“ბოლო წლებში კვლავ დაიწყო ბრძოლა ქართული ნიჭის წინააღმდეგ”

გია ყანჩელი:

_ მე ძალიან ვარიდებ თავს სატელევიზო გამოსვლებს, შეძლებისდაგვარად, მაგრამ დღეს დავთანხმდი, ვინაიდან, საკითხი ეხება ბატონ ანზორ ერქომაიშვილს. დაახლოებით წარმოდგენილი მაქვს, რა დარჩება საბოლოოდ ჩემი ნალაპარაკებიდან, მაგრამ მიუხედავად ამისა, მაინც ჩემს აზრს მოგახსენებთ: მე ძნელად წარმომედგინა, რომ მოვესწრებოდი იმ დროს, როდესაც შესაძლებელი გახდებოდა ანზორ ერქომაიშვილის სახელის აუგად ხსენება. როგორც წესი, ბრძოლა საყოველთაოდ აღიარებული ავტორიტეტების მიმართ ეფუძნება ორ განუკურნებელ სენს, ეს არის შური და ნიჭის უკმარისობა. მსმენია და გამიგია ევგენი მიქელაძის და სანდრო ახმეტელის გარემოცვაზე და დარწმუნებული ვარ, რომ ამ სენით დაავადებულებმა გარკვეული როლი ითამაშეს ამ ორი დიდი პიროვნების ბედ-იღბალზე. სამწუხაროდ, მე თვითონ გავხვდი მოწმე იმისა, როგორი ამბები იმართებოდა ჯანსუღ კახიძის წინააღმდეგ. მთელი მისი შემოქმედებითი პერიოდში, ვინაიდან ჩვენ ეს პერიოდი ერთად გამოვიარეთ, მე ეს ყველაფერი მახსოვს. არასდროზე არ ვიკადრებ ამ პიროვნებების გვარების დასახელებას, მაგრამ ეს გრძელდებოდა ჯანსუღის მოღვაწეობის დროს. სამწუხაროდ, იმასაც მოვესწარი, როგორ გაისტუმრეს რუსთაველის თეატრიდან ბატონი რობერტ სტურუა. ესეც ძნელად წარმომედგინა, მაგრამ ესეც მოხდა. საერთოდ, ჩემი ასაკიდან გამომდინარე მე ბევრი რამის მომსწრე ვარ. ამიტომ, არაფერი არ მიკვირს, რომ გამოჩნდნენ რამდენიმე ადამიანი, რომლებიც ბატონ ანზორს არამხოლოდ აუგად ახსენებენ, არამედ კონტექსტში სარგებლობენ მცნებებით, როგორიც არის მაფია და ა.შ. თუ ქართული საოპერო ხელოვნების სულისჩამდგმელი გახლდა ზაქარია ფალიაშვილი, თუ ქართული სიმფონიური მუსიკის სულისჩამდგმელი იყო ანდრია ბალანჩივაძე, თუ ქართული ქორეოგრაფიის სულისჩამდგმელი გახლდათ ვახტანგ ჭაბუკიანი, აი, ასეთი დონის ფოლკლორისტია ანზორ ერქომაიშვილი. ამიტომ, ის ადამიანები, რომლებიც გამოდიან მის წინააღმდეგ შეურაცხყოფას აყენებენ იმ ადამიანებს ვინც მე ჩამოვთვალე, გარდაცვლილ ჩვენს გენიოსებს.

_ ბატონო გია, არის თუ არა ეს პროცესი პოლიტიზირებული?

_ ამ შეკითხვაზე ვერ გიპასუხებ იმიტომ, რომ როდესაც ჩამოვდივარ საქართველოში და თუ მიხდება ქართული ტელევიზიის გადაცემისთვის თვალყურის მიდევნება აქ პოლიტიკა ჩართულია აბსოლუტურად ყველაფერში და ეს არის შემზარავი, საშინელება. არ ვიცი, მოვესწრები თუ არა იმ დროს, როდესაც ჩვენ სატელევიზიო არხები გაუტოლდებიან იმ არხებს სადაც მისი ღრმა, ჭკვიანური გარჩევა ჩვენი ცხოვრების, ჩვენი გარემოს, ლიტერატურის, მუსიკის, პოეზიის. ეს უნდა იყოს და არა ის, რომ ყველაფერი არის დაპირისპირებაზე აგებული.

რობერტ სტურუა:

_ ჩემთვის, მაინცდამაინც, არ არის გასაკვირი ეს ამბავი. ანზორმა რაც გააკეთა ქართული მუსიკისთვის, არის უნიკალური რამ. უცხოეთში მსახიობებისთვის ხშირად ჩამაქვს მისი ჩანაწერები ქართული ხალხური მუსიკის. ეს არის საოცარი, წმინდა ადამიანი და ჩემი სფეროდან გამომდინარე, მე არ მეშლება ხოლმე ადამიანების შეფასება. არც მიკვირს, რომ მის მიმართ ასეთი დამოკიდებულებაა, რადგან ბოლო წლებში კვლავ დაიწყო ბრძოლა ქართული ნიჭის წინააღმდეგ. საბოლოოდ, ამ მოვლენებში, რომელიც ამ მიმართულებით მოხდება ისე, როგორც გადაწყვეტს კულტურის სამინისტრო, რომელზეც კარგად ვთქვი, როცა მემანიშვილზე იყო სკანდალი კულტურის სამინისტროში, მივიდა ის, ვინც არ უნდა მისულიყო და დარჩა – ვინც არ უნდა დარჩენილიყო. დღეს ეს სიტყვები ვფიქრობ, მართლდება. კულტურის სამინისტრომ უნდა დააფასოს ის ხალხი, ვინც რაღაცას წარმოადგენს საქართველოსთვის და ქართული ხელოვნებისთვის, თუმცა, ეს რეალურად ასე არ ხდება.

ლექსო თორაძე:

_ ანზორ ერქომაიშვილი ჩემთვის არის ქართული ხალხური სიმღერის სიმბოლო და ერთი მინდა გითხრათ, თუ ანზორის და მისი ოფისი ასაჭედია სიამოვნებით მივცემ იმ ხალხს ვინც ეს გააკეთა ჩაქუჩსაც, ლურსმებსაც და მობრძანდნენ და დავით თორაძის, ლიანა ასათიანის, ასევე ჩემი და ჩემი დის ნინო თორაძის სახლიც აგვიჭედონ.

მოგვიანებით, ბავშვთა ფოლკლორის სასახლესთან ფოლკლორული ანსამბლის წევრებმა სპეციალური მიმართვა გააგზავნეს კულტურის მინისტრის სახელზე. მიმართვის ერთ-ერთი ავტორი, სამების ტაძრის საპატრიარქო გუნდის მგალობელი ლუარსაბ ტოგონიძე ჩვენთან საუბრის დროს ამბობს, რომ სამწუხაროდ, ფოლკლორშიც შეაღწია პოლიტიკამ და ეს ყველაფერი რაც ახლა ხდება მისთვის მიუღებელია:

ლუარსაბ ტოგონიძე:

_ ჩვენ ბატონი ანზორ ერქომაიშვილის და მისი კოლეგების გაზრდილები ვართ. მათ გვაზიარეს ქართულ ფოლკლორს. გულისტკივილს იწვევს ნებისმიერი სახის ასეთი დაპირისპირება. ფოლკლორი ისეთი სფეროა აუცილებლად მოითხოვს თაობებს შორის პატივისცემას. აქ უპატივცემულობა არის გამორიცხული.

_ კონკრეტულად, რომ გვითხრათ, რა მოხდა?

_ უთანხმოება გამოიწვია პოლიტიკამ, რომელშიც ჩაერთო ჩვენი თაობის მომღერალი გიორგი უშიკიშვილი, რომელიც 24 თუ 25 წლის ასაკში ნაციონალურმა მოძრაობამ დააყენა ისეთ პოსტზე, რომელიც არ იყოს მისი განათლებისთვის და გამოცდილებისთვის შესაფერისი ანუ ფოლკლორის სახელმწიფო ცენტრი ჩააბარეს მას და ასეთმა გამოუცდელმა ადამიანმა წარმოიდგინა, რომ თვითონ იყო ფოლკლორის ფუძემდებელი და უპატივცემულოდ გამოიჩინა წინა თაობის მიმართ. მისი მმართველობის დროს მიკერძოებას ჰქონდა ადგილი. მოირგო ფოლკლორის ცენტრი ასე ვთქვათ თავის პიროვნებაზე და ამ ცენტრის წარმომადგენლებს დღეს ვერც წარმოუდგენიათ მის გარეშე ფოლკლორის ცენტრი. ეს ცენტრი სახელმწიფოდან ფინანსდება და აქ მხოლოდ სიმღერა არ ისწავლება.

_ წინა ხელისუფლების დროს თუ გქონდათ პროტესტი?

_ წლების განმავლობაში პროტესტი გვქონდა, მაგრამ იმ წლებში ყველას ახსოვს რა პოლიტიკური ვითარება იყო ჩვენს ქვეყანაში და მინდა გითხრათ, რომ გიორგი უშიკიშვილს მფარველობდნენ პოლიტიკური წრეები. ჩვენს პროტესტს არ მოყვა მაშინ შედეგი. აქ უშიკიშვილის პრობლემა კი არ არის, აქ ტენდეციაა პრობლემა და ამ სფეროში ხდება პოლიტიზირება. ეს უნდა დასრულდეს აუცილებლად, _ გვითხრა ლუარსაბ ტოგონიძემ.