ისე ჩანდა, რომ ტრაქტორები, რომელიმე “დიდი კაცის” მოლოდინში იყვნენ, თუმცა მოგვიანებით, ისინი “გაქრნენ”.
როგორც ჩვენთვის გახდა ცნობილი, ტრაქტორებისთვის ადგილი შსს გურიის პოლიციის სამმართველოს ძველი შენობის მიდამოებში გამოიყო. შემდეგ კი, როგორც იქნა, მოხდა ამხანაგობების შექმნა, რომელსაც გადაეცა ე.წ. “პრეზიდენტის ტრაქტორები”. მოსახლეობის უმეტესობა ამბობს, რომ ტრაქტორი მაშინ არის კარგი, როდესაც ადამიანს დახვნა-დათესვის საშუალება აქვს. “ეროვნული ფორუმის” ერთ-ერთი ლიდერის შოთა გოგიბერიძის თქმით, მოსახლეობის ორ მესამედს გასულ წელს ყანა არ დაუთესავს. ოზურგეთის მუნიციპალიტეტის გამგებლის მოადგილე ლაშა ღლონტი ჩვენთან საუბარში აღნიშნავს, რომ მოსახლეობამ წლიდან წლამდე უნდა გადაინახოს ყანის დახვნა-დათესვისთვის საჭირო თანხა.
_ რაც მთავარია, ორგანიზებულად ვიწყებთ მუშაობას, რომ გლეხკაცს ყველანაირად დავეხმაროთ. ამ საქმეში ჩართულნი არიან სოფლის რწმუნებულები. მათ იციან, როდის არის თავისუფალი ტრაქტორები და რა დაჯდება დახვნა, დათესვა და ა.შ.
სამწუხაროდ, მსოფლიოში ძვირდება საწვავი, გაძვირდა სიმინდის ღირებულებაც. თუ შარშან ერთ კილოგრამი სიმინდი 80 თეთრი ღირდა, ახლა მისმა ფასმა 1.50 თეთრამდე მიაღწია. გლეხკაცმა ყველაფერი უნდა გააკეთოს იმისთვის, რომ ამ პრობლემის წინაშე არ დადგეს _ უნდა გადაინახოს სათესლე მასალა, ფული, ყველაფერი, რაც სჭირდება ხვნა-თესვის დროს, _ გვითხრა ღლონტმა.
_ ბატონო ლაშა, ქვეყანაში მძიმე სოციალური ფონია, გლეხს ყოველ წუთს უწევს იმაზე ფიქრი, როგორ იშოვოს პურის ფული. მაგალითად, არსებობენ ოჯახები, რომლის შემოსავლის მთავარი წყარო სოციალური დახმარებაა.
_ სოციალური დახმარება თუ აქვს ადამიანს, მან უნდა მოახერხოს თანხის გადანახვა. თუ მოუხსნეს სოციალური დახმარება, აქ უკვე ჩანს, რომ ოჯახი ეკონომიკურად წინ წავიდა(?!). მე ვფიქრობ, რომ სიმინდი და ხორბალი საქართველოში მომგებიანი კულტურები არ არის, სხვა კულტურებთან შედარებით. ყველაზე მომგებიანი ბოსტნეულია, მაგრამ ამას ბევრი შრომა უნდა. ჩვენ გვინდა თხილის მოყვანა, რადგან წელიწადში ერთხელ მოდის და მხოლოდ ერთჯერადად გვიწევს მუშაობა. ეს ასე არ ხდება _ კონკურენტუნარიან გარემოში რომ შედიხარ, უფრო მეტი უნდა იმუშაო, უფრო მეტი იფიქრო, სხვაზე მეტი უნდა გააკეთო წინ წასასვლელად. ჰოლანდიაში, საფრანგეთში, გერმანიაში ფერმერი 10-11 საათს მუშაობს დღეში! ამიტომ, წავიდნენ ისინი წინ.
ოპოზიციონერი შოთა გოგიბერიძე ამბობს, რომ თუ გლეხებს ეს ტრაქტორი შეღავათს მისცემს, რასაკვირველია, კარგი იქნება, თუმცა, ფიქრობს, რომ ეს ყველაფერი პიარისთვის არის გამიზნული: _ ჩემი მოსაზრება, და არამარტო ჩემი, ასეთია _ რამდენიმე ექსპერტი ამბობს, რომ ამას არანაირი ეფექტი არ ახლავს. ძალიან ხშირად ეს ტრაქტორები საძებარია, არც კი ვიცით, სად არის დაყენებული. ეს არის ერთჯერადი პიარი. როგორც კი დამთავრდება პრეზენტირება-წარდგენები მოსახლეობასთან, ეს ტრაქტორები, ხშირ შემთხვევაში აღარ ჩანს. გლეხობას, სოფლის მეურნეობას კი ფეხზე პიარ-ღონისძიებით ვერ დააყენებ.
შარშან მოსახლეობის ორმა მესამედმა ვერ დათესა ყანა და სარჩო-საბადებლის გარეშე დარჩა, ამას დაემატა უამრავი პარაზიტი. წელს ვარაუდობენ, რომ უფრო მეტი ფართობი დარჩება დაუხნავ-დაუთესავი, ამიტომაც სჭირდება სოფლის მეურნეობას კომპლექსური მიდგომა, რასაც ამ ხელისუფლებისგან ვერ ვხედავ.
სოფელ თხინვალში პრეზიდენტის ნაჩუქარი ტრაქტორები არ გამოუყენებიათ, მაგრამ სურვილი აქვთ გამოიყენონ:
_ ჩვენს გლეხებს 1985 წლიდან ხუთი ტრაქტორი ემსახურება, მაგრამ მოძველებულია. ამხანაგობების ტრაქტორს რაც შეეხება, კარგია, მაგრამ როდესაც სამუშაოს დაასრულებენ, მაშინვე უნდა მისცე გასამრჯელო, რისი საშუალებაც ხალხს ხშირად არ აქვს. ძველი ტრაქტორებით კი, ნისიად ვთესავთ და ვხნავთ. ვიცი, რომ ტრაქტორების პრობლემაა შრომაში, კონჭკანთში. _ აღნიშნა ჩვენთან საუბრისას ერთ-ერთმა თხინვალელმა.
ერთ-ერთი ამხანაგობის თავმჯდომარე მერაბ მჟავია “გურია ნიუსთან” სატელეფონო საუბრისას ამბობს: _ ჩვენთან ხუთი ტრაქტორია. ერთი გაფუჭებულია, მაგრამ აუცილებლად გაკეთდება, როდესაც ხვნა-თესვის დრო მოვა.
_ რამდენად ადამიანს ემსახურებით?
_ კონკრეტულად ახლა ვერ ვიხსენებ. როდესაც ადამიანი მოგვმართავს, ყველაფერს ჩვენ ვუკეთებთ, კულტურულად, ლამაზად და ხარისხიანად, შეღავათიან ფასებში, ეს არის ყველაზე მნიშვნელოვანი. მეტი რა უნდა გავაკეთოთ?
_ რა ჯდება ეს თქვენი “ხარისხიანი მომსახურება”?
_ კონკრეტული საქმეების მიხედვით უხდება ადამიანს საფასურის გადახდა. ახლა დგინდება, რა ეღირება წელს ხვნა-თესვის სამუშაოები.
_ 2010 წელს რა ღირდა 1 000 კვ. მეტრი მიწის ფართობის დახვნა-დათესვა?
_ თუ სხვასთან 350 ლარი ღირდა ხვნა-თესვა და სხვა დამატებითი მომსახურება, ჩვენთან ეს ყველაფერი 220 ლარად კეთდებოდა.
_ დაახლოებით, რამდენმა ადამიანმა მოგმართათ გასულ წელს?
_ სავარაუდოდ, 500-700 ადამიანმა მოგვმართა. ახლა თბილისში ვარ და კონკრეტულად, რომ ჩამოვალ, მაშინ გეტყვით, ახლა არ მახსოვს, ამის დოკუმენტაცია არსებობს.
აგრონომის მარინე სუნგულიას თქმით, ტექნიკა, რომლის შესახებაც გაცილებით აქტიურად არჩევნების დროს საუბრობენ, სერიოზულ ეჭვს იწვევს, რადგან აღნიშნული ტექნიკის რაოდენობით შეუძლებელია თუნდაც უმარტივესი ტექნიკური მომსახურება ყველა სოფლისთვის:
_ ჩვენს რაიონში არსებული ტრაქტორების რაოდენობა ვერ აკმაყოფილებდა მოსახლეობის დიდ ნაწილს ხვნა-თესვის დროს. მაშინ, ახალი (ამერიკული) სიმინდის თესლის ასეთი მასიური დათესვისთვის ტექნიკის რა რაოდენობა უნდა შემოიყვანონ, რომ შედეგი მივიღოთ ანუ დარიგებული “დაძალებული” თესლის დათესვა რომ ყველამ შეძლოს?
მე ვფიქრობ, რომ ეს შეუძლებელია ჩვენი ხელისუფლების შემთხვევაში, რათა მას ამისი ნება არ გააჩნია და ყველაფერი რაც დღემდე გააკეთეს სიმინდის თესლთან თუ მის მოვლა-მოყვანასთან დაკავშირებით, მხოლოდ პიარია.
მე ჯერ შემოსაყვანი ტრაქტორების კი არა, იმ ტრაქტორებისაც “არ მჯერა”, რეალურად რომ დგას ამა თუ იმ სოფელში. ასე მგონია, მათ მხოლოდ პრეზიდენტის სურათის გამოსაკრავად გამოიყენებენ არჩევნების დროს და ჟანგი რომ არ მოეკიდოს, აქტიურ ნაციონალებსაც უხნავენ ფართობებს ხანდახან, _ თქვა მარინე სუნგულიამ.
