ოზურგეთელ ავთანდილ ბერიშვილს გურულები კარგად იცნობენ. მეგობრულსა და კეთილ ადამიანს ოზურგეთელები, როგორც ადამიანისთვის ყველაზე აუცილებელი თვისებებით მდიდარ კაცს, ისე ახასიათებენ.
“სანდოა და ლხინსა თუ ჭირში გვერდით მდგომი”, _ გეტყვიან მოკლედ და ისეთი ტონით, რომ უნდა მიხვდე, რამდენიმე სიტყვაში ჩატეული ფრაზა, საუკეთესო შინაარსის გამოხატულებაა.
თავად ავთანდილმა თუ ეს მოისმინა, ცალყბად გაიღიმებს _ კაცს ქება რად უნდა, კაცად უნდა ვარგოდეს და მისი გაკეთებული საქმე იყოს საქებარი და მოსაწონიო.
ავთანდილ ბერიშვილმა (რომელიც მუდამ ამბობს, რომ მწერალი არაა და არც უფიქრია ამ სახელის მოპოვება), ახლახან მეორე წიგნი გამოსცა _ “ბასრა და ბასრელები”. ისევე, როგორც პირველი წიგნის (“ჩემი ბერიშვილები” ) შემთხვევაში, წიგნის ტირაჟი მთლიანად გააჩუქა _ ის ბასრას უბნის მცხოვრებლებს, მეგობრებს, მეზობლებს უსასყიდლოდ გადასცა.
ავთანდილ ბერიშვილი, ადამიანი, რომელიც, როგორც ვთქვით, ყოველთვის ხაზს უსვამს, რომ ის მწერალი არაა და არც წიგნების კოშკების დადგმას აპირებს, დღევანდელ ვითარებაში სულ სხვა გზას დაადგა. იგი კონკრეტულ ლოკალურ სივრცეზე, ოზურგეთის ერთ-ერთ ყველაზე მზიან, კოლორიტული ფიგურებით და ისტორიული ადგილებით ცნობილ უბანზე _ ბასრაზე და ბასრელებზე წერს მეტად საინტერესო სტილითა და მხატვრული ენით.
ბასრას უბანს (ოზურგეთში დღევანდელი ყაზბეგის ქუჩა), სადაც დაიბადა, გაიზარდა, სამეზობლო-სამეგობროს გემო და სურნელი იგრძნო, დღემდე უმადლის, რომ სწორედ აქ შექმნილმა გარემომ ასწავლა ადამიანობა.
უფრო მეტიც, ბასრასა და ბასრელებზე მოთხრობილი ამბები, რომელიც ზედმიწევნით შესაშური მეხსიერებით ახსოვს, ერთი წლის მანძილზე, კიდევ ერთხელ გადაამოწმა თავიდან მოიძია, რაიმე უზუსტობა და ზედმეტი არ გამეპაროსო და უკვე მზა წიგნები, სტამბიდან გამოტანისთანავე უსასყიდლოდ დაურიგა სამეგობრო-სამეზობლოს.
“გავა დრო… მონაყოლ ამბებს მტვერიც ბევრი მოჰყვება. ამიტომ თვითმხილველის მონათხრობი სჯობს. ბეჭდურად აკინძული ამბები ხომ ბევრად უკეთ მოუთხრობს უბანში გაზრდილთა შთამომავლებს წინაპრების შესახებ. მეტი სიზუსტით და შინაარსით აღიქვამენ მშობლიური კუთხის ყოფა-ცხოვრებას, ვიდრე მონაყოლი თუ მოარული ამბებით”, _ ამბობს ერთგვარი ნოვატორული იდეით შეპყრობილი ავთანდილ ბერიშვილი.
საგანგებოდ აღსანიშნავია ისიც, რომ ავთანდილ ბერიშვილი რაიმე სერიოზულ ბიზნესს არ ფლობს, რომ წიგნების ბეჭდვა თავისუფლად შეძლოს. ის, რომ იტყვიან, საკუთარი პურის ფულიდან უშურველად ხარჯავს თითოეულ თეთრს. გულწრფელად სურს, მშობლიური კუთხის ისტორიის, სამეზობლო-სამეგობროს ურთიერთსიყვარულის და ურთიერთპატივისცემის მრავალი ეპიზოდი ისეთი ხალასი ხალხური სახით შემოინახოს, რომელსაც ანალოგი არ გააჩნია ადამიანურ ურთიერთობებში.
ბასრა ოზურგეთის ერთ-ერთი უბანია, რომელიც ექადიის დასახლების მიდამოებშია და 1952 წლიდან, ქალაქის შემადგენლობაში, ყაზბეგის ქუჩის სახელწოდებით შედიოდა და ასეა დღემდე. ტოპონიმიკით ბასრა სადაო ჭალას ნიშნავდა.
სწორედ ამ უბნის მცხოვრებთა ჭირითა თუ ლხინით მოცული ცხოვრების საინტერესო ეპიზოდებით, იუმორით, სახასიათო ამბებით, თვითმყოფადი, კუთხისთვის მახასიათებელი წეს-ჩვეულებების ნიუანსების მოყოლით, ის მკითხველის გულთან ძალზე უშუალოდ და ჩქარა მიდის.
რაც მთავარია, ავტორის უკეთილშობილესი განზრახვა, წლების მერე, მოყოლილ ამბებს მტვერიც ბევრი გაყვება და ბეჭდური სახით შემონახვა ჯობსო, მოკლე დროში ახდა.
ბერიშვილის “ბასრა და ბასრელები” გურულ მკითხველს ყოველდღე უხმობს თავისკენ.
“წელიწადზე მეტია, ვწერ ჩემს უბანზე. ალბათ, დროის მანქანამ იმუშავა და ბავშვობაში დამაბრუნა. მოვლენების თანმიმდევრობას მივყევი დროის მცირე მონაკვეთში და ხელმეორედ დავიწყე ცხოვრება განვლილი გზით… სათავიდან გამოვყევი ცხოვრების უკვე ჩავლილ მდინარეს.
ბედნიერი ვარ. მე ხომ ამ ერთი წლის განმავლობაში ყველა ჩვენი გარდაცვლილი მეზობელი მოვიგონე, შევხვდი, გავესაუბრე, მოვეფერე… უბნის გზას ავყევი აჭისწყალისკენ და “კაკოს წყაროსთან” ჩამოვჯექი. 40 წელია, რაც კაკო მიქატაძემ ამ წყაროსთან თხმელები დარგო, დღეს რომ საამო სიგრილეს გვთავაზობენ… ჩემი დაწერილის მკითხველები ხომ, ძირითადად, ბასრისუბნელები ხართ. მიზანიც ეს მქონდა მაპატიეთ თუ მეხსიერებამ მიღალატა, რაიმე გამომრჩა, ისე ვერ გადმოგეცით, როგორც საჭიროა…” _ ავტორის ასეთ მონოლოგს წიგნის ბოლოში შეხვდებით.
მანამდე კი, მეგობრების გახსენებასთან ერთად, მეტსახელებიც რომ ზუსტად ახსოვს (“უფროსი შურუი”, უმცროსი შურუი” , “გაბედულა”, “შიმპა”, “ლოკე თითები”), გვიამბობს ბასრას უბანზე, რომელიც მეცხრამეტე საუკუნის ბოლოს, ოთხი გვარით _ მეგრელაძეებით, ბერიშვილებით, სუნგულიებით და ნაკაიძეებით იყო წარმოდგენილი.
ავტორი ზედმიწევნით ზუსტად საუბრობს ისეთ ადამიანურ განცდებზე, მკითხველის გულში ერთგვარი ტკივილიანი ჩხვლეტით, გულისგულამდე რომ აღწევს და ბევრ ჩვენგანს გამოუცდია:
“ჩემთვის ფასდაუდებელი ღირებულება ჰქონდა წაბლის ხის სახლს, სადაც დავიბადე და გავიზარდე. სტუდენტობისას მშობლებმა ახალი სახლი დადგეს. მადლობის მეტი რა მეთქმის… თუმცა, არდადეგებზე ჩამოსულს, ჭიშკართან ელდა მეცა, გავქვავდი. ჩემი ეზო უცებ უცხო გახდა ჩემთვის. გონებაში ძველ კარმიდამოს დავუწყე ძებნა, მაგრამ ვერაფერს გავხდი. ახლაც, სიზმრებში ჩემ “შინას” რომ ვეძებ, ძველ სახლს ვხედავ…”
როგორც ვთქვით, წიგნში ერთი უბნის მცხოვრებთა მთელი ყოფა-ცხოვრებაა აღწერილი და ძნელია, მათგან რომელიმე ოჯახი გამოყო _ უდავოდ უხერხულობის მომენტს შექმნის. წიგნის მკითხველები, უეჭველად შეიგრძნობენ, ამ ბეჭდური ნობათის ადგილსა და მნიშვნელობას, ერთი კუთხის მცხოვრებთა თვითმყოფადი ბუნების და ხასიათის შემეცნების საქმეში. ეს ხომ სხვა არაფერია, თუ არა, ერთი რეგიონის, გურიის ბასრის უბანი, სადაც ავტორის თქმით 63 სახლი დგას, ახლა 35 გვარის წარმომადგენელი ცხოვრობს.
ზოგი, იქნებ, არც დაფიქრდეს და თქვას, რა უნდა, კაცო, შენი გატარებული ცხოვრებიდან ამბების გახსენებას და მერე მის დაწერასო. თუმცა, რომ დაჯდე და მოგინდეს ბავშვობიდან, ადრეული ახალგაზრდობიდან თანმიმდევრულად გაიხსენო ამბები, თან საუკეთესოები შეარჩიო ისე, რომ სიტყვა არ გაგექცეს, არაა ადვილი. ჩვენ მისი ნაამბობით იმდენი რამ გაგვახსენდა, გვიკვირს კიდეც, როგორ “ჩაიწერა” მისმა ტვინმა ასე ზუსტად ყველაფერი. დიდ სიყვარულს შეუძლია ეს, ადამიანის ბუნება რომ უდევს სარჩულად. გაიხსენა, დაწერა, მშვენიერი წიგნი გამოსცა და უსასყიდლოდ დაგვირიგა. ჩვენ კი არა, ჩვენი შვილთაშვილები მუდამ სათუთად გადაშლიან ამ სახსოვარს, ბევრი მწერლად აღიარებულის ნამუშევარს რომ სჯობს. უსაზღვრო მადლიერება მას ჩვენგან”, _ ამბობენ ბასრის უბნის მცხოვრებლები.
[sexy_author_bio]