კი, თქვენი მოვალეობაა, მაგრამ ნუ გააკეთებთ. მაინცდამაინც გაზეთში უნდა გამოაჭრელოთ? მე არ მეშინია არავის, შვილო, _ ასე დაამთავრა ჩვენთან საუბარი ოზურგეთის მუნიციპალიტეტის სოფელ ოზურგეთში მცხოვრებმა მაია კეჭაყმაძემ, რომელმაც ფოტოს გადაღების საშუალება არ მოგვცა.
მაია კეჭაყმაძეს ოზურგეთელები აფიორაში ადანაშაულებენ. რამდენიმე მოქალაქის განცხადებით, ის ხალხს თურქეთში ასაქმებს. თურქეთში თვეობით გადახვეწილი ოზურგეთელები უკან ანაზღაურების გარეშე ბრუნდებიან. სამუშაო ძალიან მძიმეა, გაუსაძლისი პირობებით, 24-საათიანი სამუშაო გრაფიკით, დღეების განმავლობაში საჭმლის გარეშე.
ასეთ მდგომარეობაში მყოფმა რამდენიმე მოქალაქემ “გურია ნიუსს” დახმარებისთვის მიმართა: _ ჩვენ კარგი, რამდენიმე ადამიანი დავკარგავთ თანხას, მაგრამ თქვენი საშუალებით გვინდა გაიგონ იმ ადამიანებმა, რომლებიც ლუკმაპურის საშოვნელად თურქეთში აპირებენ წასვლას, ფრთხილად იყვნენ _ ნუ ენდობიან ქართველებსაც კი, ისინი გაგწირავენ.
იასონ ურუშაძე, 48 წლის, სოფელ ლიხაურში მცხოვრები: _აქ მონახავენ გაჭირვებულებს, ახალგაზრდებს, ასაკოვან ადამიანებს, რომლებიც ლუკმაპურისთვის სადღაც დაკარგულში უნდა წავიდნენ, ატყუებენ, გეუბნებიან გარკვეულია სამუშაო, პასუხისმგებელი ვარო. ჩახვალ თურქეთში ამხელა გზაზე, იქ სამუშაო არ დაგხვდება. ძალიან ბევრი ადამიანია ასე მოტყუებული. სად არ მივედი, პოლიციაში მითხრეს, ეს ჩვენი საქმე არააო. თურქმა და იმ ქალმა მითხრეს, შენ იმის საშუალება არ გაქვს, რომ მოგვერიო, შენზე მეტი გავლენა მაქვს ოზურგეთშიო, _ ამბობს ურუშაძე და “გურია ნიუსს” თხოვნით მიმართავს:
_ დაგვეხმარეთ! ისეთ მძიმე სამუშაოა, ვერ უძლებენ ადამიანები. გაგვიშვეს ალუმინის საამქროში, სადაც ორ დღეში ერთხელ გვაჭმევდნენ საჭმელს. მონებივით გვექცეოდნენ. მე შვილები სტუდენტები მყავს და მათი გულისთვის ამ მძიმე დღეებს ორი თვე გავუძელი. თავდაპირველად უნდა გვემუშავა 12 საათი, ვიმუშავე. შემდეგ 15-16 საათი გვამუშავეს. იყო შემთხვევა, 20 დღე 20 საათიც მიმუშავია. ძალიან მძიმე ფიზიკური სამუშაო იყო _ ფეხები სულ დამწვარი მაქვს. შემდეგ გამოგიძებნიან რაიმე მიზეზს _ 5 დღეში გადაგიხდით, 15 დღეში გადაგიხდით და ჭიმავენ დროს. სახლში ძლივს დავბრუნდით. მე, შეიძლება, ამით ვერაფერს ვერ მივაღწიო, ვერც თანხა მივიღო, ვერც მაგათ ვაგებინო პასუხი, მაგრამ იქნებ სხვები მაინც შეჩერდნენ და არ წამოეგონ ამ აფიორას, ცოდვაა ხალხი.
ვიყავი პოლიციის უფროსთან, ჩემი უბნის გამომძიებელთან, უშიშროების უფროსთან, ყველა ამბობს, ეგ ჩემი საქმე არაა და სასამართლომ უნდა გადაწყვიტოსო. პოლიცია მაგათ მფარველობს _ ეს მარტო ჩემი აზრი არაა. ბოლოს ვუთხარი პოლიციას და უშიშროების უფროსს _ კარგი, ჩემი თანხა დაიკარგოს, მაგრამ გააჩერეთ ეს ხალხი და ნუ ატყუებენ სხვებს,-მეთქი. დამქირავებლებმა მითხრეს, შენ იმის თანხა არ გაქვს, სასამართლოში მიჩივლოო. ყველაფერი წინასწარ აქვთ გათვლილი _ იციან, რომ სასამართლოში სარჩელის შეტანას ფული სჭირდება. შენ სად გაქვს მაგის ფული, მაშინ თურქეთში კი არ წახვიდოდი სამუშაოდო, წამომძახეს.
“გურია ნიუსმა” ინფორმაციის გადასამოწმებლად ოზურგეთის მუნიციპალიტეტის სოფელ ოზურგეთში მცხოვრებ მაია კეჭაყმაძეს მიმართა. მან გვითხრა, რომ ის არაფერ შუაშია, არაფერზე პასუხს არ აგებს, თუმცა, ადასტურებს ფაქტს, რომ ადამიანებს თურქეთში ასაქმებს:
_ ვინ გითხრათ ეს ამბავი? სადაც უნდა, იქ მიჩივლოს და წავიდეს, ჩემთან ხშირად არის თურქეთის მოქალაქე სტუმრად. ადამიანები მოდიან და მთხოვენ, რომ ძალიან უჭირთ და იქნებ, დაგვასაქმოთო. სოფლიდან ძალიან ბევრი გავუშვით და მათ შორის ეს კაციც, იასონიც. მაშინ რომ გვთხოვდა და ეხვეწებოდა, თურქს, მიჭირს და დამასაქმეო, კარგი იყო?
_ ქალბატონო მაია, როგორც ჩვენი რესპონდენტები ამბობენ, ეს დასაქმება მონურ შრომას ითვალისწინებს; უფრო მეტიც _ რამდენიმე თვის კუთვნილ სარგოს არ აძლევენ. თქვენ მიიჩნევთ, რომ მათი პროტესტი უსაფუძვლოა?
_ მე რა ვქნა? დაინახეს ჩემთან მოსული უცხოელი, მოვიდნენ და მთხოვეს, გვიჭირს, იქნებ, თურქეთში გაგვიშვას სამუშაოდო, არ უნდა დავეხმაროთ? მერე მიატოვებენ სამუშაოს და გამორბიან. ვინ მისცემს ანაზღაურებას? მე რაში ვარ დამნაშავე?
_ ამ ადამიანს, რომელმაც ჩვენ მოგვმართა, როგორც თავად ამბობს, ფეხები სულ დამწვარი აქვს, მუშაობდა დღე-ღამეში 20 საათის განმავლობაში, საჭმლის გარეშე და ანაზღაურება არ მისცეს. თქვენ ხომ გაუშვით ეს ადამიანები კონკრეტულ საწარმოში?
_ მე რა შუაში ვარ? მე გავუშვი და სხვაზე რატომ უნდა ვაგო პასუხი? თურქეთიდან, ალუმინის საამქროდან გვთხოვეს, სამი კაცი გვჭირდებაო და წავიდნენ ესენი. ის თურქი, ვისთანაც მე კონტაქტი მაქვს, ოზურგეთში, ჩემთან ძალიან ხშირადაა. ერთხელ მეზობლის ქალმა მოგვაკითხა, ბავშვი დამეკარგა თურქეთში და იქნებ, დამეხმაროთო. ვაპოვნინეთ ბავშვი. ასეთი ბევრი სიკეთე გაგვიკეთებია.
_ ქალბატონო მაია, დაზარალებულები ამბობენ, რომ პოლიციასთან “შეკრულები” ხართ, რადგან არაფერზე პასუხს არ გთხოვენ.
_ ვინაა ეგ, რას გადამეკიდა?! მაგ კაცმა სამი თვის მაგივრად ორი თვე იმუშავა და მიუტოვა კაცს საწარმო, აქეთ გვაჭამა სირცხვილი! ვინ მისცემდა ფულს? რამდენი გაჭირვებულს ვეხმარებით და უარესი გვეკუთვნის. პოლიციაში მივედი, დამიბარეს და ასე დამემუქრა იასონი, შენს შვილებს ცოცხლად გავატყავებ, ჩამოვკიდებ და ცეცხლს შევუნთებო. გავგიჟდი _ პოლიციელს ვუთხარი, შენ იქნები მოწმე, ეს რას მეუბნება,-მეთქი. დავავლე სკამს ხელი, თავს გაგიტეხავ, როგორ დამიბარეთ პოლიციაში, არ გაბედოთ აწი ჩემი დაბარება,-მეთქი. ეგენი კიდევ ბედავენ და დაძვრებიან ჟურნალისტებთან? სულ ფეხებზე მკიდია, ჩაიწერეთ მერე, სულ არ მაინტერესებს, არ ვაგებ პასუხს. არაფერი დამიშავებია, არც არაფრის და არავის არ მეშინია. კარგი საქმე გაგიკეთო, მერე მიატოვო სამუშაო და აქეთ მომდგე, ფული მომეციო? ჩემი სახლის ღობე გაამაგრა თუ აგური დამიდო? ნურას უკაცრავად, მაშინ რას მიდიოდა თურქეთში, არ იცოდა რა ელოდა წინ?
გათხოვილი ხარ? შვილები გყავს? იცოდე, ისეთი რამე არ გააკეთო, მერე გული დაგწყდეს. ამას რომ გამოაქვეყნებთ, რა შედეგი იქნება მაგით? კი, თქვენი მოვალეობაა, მაგრამ ნუ გააკეთებთ. მაინცდამაინც გაზეთში უნდა გამოაჭრელოთ? მე არ მეშინია არავის, შვილო, _ გვითხრა მაია კეჭაყმაძემ.
აღნიშნულ თემასთან დაკავშირებით კომენტარს იურისტი ია მემარნიშვილი აკეთებს: _ პირველი არ არის ეს შემთხვევა. ხშირად მოგვმართავენ მოქალაქეები, უმეტეს შემთხვევაში, მამაკაცები, რომლებიც მძიმე სოციალური პირობების გამო, თურქეთში მიდიან სამუშაოდ. შედეგად კი ხშირ შემთხვევაში დამსაქმებლის თუ შუამავლების მხრიდან მოტყუებულები, დამცირებულები და შეურაცხყოფილები ბრუნდებიან. როგორც იურისტი, ამ ეტაპზე თავს შევიკავებ სამართლებრივი შეფასება მივცე ამ ფაქტს, მაგრამ სახეზე გვაქვს ადამიანის უფლებების უხეში დარღვევა, მათი შრომის ბოროტად გამოყენება. რატომ არ ინტერესდება ამ ფაქტებით სამართალდამცავი ორგანოები? და თუ ინტერესდებიან, რატომ არ აქვს მსვლელობა თუნდაც ერთ ფაქტს?
მიმაჩნია, რომ არა მარტო როგორც იურისტის, ასევე ჩემი მოქალაქეობრივი ვალია, მიუხედავად იმისა, არის თუ არა ეს ჩემი კომპეტენცია, მსგავს ფაქტებზე ხმა ავიმაღლო, საქმის კურსში ჩავაყენო სამართალდამცავები და “გურია ნიუსის” მეშვეობით გავაკეთო გზავნილი მათი მისამართით. მოვუწოდებ ყველა მოქალაქეს თუ სამართალდამცავ ორგანოებს, ნუ დავხუჭავთ თვალს ასეთი ფაქტების გამოვლენის შემთხვევაში. მჯერა თქვენი პროფესიონალიზმის და სამართლიანობის _ იმოქმედებთ ისე, როგორც მოეთხოვება თითოეულ თქვენთაგანს და არ დაუშვებთ, დიდხანს გაგრძელდეს ჩვენი მოქალაქეების შრომის უფლებების დარღვევა და მათი პიროვნების შეურაცხყოფა.
ასევე, მინდა მივმართო მოქალაქეებს, რომლებიც საზღვარგარეთ სამუშაოდ წასვლას ფიქრობენ _ ნუ გაეხვევიან ასეთ სკანდალებში, თავიდანვე გააფორმონ ხელშეკრულებები დამსაქმებელთან და გაიარონ კონსულტაციები იურისტებთან, _ ამბობს ია მემარნიშვილი.
ჩვენ დავუკავშირდით შსს ოზურგეთის რაიონული სამმართველოს გამომძიებელს არჩილ გორდელაძეს, რომელსაც დახმარებისთვის მიმართა დაზარალებულმა იასონ ურუშაძემ:
_ კომენტარს ვერ გავაკეთებ, რადგან ბატონ იასონს პოლიციისთვის ოფიციალური განცხადებით არ მიუმართავს.
_ ბატონო არჩილ, როგორც ვიცით, თქვენ მოგმართათ იასონ ურუშაძემ დახმარებისთვის, ასევე თქვენთან იმყოფებოდა ქალბატონი მაია კეჭაყმაძეც, რომელიც აცხადებს, რომ თქვენი თანდასწრებით, მას და ურუშაძეს შორის მოხდა სიტყვიერი დაპირისპირება.
_ კი, ბატონო, ასეთი ფაქტი ნამდვილად იყო, ჰქონდათ ხმამაღალი საუბრები, მაგრამ რეაგირება იქნება მაშინ, როცა მოქალაქე ოფიციალურად მოგვმართავს დახმარებისთვის, _ გვითხრა გორდელაძემ.
შსს გურიის სამხარეო მთავარი სამმართველოს უფროსის გოჩა ფერსაშვილის განმარტებით, ნებისმიერი განცხადება, რომელიც პოლიციაში შემოვა, რეაგირების გარეშე არ დარჩება:
_ მერწმუნეთ, არავის არ მფარველობს პოლიცია. მოგვმართოს ამ ადამიანმა ოფიციალურად. მესმის. მძიმე და საყურადღებო ფაქტია, რომელიც ჩვენი მხრიდან რეაგირების გარეშე ნამდვილად არ დარჩება, _ გვითხრა ფერსაშვილმა.