ჯამში, ბოლო 45 დღის განმავლობაში შსს-მ სამცხე-ჯავახეთის რეგიონიდან სხვადასხვა ტიპის უამრავი ცეცხლსასროლი იარაღი, ათასობით ვაზნა, ხელყუმბარები, დაზგის ტანკსაწინააღმდეგო ნაღმმტყორცნის ჭურვები და სხვა საბრძოლო დანიშნულების იარაღი ამოიღო. ოფიციალური ინფორმაციით, აქედან ნაწილი მოქალაქემ ნებაყოფლობით ჩააბარა(ორი შემთხვევა), დანარჩენი კი შსს-მ, სავარაუდოდ, ოპერატიული ინფორმაციის საფუძველზე ამოიღო.
სამინისტროს პრესსამსახურში აღნიშნავენ, რომ გასაჯაროებული შემთხვევების გარდა, შესაძლოა, საბრძოლო მასალის ამოღების სხვა ფაქტებიც არსებობდეს.
ამასთან, უწყება აღნიშნულ რეგიონში მსგავსი ფაქტების სიჭარბეს წარსულში იქ რუსეთის სამხედრო ბაზების არსებობით ხსნის.
“თუ გავითვალისწინებთ, რომ ახალქალაქში წლების განმავლობაში ჯერ საბჭოთა კავშირის, შემდეგ კი, რუსეთის სამხედრო ბაზა იყო და აქედან იარაღის ხშირი გადინება ხდებოდა, არ არის გამორიცხული, რომ მოსახლეობაში ეს იარაღი იყოს” _ აღნიშნავს “გურია ნიუსთან” საუბრისას ორგანიზაცია “სპეცსამსახურების საქმიანობაზე საზოგადოებრივი კონტროლი – საქართველოს ცენტრის” თავმჯდომარე ბესო ალადაშვილი.
იგი მიიჩნევს, რომ ქვეყანაში აღურიცხავი იარაღის არსებობა უსაფრთხოების თვალსაზრისით გარკვეულ რისკებს შეიცავს და ამასთან, ამ პრობლემის მოგვარების გზებზეც საუბრობს.
“ბუნებრივია, შეუძლებელია, რომ სოფლებში ჩამოვიაროთ და ვნახოთ, რომელი ოჯახის სარდაფშია ჩაფლული იარაღი. აღმოჩენის ორი მეთოდია: ერთი ის, რომ არსებობს რაღაც წინმსწრები ოპერატიული ინფორმაცია და მეორე – როდესაც პიროვნება მართლა თვითონ აბარებს იარაღს.
ამ რეგიონში სეპარატიზმის რეალური საფრთხეა. ახლა ჩვენ არ გვინდა, რომ სირაქლემას პოზიციაში ვიყოთ, თავი ჩავრგოთ, თვალი დავხუჭოთ და ვიყოთ ნირვანაში, რომ არაფერი მოხდება. უბრალოდ, არ ვიცი ჩვენი ხელისუფლება რას აკეთებს, რადგან ეს იმდენად სენსიტიური თემაა, მუშაობის სპეციფიკური მეთოდებია საჭირო. აქ სტრატეგიული მიდგომა უნდა და არ შეიძლება პოლიციის ერთი უფროსის ან ერთი გამგებლის იმედზე ვიყოთ, რომელიც ცენტრალური ხელისუფლებისადმი გარკვეულწილად ლოიალურად არის განწყობილი,” _ აღნიშნავს ალადაშვილი.
იგი აღნიშნული საკითხისადმი სწორი მიდგომის თვალსაზრისით წინა ხელისუფლების მუშაობას უსვამს ხაზს და აღნიშნავს, რომ ახალ ხელისუფლებას ამ კუთხით რამე სამოქმედო გეგმა ჯერ არ წარმოუდგენია.
“ზოგადად, ეს ძალიან რთული თემაა და სიმართლე გითხრათ, არ ვიცი რა კეთდება. ჩემი აზრით, ნაციონალების დროს რაღაც კეთდებოდა. როცა მოვიდნენ, მათ ჰქონდათ გრანდიოზული პროგრამები: ეს იყო შეიარაღებული ძალების კვების ობიექტების ადგილობრივი რესურსით მომარაგება და ა.შ. ანუ იმ ხალხს თუ ექნება გარკვეულწილად უფრო მეტი დამოკიდებულება საქართველოს ცენტრალური ხელისუფლებისადმი, რა თქმა უნდა, თავიანთი ისტორიული სამშობლოსკენ ნაკლები ექნებათ. ჩემი აზრით, ჩვენგან უფრო მეტი მზრუნველობა და ყურადღებაა საჭირო ეროვნული უსაფრთხოების კუთხით. სტრატეგიაა გასაკეთებელი.
ერთმანეთს თუ არ მოვუსმინეთ, მათი გეგმები და ხედვები შესაძლოა გაიქცეს ცენტრალური ხელისუფლების თვალთახედვიდან და ცალკე პარალელურ რეჟიმში ჩამოყალიბდეს. მერე უკვე ძნელია ორგანიზებული ხალხის რამეში დარწმუნება, რომ ცდებიან.
უმცირესობებისადმი დამოკიდებულება, ეკონომიკური განვითარება რეგიონებში – ეს უნდა იყოს ერთიანი სტრატეგიის ნაწილი და წელიწად-ნახევარი გავიდა და სიმართლე გითხრათ, მე ვერ ვხედავ, ახალ ხელისუფლებას ეს გეგმა წარმოედგინოს,” _ უთხრა ალადაშვილმა “გურია ნიუსს”.
რეგიონში იარაღის არსებობას ადასტურებს პოლიტოლოგი და ექსპერტი კავკასიის საკითხებში მამუკა არეშიძე. იგი, ალადაშვილის მსგავსად, ამ ფაქტს წარსულში იქ რუსეთის სამხედრო ბაზების არსებობას უკავშირებს.
“საერთოდ, ამ რეგიონში, რუსეთის სამხედრო ბაზების არსებობის დროს, იარაღის გადინება ხდებოდა. სხვათაშორის, მაშინ ძალიან სკანდალური ფაქტი გახდა ცნობილი იმის თაობაზე, რომ გროზნოში აღმოაჩინეს სნაიპერის ასამდე შაშხანა, რომელიც ახალქალაქში მდებარე ბაზიდან იყო გატანილი. პრაქტიკულად, ეს იარაღი მაშინ ბოევიკების ხელში აღმოჩნდა და სკანდალს ის უფრო ამძაფრებდა, რომ რუსეთის ბაზიდან გაყიდული იარაღით ისევ რუსეთის ჯარისკაცებს ხოცავდნენ.
ასე რომ, მოსახლეობაში იყო დიდი რაოდენობით იარაღი. თუმცა, ვერ გეტყვით, ახლა რატომ გააქტიურდა ამ რეგიონში იარაღის ამოღება,” _ ამბობს ექსპერტი.
ამასთან, მისი ინფორმაციით, “ნაციონალური მოძრაობის” მმართველობის პერიოდში შექმნილი იარაღის სამარხებიდან ერთ-ერთი სწორედ ჯავახეთის საზღვრის მიმდებარე ტერიტორიაზე იყო.
“ჩვენთვის მხოლოდ ცნობილი იყო ინფორმაცია იმის თაობაზე, რომ “ნაციონალური მოძრაობა” არჩევნების წინ სხვადასხვა რეგიონში იარაღების სამარხს ქმნიდა, მათ შორის ჯავახეთშიც საზღვრის მიმდებარე ტერიტორიაზე. ვიცი, რომ იარაღის სამარხების ერთი ნაწილი არის ამოღებული, მაგრამ არ ვიცი, გავიდა თუ არა ეს ოფიციალურ სტატისტიკაში, მაგრამ ყოველშემთხვევაში ეს ასე იყო”.
რატომ შეიძლება მალავდეს შსს ამ ინფორმაციას? ექსპერტის ვარაუდით, თუნდაც იმ მოტივით, რომ ვთქვათ, შსს-მ ვერ დაადგინა ეს იარაღი წინა ხელისუფლების დროს არის დამალული თუ რომელიღაც კრიმინალური თუ პოლიტიკური ჯგუფის მიერ.
“მიზანშეწონილობის ფაქტორი არსებობს. სპეციალისტი მეტყვის, რომ არასერიოზულად ვლაპარაკობ იმიტომ, რომ იარაღის ნომრების მიხედვით, თუ ეს სერიული ნომრებია, ძალიან მარტივია დადგენა, საიდან გაჩნდა ეს იარაღი იქ და მართალიც იქნება. თუმცა, ვფიქრობ, ხშირ შემთხვევაში არის ხოლმე თემები, როდესაც სახელმწიფომ შეიძლება დაფაროს მის მიერ გადადგმული ესა თუ ის ნაბიჯი,” _ ამბობს არეშიძე.
ამასთან, იგი რეგიონში ამ დროისათვის სეპარატიზმის საფრთხეს გამორიცხავს.
“ამ დროისათვის ჯავახეთში სეპარატიზმის საფრთხე იმ მასშტაბის არ არის, როგორც ხშირ შემთხვევაში ასაღებენ ხოლმე. ეს პირველ რიგში განპირობებულია როგორც მოსახლეობის ძირითადი ნაწილის ლოიალობით, ასევე ოფიციალური ერევნის პოზიციით. ოფიციალური ერევნისთვის სიკვდილის ტოლფასია, რომ ახლა ჯავახეთში ანტიცენტრისტული მოქმედებები მოხდეს, მით უმეტეს ყარაბაღის კონფლიქტისა და იმის ფონზეც, რომ ერთადერთი ეკონომიკური მაცოცხლებელი სომხეთში საქართველოდან შედის. ამიტომ, ოფიციალური ერევანი, მიუხედავად ზოგიერთი აქტივისტის განცხადებებისა, ჯავახეთში სეპარატისტულ პოზიციას მხარს არ დაუჭერს. რაც შეეხება იარაღის არსებობიდან გამომდინარე საფრთხეს, ეს შეიძლება იყოს დაკავშირებული კრიმინალურ საქმიანობასთან. თუმცა, მიუხედავად იარაღის ასეთი რაოდენობის არსებობისა, ჯავახეთს კრიმინალურ რეგიონად ვერ შევაფასებთ.
ამ რეგიონში იარაღის არსებობის ფაქტს ვადასტურებ, მაგრამ ხაზი მინდა გავუსვა, რომ ეს არ არის განსაკუთრებულად შეიარაღებული რეგიონი – ეს, ასე ვთქვათ, საერთო სენია, მაგრამ აქ იარაღის გაჩენას ხელს რუსეთის სამხედრო ბაზების არსებობა უწყობდა,” _ უთხრა “გურია ნიუსს” მამუკა არეშიძემ.
