"საქართველო _ დამოუკიდებლობის მუხტი ძლიერდება“ _ ამ სახელწოდების გრიფით საიდუმლო დოკუმენტს საქართველოს დამოუკიდებლობის შესახებ, ინფორმაციის თავისუფლების განვითარების ინსტიტუტი აქვეყნებს.
ორგანიზაციამ საარქივო ფონდებში დაცული გრიფით საიდუმლო დოკუმენტი უკვე მეორედ გამოაქვეყნა.
"დოკუმენტის აღწერილობაში აღნიშნულია, რომ 1989 წლის 9 აპრილის სასტიკი დარბევის შემდეგ საქართველოში 1921 წელს დაკარგული დამოუკიდებლობის აღდგენის სურვილი ძლიერდება. დამოუკიდებლობის მსურველები ორ ნაწილად არიან გაყოფილნი – ისინი, ვინც მოსკოვთან მკაცრ და უხეშ მიდგომას ანიჭებენ უპირატესობას და სურთ დამოუკიდებლობის დაუყოვნებლივ მიღება, მეორე ნაწილი კი თანდათანობით, რაციონალურად მიზნის მიღწევის მომხრენი არიან.
მოხსენების მიხედვით საქართველოში ძლიერდება ანტი-ქართული განწყობები ეთნიკურ უმცირესობებში, რომლებიც საქართველოს დამოუკიდებლობას ეწინააღმდეგებიან. არსებობს დაპირისპირების საფრთხე. ანალიზის ავტორი აღნიშნავს, რომ სავარაუდოდ, მოსკოვი თავს შეიკავებს რესპუბლიკის შიდა კონფლიქტში მონაწილეობისგან, თუმცა, მკაცრ პასუხს გასცემს ქვეყნის სწრაფვას დამოუკიდებლობისკენ.
დოკუმენტში საუბარია აგრეთვე იმაზე, რომ საქართველოში სულ უფრო მეტად მძაფრდება ანტი-საბჭოთა განწყობა. დემონსტრანტებმა გაანადგურეს ლენინის ქანდაკებები და საბჭოთა სიმბოლოები. ყოველ პარასკევს, საღამოს 6 საათიდან იმართება საპროტესტო აქციები საბჭოთა კავშირიდან გამოყოფის მოთხოვნით.
შენობებიდან მხოლოდ ქართული ეროვნული და მართლმადიდებლური ეკლესიის დროშები ფრიალებს. ცვლილება შეეხო ენის საკითხსაც – ქართული სახელმწიფო ენად აღიარეს, სკოლებში ისწავლება საქართველოს ისტორია. შეერთებული შტატების დაზვერვის ანალიტიკოსთა შეფასებით საქართველოს მართლმადიდებლური ეკლესია ნაციონალიზმის ერთ-ერთი მნიშვნელოვანი წყაროა. მოქალაქეები დაუფარავად ესწრებიან წირვა-ლოცვას. მათი აზრით ქართველების დაბრუნება ეკლესიის წიაღში შესაძლოა აიხსნას ორი მიზეზით – უკვე აღარ იკრძალება რელიგიურ რიტუალებში მონაწილეობა და გარდა ამისა, რელიგია ქართველებისთვის საკუთარი იდენტობის ხაზგასმის საშუალებაა.
ანალიტიკოსთა შეფასებით მოსკოვი შიშობს, რომ თუკი საქართველოს არ ექნება მეტი თავისუფლება, ქვეყანაში იმძლავრებს ანტი-რუსული განწყობები. თუკი, რუსი ეროვნების მოქალაქეები გახდებიან თავდასხმის ობიექტები ქართველი ნაციონალისტების მხრიდან, მოსკოვი ჩაერევა, მაგრამ სავარაუდოდ არაქართული მოსახლეობის რესპუბლიკიდან გაყვანით ან ეკონომიკური სანქციების დაწესებით.
ამავე დროს, ნაკლებსავარაუდოა, რომ საქმე სამხედრო დაპირისპირებამდე მივიდეს. მათი შეფასებით გორბაჩოვის რეაქციას ლიტვაში განვითარებულ მოვლენებზე სხვადასხვა მნიშვნელობა ენიჭება საქართველოში არსებული ეროვნული მოძრაობებისთვის. უფრო რაციონალურები კიდევ უფრო მეტად დარწმუნდებიან თანდათანობითი, მოლაპარაკებების გზით მიღწეული დამოუკიდებლობის სისწორეში. რადიკალებმა კი შესაძლოა იფიქრონ, რომ ეს დასტურია იმისა, რომ მოსკოვი არ დაუშვებს საქართველოს გამოყოფას და ერთადერთი გამოსავალი, რადიკალური ქმედებებია" _ აღნიშნულია IDFI-ის მიერ გავრცელებულ ინფორმაციაში, რომელიც დოკუმენტს თან ერთვის.