"ხულოდან იმის გამო წამოვედი, რომ თავშესაფარი არ მქონდა და აქედან გამომდინარე, ბავშვებს სკოლაში ვერ ვატარებდი. სახლი მეწყერმა დამინგრია. ერთი ის მოვახერხე, რომ "მუყაოს დასახლება" თუ "ოცნების ქალაქი" ქვია, აქ ჩამოვედით მეუღლესთან, შვილებთან და დედასთან ერთად", – ასე იწყებს "გურია ნიუსთან" საუბარს შვიდი შვილის დედა ია ბოლქვაძე.
ია და გია ბოლქვაძები წლებია "ოცნების ქალაქის" ბინადრები არიან. ორ ოთახში 10 სული ცხოვრობდა. როგორც გავიგეთ, უფროსი გოგო 15 წლის ასაკში გათხოვდა და სახლში ახლა 9 სული ცხოვრობს.
"სახლში არავინ მუშაობს, ყოველდღე პრობლემები მაქვს. სოციალური დახმარება მეძლეოდა და იმასაც ბოლო სამი თვეა ვერ ვიღებ, რადგან ახალი გადამოწმება მიმდინარეობს. ერთი შვილი დაქორწინდა, გათხოვდა და ახლა ექვს ბავშვთან, ქმართან და დედასთან ერთად ვცხოვრობ. დედაჩემის პენსია კი წამლებში არ გვყოფნის. ძალიან მძიმე მდგომარეობაში უწევთ ბავშვებს ცხოვრება და იქნებ ვინმე ყურადღება მოგვაქციოს "_ თქვა ჩვენთან საუბრის დროს ია ბოლქვაძემ.
ბავშვთა უფლებადამცველი, როინ გუდაძე ჩვენთან საუბრის დროს ამბობს, რომ ბავშვთა უფლებები არა მარტო "ოცნების ქალაქში," არამედ მთლიანად აჭარის რეგიონში ირღვევა.
"რაც შეეხება ოცნების ქალაქში მცხოვრებ ბავშვებს. უპირველეს ყოვლისა, მათ ჭირდებათ ჯანმრთელი ზრდა და განვითარება, რაც ოცნების ქალაქში არ არის. ერთი დღის განმავლობაში დაახლოებით ორი ან სამი ბავშვი საავადმყოფოში მიდის ბრონქიალური დაავადებებით ან წყლის დალევის შედეგად მოწამლული.
გარდა ამისა, ბავშვებს ჭირდებათ სწავლა-განათლება. დგას სკოლამდელი ასაკის ბავშვების ბაღში მიყვანის პრობლემა.
მაინტერესებს, ხელისუფლების წარმომადგენლებიდან, რომელიმე თუ აცხოვრებს ბავშვებს ამ პირობებში? ან ერთი საათით თუ გააჩერებენ თავიანთ შვილებს ასეთ ანტისანიტარიაში. საკანალიზაციო სისტემები მოსაგვარებელია. ერთი სიტყვით, ბავშვებს უწევთ ნაგავსაყრელზე ცხოვრება.
ახლო მდებარე ბაღებში ადგილების სიმცირის გამო, ბავშვების უმრავლესობა რჩება განათლების გარეშე"- თქვა როინ გუდაძემ.
"ოცნების ქალაქში" მცხოვრები ნარგიზ დიასამიძე "გურია ნიუსთან" საუბრის დროს ამბობს, რომ ყველაზე მეტად "ოცნების ქალაქში" ბავშვთა უფლებები ირღვევა.
ე.წ. "ოცნების ქალაქში" სხვადასხვა სოციალური პრობლემების მქონე ადამიანები ცხოვრობენ: მარჩენალ დაკარგულები, მარტოხელები, მრავალშვილიანები, მეწყრულ ზონიდან ჩამოსულები. მაღალმთიანი აჭარა თითქმის მთლიანად მეწყრული ზონაა და უმეტესი აქ მცხოვრები იქედან არის ჩამოსული. აქ ელემენტარული პირობებიც არ არის ადამიანისთვის. ნაგავსაყრელზე ვცხოვრობთ, მაგრამ რა ვქნათ, როდესაც სხვაგან წასასვლელი არ გვაქვს. წყალი მოდის, მაგრამ გრაფიკით. აქ 500-სზე მეტი ბავშვია და ხომ შეიძლება რამე ინფექციური დაავადება გავრცელდეს. ბავშვები არაჯანსაღ პირობებში იზრდებიან. 500 ბავშვი ძალიან დიდი რესურსია ქვეყნისთვის. აქედან გამომდინარე, აუცილებლად უნდა მიექცეს ყურადღება მათ. ყველა ორგანიზაციას, იქნება სამთავრობო თუ არასამთავრობო, გთხოვთ, იქნებ დაგვეხმაროთ, რომ მომავალი თაობა ასეთ პირობებში არ იზრდებოდეს."
სახალხო დამცველის 2014 წლის ანგარიში წერია, რომ "პრობლემად რჩება უსახლკარო პირთა მონაცემთა ერთიანი ბაზის არარსებობა, რის გამოც უცნობია საქართველოს მასშტაბით თავშესაფრის საჭიროების მქონე პირთა რაოდენობა. ერთ–ერთ მთავარ პრობლემად რჩება უსახლკარო პირთა მიზნობრივი დახმარებისათვის როგორც ადგილობრივ, ასევე ცენტრალურ ბიუჯეტში გამოყოფილი ფინანსური სახსრების ნაკლებობა. სათანადო საცხოვრებლის უფლების რეალიზების მხრივ საგანგაშო მდგომარეობაა ხელვაჩაურში, ბათუმთან მდებარე .წ. "მუყაოს დასახლებაში" (საუბარია "ოცნების ქალაქზე", ავტ).
დედაქალაქის გარდა, აჭარის ავტონომიური რესპუბლიკა წარმოადგენს მეორე პრობლემურ რეგიონს, სადაც გამოიკვეთა სახელმწიფო საკუთრებაში არსებულ ობიექტებში გახშირებული შეჭრის ფაქტები. საანგარიშო პერიოდში საქართველოს სახალხო დამცველს მძიმე სოციალურ-ეკონომიკურ მდგომარეობასთან დაკავშირებით მიმართავდნენ ბათუმში, ყოფილი 25-ე და 53-ე ბატალიონების ტერიტორიაზე მცხოვრები მოქალაქეები.
აღნიშნულ ტერიტორიაზე მოქალაქეებმა დასახლება 2012 წლის ოქტომბრიდან დაიწყეს. საწყის ეტაპზე დასახლებული ოჯახების რაოდენობა მცირე იყო, დღეისთვის კი, ჩვენს ხელთ არსებული ინფორმაციით, ბათუმში, ყოფილი 25-ე და 53-ე ბატალიონები სტერიტორიაზე დაახლოებით 1 000-ზე მეტი ოჯახი ცხოვრობს. დასახლებაში მცხოვრებ ოჯახებს მძიმე საყოფაცხოვრებო პირობებში უწევთ ცხოვრება. ასევე საგანგაშოა ბავშვთა უფლებების დაცვის მდგომარეობა, ვინაიდან არასათანადო საცხოვრებელი პირობები და სკოლამდელი საგანმანათლებლო დაწესებულების არარსებობა მათ სრულფასოვან განვითარებას სერიოზულ საფრთხეს უქმნის. ოჯახების უმრავლესობა ზემოაღნიშნულ ტერიტორიაზე ალტერნატიული საცხოვრებელი ფართის არარსებობის გამო დასახლდა. ადგილობრივი კომისიების წარმომადგენლების მიერ შედგენილი აქტების თანახმად, მობინადრეები საცხოვრებელი სახლების სიძველეზე ან სტიქიური მოვლენების შედეგად დაზიანებაზე მიუთითებენ. ასევე, ბათუმში ყოფილი 25-ე და 53-ე ბატალიონების ტერიტორიაზე დასახლების მიზეზად მეწყერსაშიშ ზონაში არსებულ საცხოვრებელ სახლებზე ან ფართის სიმცირეზე საუბრობენ.
თვითმმართველობის მიერ მოწოდებული ინფორმაციით, მათ მიერ შესწავლილი მასალები აჭარის ავტონომიური რესპუბლიკის მთავრობის თავმჯდომარის ბრძანებით 1148 , შემდგომი რეაგირებისთვის გადაეგზავნა 2012 წლის 16 ნოემბერს შექმნილ კომისიას. საანგარიშო პერიოდში, აჭარის ავტონომიური რესპუბლიკის მთავრობის თავმჯდომარის ბრძანებით 1149 2012 წლის 16 ნოემბერს შექმნილმა კომისიამ მუშაობა შეწყვიტა და ამავე წლის ბოლოს, 2014 წლის 5 დეკემბერს შეიქმნა სახელმწიფოს, აჭარის ავტონომიური რესპუბლიკისა და მუნიციპალიტეტების საკუთრებაში არსებული უძრავი ქონების მოქალაქეთა მიერ თვითნებურად დაკავების ფაქტების შემსწავლელი შერეული სამთავრობო კომისია.
"გურია ნიუსი" ამ თემასთან დაკავშირებით განაგძრობს მუშაობას, მანამდე კი აჭარის ჯანმრთელობისა და სოციალური დაცვის სამინისტროს სტიქიით დაზარალებულთა საქმეების დეპარტამენტის უფროსის დალი ქიქავას კომენტარს შემოგთავაზებთ, რომელიც ია და შოთა ბოლქვაძეების შესახებ გააკეთა.
"შოთა ბოლქვაძე ხულოს მუნიციპალიტეტის სოფელ ირემაძეების მკვიდრია, ამჟამად ოჯახთან ერთად თვითნებურად შეჭრილია ქ. ბათუმში, ფრიდონ ხალვაშის ქ. არსებულ ყოფილ N 53 სამხედრო ბატალიონის ტერიტორიაზე. 2011 წელს, აჭარის ა/რ ბიუჯეტის სარეზერვო ფონდიდან, ბოლქვაძეების ოჯახს, კერძოდ შოთა და დურმიშხან ბოლქვაძეებს, როგორც სტიქიის შედეგად დაზარალებულ ერთ ოჯახს, გაეწია ფინანსური დახმარება 6 000 ლარის ოდენობით.
გარდა აღნიშნულისა, შოთას ძმას – ანზორ ბოლქვაძეს შევსებული აქვს განაცხადი ლტოლვილთა და განსახლების სამინისტროს პროგრამაში ჩართვის მიზნით, რომელიც ითვალისწინებს 20 000 ლარის ფარგლებში საცხოვრებელი ფართის შეძენას. აღნიშნული სამინისტროს მიერ ჩატარდება მონიტორნგი, რომლის შედეგად გადაწყდება აღნიშნული ოჯახის პროგრამაში ჩართვის საკითხი. საკითხის დადებითად გადაწყვეტის შემთხვევაში აღნიშნული სამინისტრო შეუძენს სახლს.
ამავე პროგრამით, 2015 წელს ლტოლვილთა და განსახლების სამინისტრომ აჭარის რეგიონიდან დააკმაყოფილა 27 ეკომიგრანტი ოჯახი."- ამბობს დალი ქიქავა.