გთავაზობთ თურქ ინვესტორ, “აჭარენერჯის” წარმომადგენელთან ვოლქამ ვირითთან ინტერვიუს, რომლის კომანიას მდინარე ჭოროხზე 3 ჰესის მშენებლობის პროექტი აქვს. აქედან 2, უკვე ხორციელდება. ძირითად პროექტს კი ახლა ამუშავებენ.
_ რა მოთხოვნები ჰქონდა სახელმწიფოს თქვენი მისამართით ჰესების მშენებლობისას?
_ საქართველოს მთავრობამ რაც მოგვთხოვა, იმას ვაკეთებთ ზედმიწევნით. ჩვენ მიერ გადადგმული არცერთი ნაბიჯი არ ყოფილა მთავრობასთან შეუთანხმებელი. მადლობლები ვართ, განსაკუთრებით გარემოს დაცვის სამინისტროს მხრიდან ასეთი დაინტერესება რომ არის. ჩვენი მიზანია, თუ რამე პროექტი გაკეთდება, მინიმუმი ზიანი იყოს გარემოზე. ასევე დაცული იყოს მოსახლეობის ინტერესიც.
_ გაქვთ თუ არა იმ მოსახლეობისთვის კომპენსაციების გაცემაზე ვალდებულება აღებული, რომლებიც ჰესების მშენებლობის ზონაში ხვდებიან და ევაკუაციას ექვემდებარებიან?
_ კომპენსაციები გაიცემა აუცილებლად, მაგრამ ამ მომენტში არა სახლებს, არამედ მიწის ნაკვეთებს ეხება. ჩვენ მათ ექსპერტის მიერ შეფასებულ ღირებულებაზე 60%-ით მეტს ვუხდით. ამ ეტაპზე არ გვაქვს არცერთი სახლი შესყიდული. რა თქმა უნდა, სახლის მეპატრონეებიც მიიღებენ შესაბამის კომპენსაციას.
_ საქართველოს პარლამენტის გარემოს დაცვისა და ბუნებრივი რესურსების კომიტეტის სხდომაზე, რომელზე თქვენც ბრძანდებოდით, კანონპროექტის ინიციატორმა ენერგეტიკის სამინისტრომ ნარჩენების შემოტანის აუცილებლობა ინვესტორების და უშუალოდ თქვენი დაინტერესებით ახსნა. რატომ გჭირდებათ მაინც და მაინც თურქული მძიმე ნაცარი ჰესების მშენებლობისთვის?
_ ჭოროხის წყალში არის ალკასილიკას რეაქცია და მისი შეჩერებისთვის გვინდა. თუ ბეტონში არ არის მისი შემაკავებელი ნივთიერება, მაშინ ეს შენობა 10 წელიწადში ჩამოინგრევა. მიკროსილიკა არის სულ სხვა რაღაცა, რაზეც სხდომაზე იყო საუბარი და რაც ამაგრებს ბეტონს. ჩვენ ვსაუბრობთ იმ ნივთიერებაზე, რომელიც კონკრეტულად ჭოროხში არსებულ ალსილიკას რეაქციას შეაჩერებს.
_ ეს ნივთიერება მაინც და მაინც თურქულ ნაცარშია?
_ ჩვენ F-კლასის ნაცარი გვინდა, რომელიც აქ ვერ ვიპოვეთ და რომელიც საჭიროა ჰესების სამშენებლო ცემენტისთვის.
_ რისგან არის ის ნაცარი მიღებული, რომელიც თქვენ გჭირდებათ?
_ ნახშირზე მომუშავე თბოლოექტროსადგურებისგან.
_ თუ დადგინდა, რომ მსგავსი შემადგენლობის ნაცარი საქართველოშიც არის, გამოყენების წინააღმდეგი ხართ?
_ არ ვიქნებით წინააღმდეგი. მით უმეტეს, რომ ჩვენ ამაში ტრანსპორტირების და განბაჟების ფულს ვიხდით.
_ ინიცირებულ კანონპროექტში წერია, რომ მისი მიღება არ გამოიწვევს ფინანსურ შედეგებს იმ პირთათვის, რომელთა მიმართაც გავრცელდება კანონპროექტის მოქმედება და თქვენ როგორ იხდით ტრანსპორტირების ხარჯებს?
_ კი, ჩვენ ვიხდით. ჩვენ ამ ნაცარშიც ვიხდით ფულს.
_ როგორც ცნობილია , მსგავსი ტიპის ნარჩენების ქვეყნიდან გატანაზე თავად სახელმწიფო იხდის ფულს და უცნაურია, რომ მის ტრანსპორტირებაში თქვენი კომპანიის ფინანსები იხარჯება.
_ შესაძლოა, მაგრამ ჩვენ ისეთი ნივთიერება გვჭირდება, რომელიც ჩვენ უნდა შევისყიდოთ თავად.
_ თურქეთში, მდინარე ჭოროხზე, ამჟამად, ჰესების მშენებლობების ბუმია. იქ თუ ურევენ მსგავსი ტიპის ნაცარს ცემენტში?
_ კი ურევენ. ყველა სადგური იყენებს.
თურქ ინვესტორთან ინტერვიუს დასასრულს, ტექნიკურ მეცნიერებათა დოქტორის, ვაჟა სხვიტარიძის პრეზენტაციიდან ამონარიდს გთავაზობთ, რომელიც გარემოს დაცვისა და ბუნებრივი რესურსების კომიტეტზე, აღნიშნული კანონპროექტის შეფასებისას წარმოადგინა: “ბოლო დროს, საქართველოს მთავრობის, პარლამენტის და სპეციალისტების განხილვის საგნად იქცა თურქეთიდან საქართველოში თბოსადგურების ნარჩენი ტექნოგენური ნაცრის შემოტანის და ჰესების და გზების სამშენებლო ბეტონებში შერევის სურვილის თემა.
სურვილი, ჩვენი აზრით, გამოწვეულია იმით, რომ ნახშირზე მომუშავე უცხოურმა წარმოებებმა აღარ იციან, სად “წაიღონ, გადაყარონ” თბოელექტროსადგურებში წარმოქმნილი ნაცარი, რადგან განვითარებულ ქვეყნებში საკმაოდ დიდი ჯარიმებია დაწესებული წარმოების ნარჩენებით გარემოს დაბინძურებაზე”.
