მორიელები უხერხემლო ცხოველების რიგს და ობობასნაირთა კლასს მიეკუთვნებიან. მსოფლიოში 1 500-ზე მეტი სახეობის მორიელი გვხვდება, რომლის ძირითადი ნაწილიც თბილ და ტროპიკულ ადგილებში ბინადრობს. მათ რამდენიმე სახეობას საქართველოშიც ვხვდებით.
მორიელის დანახვისას თავდაპირველი რეაქცია, რაც შესაძლოა გაგიჩნდეთ, ეს არის ყვირილი, გაქცევა, სკამზე ასვლა ან მისკენ რამის გადაგდება.
ზუსტად მსგავსი რეაქცია ჰქონდა ჩოხატაურში დასასვენებლად ჩამოსულ ადამიანს, რომელმაც სააბაზანოში კედელზე მორიელი დაინახა:
“ახალი დაღამებული იყო. წყლის გადასავლებად სააბაზანო ოთახში შევედი. შუქი ავანთე და კედელზე მორიელი დავინახე. ვიკივლე და შეშინებული უკან გამოვვარდი. სახლში მყოფ ოჯახის წევრებს დავუძახე, თუმცა, მორიელი კედელზე აღარ იყო. შევნიშნეთ, რომ კედლის ნაპრალიდან საცეცები უჩანდა, თუმცა, ისე ღრმად იყო შემძვრალი კედელში, ვერაფერს დავაკლებდით”, _ გვიყვება ის.
მორიელის საცხოვრებელ შენობაში მოხვედრა უჩვეულო ამბავი სულაც არ არის, განსაკუთრებით გვალვაში და მსგავსი ფაქტები ხშირია. ისინი სამზარეულოში, სააბაზანოში ან სარდაფში შედიან წყლის და გრილი ადგილის საძიებლად.
როგორც ექსპერტები ამბობენ, მორიელებს სულაც არ სურთ სახლში დარჩენა, რადგან იქ არ არის მათი არსებობისთვის კარგი გარემო. მორიელი, რომელიც შეუმჩნეველი რჩება სარდაფში ან სხვენში, შიმშილის ან მტკნარი წყლის დეფიციტის გამო იღუპება.
რა სახეობის მორიელებს ვხვდებით საქართველოში, სახიფათოა თუ არა მათი ნაკბენი და როგორ უნდა მოვიქცეთ თუ ის სახლში აღმოვაჩინეთ _ ამ კითხვებით ჰერპეტოლოგ რატი მამუკაშვილს მივმართეთ.
“საქართველოში გავრცელებულია მორიელის სამი ძირითადი სახეობა. დასავლეთ საქართველოში არის ორი სახეობის “მეგრული” და “იტალიური” მორიელი, ორივე შავი ფერისაა, ხოლო აღმოსავლეთ საქართველოში არის ეგრეთ წოდებული ჭრელი მორიელი და მას მოყვითალო შეფერილობა აქვს.
კუდის ბოლოში მორიელს აქვს ნესტარი, რომელსაც იყენებს თავდაცვისთვის და თავდასხმისთვის. მორიელი, ძირითადად, ღამით ცხოვრობს. დღე კი იმალება ქვის ფოთლების ქვეშ გრილ ადგილას.
აღსანიშნავია, რომ ჭრელი მორიელის ნაკბენი ცოტათი უფრო ტოქსიკურია, ვიდრე “იტალიური” და “მეგრულის”, თუმცა, მაქსიმუმ ფუტკრის ნაკბენის ეფექტი მოახდინოს და არ არის საშიში და მომაკვდინებელი, თუმცა, სახიფათოა ალერგიის მქონე ადამიანებისთვის და იწვევს ისეთივე რეაქციას, როგორსაც, მაგალითად, კრაზანის ნაკბენი. ამ შემთხვევაში ანტიალერგიული საშუალებებით მკურნალობენ”, _ ამბობს მამუკაშვილი.
კითხვაზე, როგორ უნდა მოვიქცეთ სახლში მორიელის აღმოჩენისას, ჰერპეტოლოგი ამბობს, რომ ერთადერთი გამოსავალი მორიელის ცოცხლად დაჭერაა:
“მორიელს სახლში ფიზიკურად ვერაფერს ვერ ვუზამთ. ერთადერთი, თუ მოხდება მათი დაჭერა ცოცხლად. განსაკუთრებით გამოიყენება ულტრაიისფერი განათება მათ დასაჭერად და ასევე, დაჭერა ხდება წებოვანი ლენტების გამოყენებით”, _ ამბობს ჰერპეტოლოგი.
ავტორი
