სეზონური გრიპი A და B ვირუსით გამოწვეული მწვავე ინფექციური დაავადებაა.
როგორც ოზურგეთის საზოგადოებრივი ჯანდაცვის ცენტრის ეპიდემიოლოგი ელზა სიმონიშვილი გვეუბნება, ყოველწლიურად, ოქტომბრის თვიდან, 20-40 კვირის სტატისტიკური ინფორმაცია გრიპისა და გრიპისმაგვარი დაავადებების შესახებ, მუნიციპალიტეტის საზოგადოებრივი ჯანდაცვის ცენტრში გროვდება რაიონის ყველა სამედიცინო დაწესებულებებიდან და მიეწოდება ლ. საყვარელიძის სახელობის დაავადებათა კონტროლისა და საზოგადოებრივი ჯანმრთელობის ეროვნულ ცენტრს.
ამგვარად ხორციელდება მუდმივი ეპიდ.ზედამხედველობა და კონტროლი საზ.ჯანდაცვის ცენტრის ეპიდემიოლოგიური სამსახურის მიერ რაიონში არსებულ ეპიდ.სიტუაციაზე, რათა თავიდან იქნეს აცილებული შემთხვევათა მატება და ეპიდაფეთქებები.
სეზონური გრიპის ვირუსი ყოველწლიურად ცირკულირებს მოსახლეობაში, რაც ადამიანთა გრიპით ავადობას განაპირობებს.
_რა სიმპტომები აქვთ გრიპით დაავადებულ ადამიანებს?
_ გაციებისგან განსხვავებით გრიპი მწვავედ იწება. მისთვის დამახასიათებელი სიმპტომებია:
- საერთო სისუსტე, ცხელება >38 0C ,
- ხველა,
- ფარინგიტი (ყელის ტკივილი),
- ცხვირიდან გამონადენი,
- თავის ტკივილი,
- ტკივილი კუნთებში;
- იშვიათად დიარეა და/ან ღებინება.
- გრიპი ხასიათდება როგორც მსუბუქი, ისე მძიმე მიმდინარეობით და შესაძლოა დასრულდეს ლეტალური გამოსავლითაც.
_როგორ ვრცელდება სეზონური გრიპი?
_გრიპი ადამიანიდან ადამიანზე გადადის
- ხველით, ცემინებით,
- ვირუსით დაბინძურებულ საგნებთან ან ზედაპირებთან შეხებით.
_ რა შეიძლება იყოს გრიპის გართულებები?
_გრიპმა შესაძლებელია გამოიწვიოს სიცოცხლისათვის საშიში გართულებები, ძირითადად მაღალი რისკის ჯგუფებში.:
- პნევმონია (ფილტვების ანთება) – ქოშინი, სუნთქვის გაძნელება, ჰიპოქსია,
ციანოზი;
- დარღვევები ცენტრალური ნერვული სისტემის მხრივ (გონების დაკარგვა ან
დაბინდვა, ძილიანობა, კრუნჩხვები, კუნთების მკვეთრი სისუსტე ან დამბლა).
- ორგანიზმის მკვეთრი გაუწყლოება (დეჰიდრატაცია);
აგრეთვე თანმხლები დაავადებების გართულება:
- (მაგ:გულის შეგუბებითი
უკმარისობა, ასთმა და დიაბეტი);
ბავშვებში:
- ყურის ინფექციები, სინუსიტები. ჩვილ ბავშვებს გრიპის დროს
შესაძლოა განუვითარდეთ ფებრილური კრუნჩხვები, ცრუ კრუპის სინდრომი.
_ ვინ იმყოფება გრიპის მაღალი რისკის ქვეშ?
_ გრიპის მეორადი გართულებების, ჰოსპიტალიზაციისა და ლეტალობის მაღალი რისკის ქვეშ იმყოფებიან:
- ჩვილები და ადრეული ასაკის ბავშვები, განსაკუთრებით 2 წლამდე;
- ორსულები და ხანდაზმულები 65 წელს ზევით;
- ქრონიკული დაავადების მქონე პირები.
გრიპის სეზონის დროს დიაგნოზი ისმევა მხოლოდ კლინიკური სიმპტომების საფუძველზე.
გრიპის სიმპტომების გამოვლენა ჩვეულებრივ იწყება ვირუსის ორგანიზმში მოხვედრიდან 1-4 დღის შემდგომ, საშუალოდ 2 დღის განმავლობაში;
უმეტესწილად გრიპის მქონე ადამიანი გადამდებია დაავადების სიმპტომების გამოვლენამდე 1 დღით ადრე და გამოვლენიდან კიდევ 5-7 დღის (ზოგჯერ – მეტიც) განმავლობაში. ბავშვები ჩვეულებრივ 7 დღეზე მეტ ხანს არიან გადამდებები.
გართულებების გარეშე მიმდინარეობისას 1-4 დღის განმავლობაში სხეულის
ტემპერატურა ნორმალიზდება და მე-7-10 დღიდან იწყება გამოჯანსაღება. გადატანილი ინფექციის შემდეგ 14-20 დღის განმავლობაში შესაძლებელია დარჩეს სასუნთქი გზების გაღიზიანება. ვლინდება ხველა, სისუსტე.
გრიპის საწინააღმდეგო ანტივირუსულ პრეპარატებს ნიშნავს მკურნალი ექიმი.
თვითმკურნალობა ანტიბიოტიკებით თუ სხვა პრეპარატებით დაუშვებელია, რაც ხშირად ხდება სხვადასხვა გართულებების მიზეზი.
გრიპის გადატანის ან ვაქცინაციის შემდგომ ყალიბდება დროებითი იმუნიტეტი, რომლის საშუალო ხანგრძლივობა 1 წელია და მერყეობს:
- ადამიანის ასაკის,
- ჯანმრთელობის მდგომარეობის (მაგ.: ქრონიკული დაავადებების შემთხვევაში ხშირად დასუსტებულია იმუნური სისტემა)
- ვაქცინაში გამოყენებული ანტიგენების შესაბამისად.
ჯანდაცვის მსოფლიო ორგანიზაციის მიერ მოწოდებული რეკომენდაციების მიხედვით, გრიპის პროფილაქტიკის საუკეთესო საშუალებად ითვლება გრიპის საწინააღმდეგო ვაქცინაცია.
_ როდის ავიცრათ?
_იმუნიტეტის ჩამოყალიბებას 2-3 კვირა სჭირდება, ამიტომ აცრა უნდა ჩაიტაროთ გრიპის სეზონის დაწყებამდე, საუკეთესო დროა ოქტომბერი და ნოემბრის დასაწყისი.
გრიპის ვაქცინა ვერ გამოიწვევს დაავადებას, ვინაიდან წარმოადგენს ვირუსის ინაქტივირებულ სახეცვლილ ფორმას, რომელსაც შეუძლია მხოლოდ იმუნიტეტის გამომუშავება.
გრიპის სეზონისათვის, ქვეყანაში გრიპის ვაქცინაციის მიზნით, შეძენილია (ნიდერლანდები) წარმოების ოთხკომპონენტიანი სეზონური გრიპის საწინააღმდეგო ვაქცინა INFLUVAC.
ქვეყანაში გრიპის ვაქცინაციის მიზნით, მაღალი რისკის ჯგუფებად განისაზღვრა –
- სპეციფიკური ქრონიკული დარღვევების მქონეთაგან: დიაბეტის მქონე პირები; დიალიზზე მყოფი პირები; C ჰეპატიტის მქონე პირები (მხოლოდ მკურნალობაზე მყოფნი);
- აივ ინფექცია/შიდსის მქონე პირები; ორგანოგადანერგილი და მუკოვისციდოზის დაავადების მქონე პირები; აგრეთვე,
- 60 წლის და უფროსი ასაკის ხანდაზმული პირები; ორსულები;
- ზოგადსაგანმანათლებლო დაწესებულების (სკოლები) პედაგოგები; ბავშვთა (მ.შ. მცირე საოჯახო ტიპის) და მოხუცთა თავშესაფრების ბენეფიციარები და მათი მომვლელი პერსონალი;
- სავალდებულო ვაქცინაციას დაქვემდებარებული პერსონალი და სხვ.
- მათთვის ვაქცინა ხელმისაწვდომია 18 ოქტომბრიდან, ხოლო 2024 წლის 4 ნოემბრიდან, ქვეყნის მასშტაბით, გრიპის საწინააღმდეგო ვაქცინა ხელმისაწვდომი იქნება საქართველოს მოქალაქეობის მქონე ნებისმიერი პირისთვის 6 თვის ასაკიდან.
გრიპის ვაქცინაცია დასაშვებია ნებისმიერ დროს – ვაქცინის ვარგისიანობის ვადის გათვალისწინებით, თუმცა მისი ეფექტურობა მატულობს ვაქცინაციის შემოდგომაზე, გრიპის ვირუსების აქტიური ცირკულაციის დაწყებამდე ჩატარებისას.
გაითვალისწინეთ:
- გრიპისმაგვარ სიმპტომატიკას 200მდე ვირუსი იწვევს.
- გრიპის ვაქცინა მხოლოდ გრიპის ვირუსებისგან იცავს.
- დროულად ჩაიტარეთ სეზონური გრიპის საწინააღმდეგო აცრა,
- ამით თქვენ თავიდან აიცილებთ შესაძლო გართულებებს!
ვაქცინა ხელმისაწვდომია იმუნიზაციის სერვისის მიმწოდებელ დაწესებულებებში.
