიგში, უნდა გამოვყო მოსახლეობისთვის მუნიციპალური ტრანსპორტის ხელმისაწვდომობა, სოფლების სასმელი წყლით უზრუნველყოფა და ქალაქში საკანალიზაციო სისტემის მოწესრიგება-დასრულება. ეს ის ძირითადი პრობლემებია, რაზეც მოსახლეობა განსაკუთრებით წუხს.
ასევე მნიშვნელოვანია, ახალგაზრდებისთვის გართობის, ვარჯიშისა და დასვენებისთვის შესაბამისი სივრცეების მოწყობა. სასწრაფოდ გადასაწყვეტია ქუჩის მიუსაფარი ძაღლების პრობლემა, რაც ქალაქის მოსახლეობას განსაკუთრებით აწუხებს. უნდა დაიწყოს მუშაობა ამ მიმართულებით, უნდა მოვიძიოთ როგორც შიდა ფინანსური რესურსი, ასევე ვიპოვოთ დონორი ორგანიზაციები თანამედროვე, საერთაშორისო სტანდარტის თავშესაფარის მშენებლობისათვის“,- გვიპასუხა ცეცხლაძემ.
ჩოხატაურის მერობის კანდიდატმა “ნაციონალური მოძრაობიდან“ ნონა სიხარულიძემ კი, შემდეგი პასუხები გაგვცა:
„თვითმართველობის ექსკლუზიური უფლებამოსილებაა საქართველოს კანონმდებლობის ფარგლებში ადგილობრივი მოსახლეობის ინტერესების შესაბამისად გადაწყვიტოს ადგილობრივი მნიშვნელობის საკითხები.
სახელმწიფო ხელისუფლების ორგანომ შესაძლებელია განახორციელოს უფლებამოსილების დელეგირება, თუ ამ უფლებამოსილების განხორციელება ადგილობრივ დონეზე უფრო ეფექტურადაა შესაძლებელი. უფლებამოსილების დელეგირება შეიძლება საკანონმდებლო აქტით, კანონმდებლობის საფუძველზე დადგენილი ხელშეკრულებით სათანადო მატერიალური და ფინანსური რესურსების გადაცემით.
ჩემი მერად არჩევის შემთხვევაში, მუნიციპალიტეტში აღარ იარსებებს შერჩევითი სამართალი, ნეპოტიზმი. აღარ ითარეშებენ კრიმინალები.
ჩემს გუნდთან ერთად ვიქნები თითოეული ჩოხატაურელის უფლებების დამცველი და ქომაგი“.
ინფორმაციისთვის, ნონა სიხარულიძე წლების განმავლობაში ჩოხატაურის იუსტიციის სახლის დირექტორად მუშაობდა. ბოლოს კი მუნიციპალიტეტის მერიაში ბავშვთა უფლებების დაცვის ინსპექტორის პოზიცია ეკავა.
ოზურგეთის ამჟამინდელი მერი კი, ისევ მერობისთვის იბრძვის. აღნიშნავს, რომ მიმდინარე პრობლემა ბევრია, უმთავრესად, მოსაგვარებელ საკითხად კი მიუსაფარი, უპატრონო ცხოველებიდან გამოწვეულ პრობლემას ასახელებს.
„პრობლემა ძალიან ბევრია და ყველაფერს უნდა მივაქციოთ ყურადღება პრიორიტეტების მიხედვით. ყველანაირი პრობლების დასახელება შემიძლია, მაგრამ პირველი პრობლემა რაც არის, ეს უპატრონო ცხოველებია. მთელ მუნიციპალიტეტში, საკურორტო ზოლში დგას ეს პრობლემა და ვფიქრობთ, რომ სხვადასხვა დონორ ორგანიზაციებთან, იმ ადამიანებთან ერთად, ვისაც ამის გამოცდილება აქვს, ვიმუშაოთ ამ პროექტზე. დანარჩენს რაც შეეხება, მიმდინარე პრობლემები ყოველთვისაა და ნელ-ნელა მივხედავთ.
თვითმმართველობის ექსკლუზიური უფლებამოსილება არის სერვისების მიწოდება მთელი მუნიციპალიტეტის მცხოვრებლებზე. მუნიციპალიტეტის ექსკლუზიური უფლება არის ძალიან ბევრი, რომელიც სამწუხაროდ ვერ ხორციელდება, იმის გამო, რომ დეცენტრალიზაციის პროცესი არ დაიწყო ისე როგორც საჭიროა და ცენტრალურ ხელისუფლებაზე ვართ დამოკიდებული თუნდაც. ეკონომიკის სამინისტრო, გარემოს, თავდაცვის, არის ბევრი საკითხები, რომელიც მუნიციპალიტეტის მოსაგვარებელია, მაგრამ ორმაგი დაქვემდებარება და დამოკიდებულებაა. დეცენტრალიზაცია თუ დაიწყება, ალბათ, ნელ-ნელა უფრო გამოიკვეთება როლი, ვიდრე დღეს არის.
დელეგირება ხდება როცა საჭიროება მოითხოვს, და რაც არის დელეგირებული კანონმდებლობის მიხედვით. სხვადასხვა საკითხევბია, რომელიც ექვემდებარება“,- გვითხრა შარაშენიძემ.
კიდევ ერთი კანდიდატი, რომელიც ოზურგეთის მერობისთვის იბრძვის პარლამენტის ყოფილი თავმჯდომარის, არჩილ თალაკვაძის ძმა, ავთანდილ თალაკვაძეა. ის საგანგებო სიტუაციების კოორდინაციისა და გადაუდებელი ცენტრის ხელმძღვანელი იყო, თუმცა 2020 წლის ნოემბერში თანამდებობიდან გადადგა. გავრცელებული ინფორმაციით, ამის მიზეზი ჯანდაცვის მინისტრთან, ეკატერინე ტიკარაძესთან კონფლიქტი გახდა.
-რა არის თვითმმართველობის ექსკლუზიური უფლებამოსილება დღევანდელი კანონმდებლობით?
– თვითმმართველობის უფლებამოსილებები ამომწურავად არის გაწერილი საქართველოს კანონმდებლობაში: ეს გახლავთ სკოლამდელი განათლების, ტერიტორიის დასუფთავებისა და ნარჩენების მართვის, წყალმომარაგების, მუნიციპალური ტრანსპორტის, ადგილობრივი საგზაო ინფრასტრუქტურის მოვლის ფუნქციები; თვითმმართველობა ვალდებულია მოამზადოს და დაამტკიცოს საკუთარი ბიუჯეტი, მართოს მუნიციპალური ქონება, განახორციელოს სივრცითი დაგეგმარება. თვითმმართველობის უფლებამოსილებებში შედის კულტურული მემკვიდრეობის დაცვა, კულტურის სფეროს ხელშეწყობა, ადგილობრივი მნიშვნელობის ობიექტებზე შშმ პირებისთვის, ბავშვებისთვის და მოხუცებისთვის სათანადო ინფრასტრუქტურის მოწყობა, უსახლკაროთა საცხოვრისით უზრუნველყოფა. მუნიციპალიტეტის მერი უფლებამოსილია განახორციელოს დასაქმების ხელშეწყობის, სოფლის მეურნეობის მხარდაჭერის, ტურიზმის განვითარების, სოციალური პოლიტიკისა და სხვა სახის ღონისძიებები.
-რა შემთხვევაში ხდება უფლებამოსილების დელეგირება კანონმდებლობით?
-უფლებამოსილების დელეგირება დღევანდელ ვითარებაში ხდება ორი ფორმით: კანონით ან კანონით დადებული ხელშეკრულების საფუძველზე.
დელეგირება (უფლებამოსილების გადაცემა) ძირითადად ხდება იმ შემთხვევაში, როცა ადგილობრივ დონეზე ღონისძიებების განხორციელება უფრო ეფექტიანია. მაგალითისთვის, დელეგირებული უფლებამოსილებები საზოგადოებრივი ჯანდაცვის, სამხედრო აღრიცხვის, გაწვევის და მობილიზაციის უზრუნველყოფაა.
პირველი სამი პრობლემა, რომლის მოგვარებასაც არჩევის შემთხვევაში სასწრაფოდ წამოიწყებთ?
_ კარგად ვიცი, რა პრობლემებია ჩვენს მუნიციპალიტეტში და ისიც ვიცი, რა გზები არსებობს მათ გადასაჭრელად. ჩვენ, მაქსიმალურად გავაძლიერებთ თითოეულ სოფელს და შევქმნით განვითარებულ ინფრასტრუქტურას; მოვაწესრიგებთ წყალმომარაგების და კანალიზაციის სისტემას; აქტიურად ვიმუშავებთ სოფლის მეურნეობის მხარდასაჭერად; ვიზრუნებთ თანამოქალაქეების ღირსეულ საცხოვრისით უზრუნველყოფაზე და საბინაო პრობლემების ეტაპობრივად მოგვარებაზე; ოზურგეთის მერიას ექნება პროგრესული და დემოკრატიული პოლიტიკა, რომელიც ხალხს მოემსახურება და ჩვენი მუნიციპალიტეტის წინსვლას უზრუნველყოფს.
ჩვენი საარჩევნო პროგრამის პრიორიტეტებია:
- დასაქმება – ახალი საინვესტივიო პროექტები, სტარტაპები ახალგაზრდებისთვის, პროფესიული განათლების ხელშეწყობა;
- წყალი – წყლით მომარაგების პრობლემების მოგვარება სოფლებსა და ქალაქში;
- ტრანსპორტი – თანამედროვე სატრანსპორტო სისტემა ოზურგეთს;
- ინფრასტრუქტურის განახლება – შიდა გზები, ისტორიული ადგილები, სკვერები და საზოგადოებრივი სივრცეები, გაზიფიკაცია, კანალიზაცია, გარემოს ადაპტირება;
- ღირსეული საცხოვრისი – საბინაო პრობლემების მოგვარება;
- ეკოლოგია და გარემოს დაცვა – ნარჩენების მართვის თანამედროვე სისტემა;
- სოფლის მეურნეობის მხარდაჭერა – 4 ადგილობრივი პროდუქტის წარმოების და ექსპორტის ხელშეწყობა;
- სპორტი ყველასათვის – სტადიონების ინფრასტრუქტურა, სპორტული წრეები და ცხოვრების ჯანსაღი წესის ხელშეწყობა.
სტატია ქვეყნდება პროექტის „გამჭვირვალე არჩევნები და მედია” ფარგლებში.
ავტორის/ავტორების მიერ საინფორმაციო მასალაში გამოთქმული მოსაზრება შესაძლოა, არ გამოხატავდეს ფონდ ”ღია საზოგადოება-საქართველოს” პოზიციას. შესაბამისად, ფონდი არ არის პასუხისმგებელი მასალის შინაარსზე.
