საშინელი მიგრაცია, უმუშევრობა, მოხუცდა სოფელი, როდის ეშველება ამ გასაცოდავებულ საქართველოს?” _ ასე შემოგვჩივლეს ოზურგეთის მუნიციპალიტეტის სოფელ ასკანაში, სადაც იქ მცხოვრებთა თხოვნით ავედით.
ოზურგეთის მუნიციპალიტეტის სოფელ ასკანის თემში სამი სოფელი _ მაღალი ეწერი, დაბალი ეწერი და მზიანი შედის. ცხოვრობს 498 ოჯახი, 1 200 კაცის შემადგენლობით.
სოფელ ასკანაში, როგორც გურიის სხვა სოფლებში, მიგრაცია, უწყლობის, უგზოობის პრობლემა და უმუშევრობაა, არის ბევრი სოციალურად გაჭირვებული ოჯახი. ჩაის ფაბრიკის მხოლოდ ნანგრევებია შემორჩენილი. სოფლის ცენტრში დარჩენილია სკოლის შენობის ნანგრევი, რომლის რეაბილიტაციაზეც ასკანელები დღემდე ოცნებობენ, თუმცა ამაოდ.
_ ჩვენი სოფლის უმთავრესი პრობლემა უწყლობა, უგზობა და უმუშევრობაა. სოფლის დახმარების პროგრამით, თითქოს, წყალი გამოიყვანეს, ვითომ გზაც შეარემონტეს, მაგრამ ის ძველი მილები სკდება და ყველგან პატარა “შადრევნებია”. შემოსავლის წყარო თხილია, მანდარინს ფასი არ აქვს, ისევე როგორც თხილს.
ყველაზე დიდი ტკივილი ჩვენი სოფლისთვის ისაა, რომ სოფელში ახალგაზრდას ვერ ნახავ, მოხუცებულები ცხოვრობენ და მათი გარდაცვალების შემდეგ, სახლებს გამოკეტვა ემუქრება. ახალგაზრდებს, რომლებიც თურქეთში თუ ჩვენთან, თბილისში სამუშაოდ არიან წასულები, მიტოვებული აქვთ სახლკარი. სოფელი სავალალო მდგომარეობაშია. ჩვენი სახნავ-სათესი ფართობები მეწყერ-საშიშ ზონაშია, 300 ჰექტარზე მეტი ჩაის ფართობი ეკალ-ბარდების ქვეშაა, ახლაც გზას აკეთებენ _ მოიტანენ და დაყრიან ინერტულ მასალას, ხრეშს რომ ეძახიან, მაგრამ ეს ხომ დროებითია? ჩინოვნიკებმა, 50 000-ათას ლარიან წლიურ ხელფასს რომ აძლევენ, საკუთარი ოჯახის წევრები ჩამოიყვანონ და აცხოვრონ აქ, სოფელში, ასეთ პირობებში და მერე მიხვდებიან, რეალურად როგორ ცხოვრობს ხალხი სოფელში. შენდება ოზურგეთი, მაგრამ ვისთვის? კარგი სკოლა გვქონდა და დაწვეს ვიღაც ვიგინდარებმა, _ ამბობენ ასკანელები.
ნინო მამალაძე, სკოლის დირექტორი: _ ორი წლის განმავლობაში არ გაკეთებულა არაფერი სკოლაში. არ გვყოფნის თანხა _ სწავლის დაწყების წინ, ჩემი საკუთარი ფულით შევიძინეთ ძალიან ბევრი რამ. დამეხმარნენ მასწავლებლებიც, კედლები იყო ძალიან ცუდ მდგომარეობაში, დერეფნები და საკლასო ოთახები ჩვენი პირადი ხარჯებით მოვაწესრიგეთ. პრობლემა ისაა, რომ შობადობა ძალიან დაბალია, ბავშვებიც აღარ არიან სოფელში. მინდა, რომ საზოგადოებამ იცოდეს, დღეს სადაც სკოლაა განთავსებული, სკოლის შენობა არ იყო _ იყო სოფლის ადმინისტრაციული შენობა, რომელსაც არც ფანჯარა ჰქონდა და არც კარი. ძალიან პატარა ოთახებია, ამომტვრეულია იატაკი, შენობაში ვირთხებიც კი იყო.
ლილი ჭეიშვილი: _ 4 წელია, მუშაობა არ შემიძლია, ვარ ავადმყოფი მარტოხელა პენსიონერი. სოციალური დახმარება არ დამინიშნეს, ჩემი პენსია წამლებშიც არ მყოფნის. უკიდურეს დღეში ვარ.
ნუნუ ვაშალომიძე, პედაგოგი: _ ისე მომწონს თქვენი გაზეთი და კოლექტივი, ალბათ, დაარსების დღიდან ერთი ნომერი არ მაქვს ჩაგდებული, რომ არ წამეკითხოს. კიდეც ვიფიქრეთ, რომ შეხვედრას მოვუწყობთ სკოლაში,-მეთქი. მე ვარ ძირძველი ასკანელი, ძალიან მტკივა გული, სოფელზე _ აბა, გაიხედეთ, თუ დაინახავთ ახალგაზრდებს. მოხუცდა სოფელი, ახალგაზრდა გაქცევას ფიქრობს. დაცლილია ოჯახები, ყველა მეორე სახლი დაკეტილია. სკოლის ერთ-ერთ თანამშრომელს რომ 60 ლარი ექნება ხელფასი, რა უნდა ქნას იმან?
სოფელში ერთი ავტობუსი დადის _ დილას მიდის ქალაქში და შუადღეზე მოდის.
სოფლის ცენტრში, დანგრეული სკოლის ადგილზე რაღაც ფაბრიკის აშენებას აპირებენ. ჩვენ ვერ წარმოგვიდგენია აქ სხვა შენობის აგება, გარდა სკოლისა. ეს სოფლის კიდევ ერთი დიდი გულისტკივილია. სხვაგან ააშენონ ფაბრიკა თუ ქარხანა და აქ სკოლა აგვიშენონ…
ნაირა გუნდაძე: _ სოფელში არაფერი არაა სკოლის მოსწავლეებისთვის, რა გახდა ერთი პრობლემის მოგვარება, რომ სოფელში ავტობუსმა შუადღის რეისი გააკეთოს? უწყლობის მერე, ეს არის ყველაზე დიდი პრობლემა, დაგვეხმარეთ, ძალიან გთხოვთ! მოწყვეტილი ვართ ქალაქს! მთავარი კი მაინც წყალია! მალე, ალბათ, თხოვნიდან ყვირილზე გადავალთ: წყალი, წყალი გვინდა!
ოზურგეთის მუნიციპალიტეტის სოფელ ასკანის ტერიტორიული ერთეულის რწმუნებული პავლე მესხიშვილი “გურია ნიუსთან” თავისი სოფლის პრობლემებზე ღიად საუბრობს და მოსახლეობის მიერ დასახელებული პრობლემების არსებობას გვიდასტურებს: _ უსაფუძვლოდ არც ერთი მცხოვრები არ იტყვის რამეს. ყველას უჭირს დღეს, მართლაც ძალიან ბევრი პრობლემაა გადაუჭრელი. წყლის მილები, დაახლოებით, 30 წლისაა. დღესაც მიდის რეაბილიტაცია, მაგრამ რად გინდა?! _ შეაკეთებ ერთ ადგილს, მეორე ადგილზე სკდება, თანხა სჭირდება ძალიან დიდი, რომ საერთოდ შეცვალო სისტემა და ცენტრალური მაგისტრალი. სამომავლოდ კი გვპირდებიან _ ახლა ამის საშუალება არ გვაქვს, სოფლის პროექტების თანხა არ ყოფნისო. წყალი რომ არ გექნება დღეს, ასე ცხოვრება შეიძლება? გზა მოიხრეშა და ახლა უგზოობის პრობლემა არაა. სოფელს სჭირდება ავტობუსის რეგულარული რეისიც. მუნიციპალური ტრანსპორტის სამსახურში მითხრეს, მოიყვანე შენი სამარშრუტო ტაქსი და ჩვენ ჩაგისვამთ განრიგშიო, მაგრამ მე სად მყავს მანქანა?!
_ სხვა რა პრობლემებია სოფელში?
_ არაა საკმარისი, რაზეც ვისაუბრეთ? წყალი _ არა, ტრანსპორტი _ არა, გზა _ არა, უმუშევრობა… ძირითადი შემოსავალი თხილია და იმასაც ფასი არ აქვს. რა ქნას გლეხმა კაცმა? ადრე ჩაი იყო და ისიც აღარაა.
_ რა შეიცვალა თქვენს სოფელში ბოლო თვეების მანძილზე?
_ არჩევნების შემდეგ? არჩევნების შემდეგ რაიმე ცვლილება ქვეყანას არ დატყობია და ჩემს სოფელში რა შეიცვლებოდა?! ველოდებით ახალ არჩევნებს და ვართ კიდევ იმედით, რომ რაიმე იქნება სასიკეთო.