აშშ-ის სახელმწიფო დეპარტამენტის ყოფილი მაღალჩინოსანი, მეთიუ ბრაიზა აცხადებს, რომ სანქციები სიმბოლური და პოლიტიკური გადაწყვეტილება. საქართველოში მიმდინარე მოვლენებთან დაკავშირებით ბრაიზამ “ამერიკის ხმის” ქართულ რედაქციასთან ისაუბრა.
_ როგორც იცით, სახელმწიფო დეპარტამენტმა დამატებითი სავიზო შეზღუდვები დააწესა ქართველი ოფიციალური პირებისთვის. რას ფიქრობთ ამ გადაწყვეტილებაზე, რამდენად ეფექტიანი იქნება ის და რა არის ამ სანქციების მიზანი?
_ ეს არის სიმბოლური და პოლიტიკური გადაწყვეტილება. სიმბოლურია, რათა აჩვენოს საქართველოს მთავრობას, რომ ამერიკა გაბრაზებულია, თუმცა, ვიცით, რომ მათ ეს არ ადარდებთ. სიმბოლურია იმიტომაც, რომ ამას ფინანსური შეზღუდვები არ მოჰყვება. ეს არ არის “გლობალური მაგნიტკსის აქტის” ფარგლებში დაწესებული შეზღუდვა, შესაბამისად არავის აქტივები არ გაიყინება.
ვსაუბრობთ მხოლოდ სავიზო შეზღუდვაზე და არ ვიცით ზუსტად, ვინ არის ეს 20 ადამიანი. თუმცა, ამის გარდა, ამ სანქციებით, ჩვენ ვსაუბროთ სხვა მნიშვნელოვან სიმბოლოებსა და სიგნალებზე. ამ ნაბიჯით, ამერიკის შეერთებული შტატები კიდევ ერთხელ ეუბნება “ქართულ ოცნებას”, რომ ის არაკეთილსინდისიერი იყო, როდესაც ამბობდა, რომ არჩევნები საქართველოს ევროკავშირში შესვლას შეეხებოდა. თუ სწორად მახსოვს, მათი სლოგანი იყო: ‘”ღირსებით ევროპისკენ”. ფაქტზე, რომ არჩევნებიდან მალევე, თითქმის ერთ თვეში, პრემიერ-მინისტრმა გამოაცხადა ევროპასთან ასოცირების მოლაპარაკებების შეჩერების შესახებ-რომელსაც მოსახლეობის, მინიმუმ 80% ფუნდამენტურად ეწინააღმდეგება- სწორედ ამაზე ამერიკა ამბობს, რომ [დაპირება] ტყუილი იყო, რომ ეს არადემოკრატიულია; რომ ხალხი, ვინც ეს ჩაიდინა, არ არის დემოკრატიული სამყაროს ნაწილი, ჩვენ არ გვინდა თქვენთან საქმის დაჭერა.
ვფიქრობ, ესაა გზავნილი ქართველი ხალხისთვისაც, ერთგვარი მოწოდება მათთვის, რომ მათ მთავრობას ისინი არასწორი მიზნებიდან გამომდინარე, არასწორი მიმართულებით მიჰყავს.
რაც შეეხება პრემიერ-მინისტრის ამ ბოლო გადაწყვეტილებას. ეს ან პოლიტიკურად არასწორი განსჯის და ამპარტავნების ნიშანი იყო, იმის გაუცნობიერებლობა როგორ უპასუხებს ქართველი ხალხი ამას, ან მას უბრალოდ არ აინტერესებდა [რა მოჰყებოდა ამას], ან უბრალოდ, აშკარა პროვოკაციაა. მას უნდა ესმოდეს, რომ ევროკავშირში გაწევრიანების მოლაპარაკებების შეჩერების გადაწყვეტილებამ [თავის დროზე] გამოიწვია ჯერ მაიდანი, შემდეგ კი რევოლუცია უკრაინაში.
_ ვიცით, რომ კონგრესში იმ ამერიკელ კანონმდებლებს შორის, ვინც საქართველოს საკითხზე მუშაობს, არსებობს ორპარტიული მხარდაჭერა იმისა, რომ ქართველ მაღალჩინოსნებს დაუწესდეთ უფრო მკაცრი სანქციები, იქნება ეს ფინანსური თუ სხვა ტიპის სანქცია. ორპარტიული მხარდაჭერა კი ყოველთვის არ გვხვდება ბევრ საკითხზე. თუმცა, ბაიდენის ადმინისტრაცია ჯერ მაინც არ ჩქარობს. როგორ ფიქრობთ, რატომ იქცევა სახელმწიფო დეპარტამენტი, ან პრეზიდენტის ადმინისტრაცია ასე- ცდილობს რომ ამით საქართველოს მთავრობას უკან დასახევი გზა დაუტოვოს?
_ ძალიან კარგი შეკითხვაა და მართალი ხართ, მე ვნახე სენატორ ჯინ შაჰინის გამოსვლა, სადაც მან თქვა, რომ ამერიკის ხაზინის დეპარტამენტმა სანქციები უნდა დააწესოს. ეს, ალბათ, “მაგნიტკსის გლობალური აქტის” ფარგლებში მოხდებოდა. ხაზინის მიერ დაწესებული სანქციები შესაძლოა სისხლის სამართლის დანაშაულის გამო იყოს, მათ ასევე შეიძლება ჰქონდეთ პირადი ეკონომიკური შედეგები სანქცირებულ პირებზე და/ან მთავრობაზე.
ასე რომ ის, რაც ახლა [დაწესდა] არის შედარებით რბილი ნაბიჯი, ესაა გზავნილი, ქართველი ხალხისათვის, როგორც უკვე ვთქვი. ეს ასევე არის ის, რამაც შესაძლოა გავლენა მოახდინოს ქართულ პოლიტიკაზე, რადგან ამ [სავიზო შეზღუდვების დაწესების] შემდეგ, შესაძლოა მეტი ხალხი გამოვიდეს ქუჩებში, შესაძლოა პროტესტი უფრო დიდხანს გაგრძელდეს, შესაძლოა ამან [დემონსტრანტები] უფრო გააძლიეროს. განსაკუთრებით მაშინ როდესაც პრეზიდენტი ზურაბიშვილი ამბობს, რომ ის არ აპირებს თანამდებობის დატოვებას იქამდე, ვიდრე ლეგიტიმური საპარლამენტო არჩევნები ჩატარდება, რათა პრეზიდენტის ლეგიტიმურად არჩევაც მოხდეს. მთავრობა კი ალბათ, ეცდება, რომ ის გააძევოს თავისი რეზიდენციიდან.
ასე რომ, ვფიქრობ, სახელმწიფო დეპარტამენტი წინდახედულია. მათ სურთ, რომ თითო ნაბიჯი გადადგან. ეს კი საკმაოდ დიდი ნაბიჯია იმასთან ერთად, რაც აქამდე უკვე გადაიდგა- იცით, რომ ნოემბერში, ამერიკამ სტრატეგიული პარტნიორობა შეაჩერა საქართველოსთან, ივლისში კი ამერიკულმა ჯარმა უვადოდ გადადო “ღირსეული პარტნიორის” სამხედრო წვრთნები.
ეს ყველაფერი ქართველი ხალხისადმი ძლიერი გზავნილია, რომ თქვენს მთავრობას არ მიჰყავხართ იმ მიმართულებით, რაც თქვენს 80%-ს არ სურს და პუტინის ბრძანებებს ასრულებს.
ასევე ვფიქრობ, რომ სახელმწიფო დეპარტამენტს სურს დაელოდოს და ნახოს, რა გავლენა ექნება ამ ნაბიჯებს და ყველა შესაძლებლობა ერთდროულად არ გამოიყენოს. ის იტოვებს უფლებას [სამომავლოდ] გააძლიეროს სანქციები და გახადოს ისინი ეკონომიკური, ან კრიმინალური.
ასევე, ვფიქრობ, ეს არის ამერიკული დემოკრატიის პატივისცემის ნიშანი- ხუთ კვირაში ახალი პრეზიდენტი შეუდგება საქმიანობას და მას ექნება შანსი, საკუთარი გზა აირჩიოს და გადაწყვიტოს, სურს თუ არა სანქციების გამკაცრება, ან სხვა მიმართულებით წასვლა.
როგორც იცით, ეს არ არის პირველი შემთხვევა, როდესაც სახელმწიფო დეპარტამენტი სავიზო შეზღუდვებს აწესებს ქართველი ოფიციალური პირებისათვის. თუმცა, ამას დიდად გავლენა არ ჰქონია “ქართული ოცნების” ქმედებეზე, თუ გადაწყვეტილებებზე. როგორც ვაშინგტონში, ისე თბილისში, ბევრი ამბობს, რომ ბიძინა ივანიშვილისთვის პერსონალური სანქციების დაწესება, როგორც ადამიანისთვის, ვინც გავრცელებული აზრით, მართავს ქვეყანას, იქნებოდა ეფექტიანი ნაბიჯი. რას ფიქრობთ ამაზე?
_ასე არ ვფიქრობ. ბატონი ივანიშვილი იმაზე უფრო მდიდარია, ვიდრე ძალიან ბევრი ადამიანი დედამიწაზე. მას არ ადარდებს, დაუწესებს თუ არა ამერიკა ფინანსურ სანქციებს. ის არც ამერიკაში მოგზაურობას გეგმავს. იმ შემთხვევაშიც კი ის, რომ ევროკავშირს დაესანქცირებინა, ფაქტი ისაა, რომ ღია დაპირისპირება უკვე დაწყებულია. სწორედ ამის თქმას ვცდილობ. როდესაც პრემიერ-მინისტრმა ოთხი წლით გადადო ევროკავშირის ასოცირების მოლაპარაკებები საქართველოსთვის, მას უნდა სცოდნოდა, ის გონიერი პოლიტიკოსია, რომ ეს ძალიან პროვოკაციული გადაწყვეტილება იყო. ასე რომ არ ვფიქრობ, რომ ამერიკის სანქციებს იმდენად ბევრი რამ შეუძლიათ “ქართული ოცნების” მიმართულებით, რამდენადაც საქართველოს მოსახლეობის იმ 80%-ის სენტიმენტების გაძლიერება და გამხნევება, ვისაც სურს საქართველოს ევროკავშირში ხილვა. და ამით იმ ხალხის გამხნევება, მათი ენერგიის განმტკიცება, ვინც აპროტესტებს- ვფიქრობ, ეს იქნება ყველაზე დიდი საფასური, რისი დაწესებაც [საქართველოს] მთავრობაზე შეიძლება.
სახელმწიფო დეპარტამენტს არ სურს, რომ ქართველი ხალხი დაზარალდეს და ამიტომაც არ სურს დააწესოს ისეთი სანქციები, რამაც შეიძლება საქართველოს ეკონომიკას ავნოს.
“ქართულმა ოცნებამ” თავისი არჩევანი გააკეთა. ის მუშაობს ვლადიმირ პუტინის საქმეების შესასრულებლად. ამას ანაკლიიის პორტის გაუქმების დღიდან აკეთებს. ის ცდილობს საქართველოს ევროკავშირში ასოცირების ვექტორი გაანადგუროს. ეს ისეთი დიდი და პროვოკაციული ნაბიჯია, საქართველოს მთავრობის მხრიდან, რომ არ მგონია მათ სანქციები საერთოდ ადარდებდეთ. თუმცა,პოლიტიკური და სიმბოლური მნიშვნელობიდან გამომდინარე, მაინც ძალიან მნიშვნელოვანია, რომ ამერიკა მათ აწესებდეს.
ვრცლად: ამერიკის ხმა
