ლელობურთი რომ ყოველთვის პოპულარული სახალხო თამაში იყო დასავლეთ საქართველოში, ამას ძველი საგაზეთო სტატიებიც ამტკიცებს. აი, ზოგიერთი მათგანი:
,კვალი” (1897): ,,მუდამ ხმა დადიოდა 1 მაისი ფოთელებისათვის მეტად შესამჩნევი დღე არისო… აქ ჯიბრობით ბურთაობა სცოდნიათ მეგრელებსა და გურულებს… ნაშუადღევს 4 საათზე ბურთი გაგორდა და ზედ მეგრელების შტვენა-კიჟინას საზღვარი არ ჰქონია. კაციან-ბურთიანად უეცრად უნდა მიეტანათ ლელოზე, მაგრამ შევარდენივით გამოუქროლეს ორმოციოდე გურულებმა… და ნახევარი საათის განმავლობაში ბურთი ლელოზე მიარბენინეს. გულდაწყვეტილი მეგრელები ერთმანეთს ებაასებოდნენ: ,,დევიღუპეთ კოჩი, გურულებმა მორჯგინესო”.
ივერია, (1899)
,,წერილი ბათუმიდგან: კვირაცხოვლობას ჩვეულებრივი ბურთაობა გამართეს გურულებმა და მეგრელებმა კახაბერში, სადაც დიდძალი საზოგადოება შეიკრიბა, ზოგნი მოთამაშენი და ზოგნი კიდევ მაყურებელნი. დიდ უზარმაზარ ბურთს დაატარებდნენ სამი საათიდგან ხუთის ნახევრამდე და მაშინ გადასცეს ერთ კაცს, რომელმაც ეს ბურტი წაიღო და გადააგორა დანიშნულ ლელოს შუაგულზედ და თან დასძახა: ,,არიქა, ყმაწვილებო, ვაშა, ვაშაო, ლელო დასავლეთით მეგრელებისა და ხონელებისააო და აღმოსავლეთით გურულებისა, თათრებისა და სომხებისაო!” შეიქნა ყიჟინა, ვაშას ძახილი და ბურთი გააქანეს პირველად მეგრელებმა, და ის იყო ლელოსთან უნდა მიეტანათ, – ამ დროს გურულებმა იბრუნეს ბურთი თავიანთი ლელოსკენ, მაგრამ ბურთი ისევ მეგრელებმა და ხონელებმა გაიტაცეს. ამ დროს ბურთი გადავარდა პატარა მდინარეში, სადაც არშინის სიმაღლეზედ წყალი იუდგა. თქვენც არ მომიკვდეთ, წყალმა არც ერთი მხარე არ შეასინა. ჩაცვივდნენ შიგ; მთელი ერთი საათი ბურთი წყალში იყო; ბოლოს ისევ მეგრელებმა და ხონელებმა იგდეს ხელთ, გააქანეს თავიანთი ლელოსაკენ და მერე ზღვაში ჩააგდეს. თამაშმა მთელ სამს საათს გასტანა.
მოთამაშენი სიმღერითა, ცეკვითა და დამბაჩის სროლით დაბრუნდნენ სახლში” (ყარამან ნარაკიძე).
,,ივერია”, (1899) ,,წერილი ფოთიდგან: …ეს დღე პირველი მაისი იყო და ჩვეულებრივად ბურთი უნდა გავარდნილიყო. ამისთვის მობურთავე გურულები და მეგრელები ადრე შეიკრიბნენ, რომ დროზედ გასჯიბრებოდნენ ერთმანეთს. ბევრს მობურთავეს სათამასოდ გული ისე უთრთოდა, რომ არ იცოდა რა ექნა, ვიდრე ბურთი გავარდებოდა. რადგან მოთამაშე გურულებს ამ დღეს იღბლად გემი გაუჩნდათ დასატვირთავი, ამისთვის დროზედ საბურთაოდ ვერ გამოცხადდნენ და ბურთის გაგდებამ ცოტა არ იყოს დაიგვიანა. ამ დღისათვის გურულების მისახმარებლად ბ-ნმა მოსეშვილმა თავისს ,,არტელში” მომუშავე იმერლებს სადილი გაუმართა, გამოარჩია 70 მობურთავე და პარკში წაასხა. 5 ½ საათზედ გავარდა ბურთი. მობურთავე გურული მუშები ცოტანი იყვნენ, ასე რომ ბურთს გურულების მხრივ სამოც-და-ათი კაცი იმერელი აჩერებდა გმირულად. იმერელი მუშები შეებრძოლნენ მოწინააღმდგეთ და ყოჩაღად წაიღეს ბურთი ლელოსკენ. დაინახეს თუ არა ეს მეგრელებმა, შეუტიეს. მართალია, მერე გურული მუშებიც მოვიდნენ, მაგრამ, ხომ მოგეხსენებათ: ,,ძალა აღმართს ხნავსო!” რომ დაატყეს, საქმე ცუდად მიდის და მეგრელების სიმრავლით გვჭარბობენო, იმერლებმა ბურთი გასჭრეს და ლელოზედ მარტო ტყავი გაატანეს გამაჯვებულ მეგრელებს. შემდეგ გამარჯვებულმა მეგრელებმა დაამტვრიეს ხის ტოტები, ასწიეს მაღლა მობურთავე გმირი ბ. გაბელია და სიმღერით შემოატარეს პარკის გარშემო“ (ი. იანეთელი).
