მივყვები სახელ და სახეშეცვლილი ჩემი ქალაქის, ოზურგეთის ბაზრად ქცეულ ქუჩებს… სახესევდიანი ადამიანები, ტკივილიანი მზერა…
პაატასკენ გამისხლტა ფიქრი.
ალბათ, იცის ისტორიამ, რამდენი წლის იყო მაშინ პაატა, რომელიც მამამ სამშობლოს ანაცვალა! მე არ მახსოვს მისი ასაკი. მახსოვს, როგორ იძალეს ცრემლებმა, როცა წავიკითხე, ვის დაუტოვა მამამ შვილი!
ტკივილმაც შემძრა და გიორგი სააკაძის უგულობამაც. ჩემი ბავშვური განცდა ვერაფრით ჩაწვდა იმ სიღრმეს, რომელი განცდითაც მაშინ დიდი სააკაძის ვაჟკაცობა იზომებოდა!
_ შვილი, ბავშვი მტრის ხელში როგორ დატოვა?! _ ათასჯერ გულში ჩაბუდებულ კითხვას დაჟინებით ვუმეორებდი ისტორიის მასწავლებელს, საოცრად კეთილ სოლომონ გოგუაძეს (ღმერთმა ნათელში ამყოფოს).
ცდილობდა მასწავლებელი აეხსნა, რომ…
მაშინაც და მერეც პაატას წაკვეთილ თავს ვხედავდი!
დღეს? პაატა ჩემთვის ისევ ბავშვობისდროინდელი ტკივილია, ტკივილია ჩემი, შენი, ჩვენი სამშობლოს.
გაუსაძლისი ცხოვრების ისტორიაა!
პაატას თავი ერთაწმიდაში დაკრძალული!
რას ეუბნება პაატას თავი დღევანდელ ახალგაზრდობას, რას ეტყვის ხვალინდელობას?!
ყოფილი კინოთეატრის შენობასთან შევჩერდი. იქვე რამდენიმე მოზარდი შევნიშნე… მოსწავლეები არიან? ამას ვერ მივხვდები, დემოკრატიულმა საქართველომ ხომ სასწავლო ფორმა დაასამარა! გამვლელებისგან გამოსარჩევნი არიან: ზურგჩანთებით და მობილურებით.
თითქოს, თითებმა შეგრძნება შეწყვიტეს. საოცარი სიმძიმე ვიგრძენი, ხელების გაშლას შევეცადე…
პაატას წაკვეთილ თავს დავცქერი. ზურგჩანთიანი ბავშვების თითები მობილურებს ჩასჭიდებიაა, ჩემი? საიდან გაჩნდა პაატას თავი?!
ცრემლები სხეულშივე ჩაბრუნდა, თითები გავშალე, მარჯვენა გოგონასკენ გავიწვდინე ხელი.
_ ბებიი, ჩვენ მოსწავლეები ვართ. არ გვაქვს!
_ შვილო, მოგფერებოდი მინდოდა… შეკითხვაც მაქვს: პაატა სააკაძეს იცნობთ?
_ ოზურგეთელია?
_ ხო. ოზურგეთელიც არის!
ერთმანეთს შეხედეს და მხრები აიჩეჩეს.
_ ჰარი პოტერს იცნობთ?
თვალებში სხივი ჩაუდგათ!
_ მსოფლიოში ცნობილი ჯადოქარია. როგორ შეიძლება არ ვიცნობდეთ?
ფიქრი გამეყინა. აფორიაქებულმა სულმა გუშინდელობა გამახსენა. მიხეილ სააკაშვილიც ხომ უზომოდ იყო შეყვარებული ჰარი პოტერზე _ პირველკლასელებსაც ხომ ჯადოქრის სურათიანი ხელჩანთაც აჩუქა!
დიახ, სკოლებში, იაკობის “დედა ენა” და “საღმრთო სჯული” ჰარი პოტერმა და მისმა მსგავსებმა ჩაანაცვლეს…
სანტექნიკოსი განათლების მინისტრი კახა ლომაია? ეწვია ოზურგეთელ პედაგოგებს და…
სული ახლაც გამიყინა მისმა მაშინდელმა სიტყვებმა:
_ რა საჭიროა სკოლებში “ვეფხისტყაოსნის” სწავლება?! გაიზრდებიან და თუ მოესურვებათ, წაიკითხავენ.
ამ არაადამიანურ “სიბრძნესაც” დუმილით შეხვდნენ ოზურგეთელი პედაგოგები…
მეორე საჯარო სკოლასთან შევჩერდი. ქუჩაში ბავშვების მრავლობაა. ზურგჩანთები, მობილურები. ერთმანეთისგან ვერ გაარჩევ გოგონას და ბიჭს _ შარვლოსანთა უმრავლესობა, დახეული ჯინსები,
ვკითხო რომელიმეს: იცნობენ პაატა სააკაძეს?
არა!
ეს ჩემი აღმზრდელი სკოლაა. რა დამავიწყებს საქართველოში ბევრისთვის ცნობილ სკოლის დირექტორს, საოცრად თბილ და მზრუნველ ელენე თავართქილაძეს. მშობლებივით მზრუნველ მასწავლებლებს: შალვა სარიშვილს, აკაკი მამულაიშვილს, ისიდორე რამიშვილს, მარგალიტა კუნჭულიას, მაგული ლომინაძეს, ლიზა ღლონტს, ლენა არობელიძეს…
და მაინც, გამოსაკვეთ მარიამ დარჩიას, რომელმაც დიდი იაკობის ქართული სული დამანახა, “დედა ენა” გადამაშლევინა… იის, ვარდის სურნელით, მერცხლის ჭიკჭიკით, მტრედის ღუღუნით, მზის სხივთა ტიალით, ვარსკვლავთა ციმციმით, ზღვის აცრემლებით, მიწის სიგრილით… შეგრძნებით ამავსეს, საქართველოს ისტორიის წიაღში დამაბუდეს”
ჩემი აღმზრდელი სკოლა! წარსულში ჩარჩენილი!
თითებში შვება ვიგრძენი! პაატას თავი?! წარსულში ჩარჩა.
წარსულში ჩარჩენა? ეს აუტანელი ტკივილია. წარსულს ხსოვნის სანთელი უნდა ავუნთოთ!
ეთერ ქადეიშვილი
