15 ოქტომბერს აღინიშნა ხელების დაბანის მსოფლიო დღე, ამასთან დაკავშირებით მიმოვიხილოთ დაავადება, რომელსაც ხშირად ,,ჭუჭყიანი ხელების დაავადებას” უწოდებენ,_ ეს გახლავთ ,,ჰეპატიტი-A,“ რომლის შემთხვევები ბოლო რამდენიმე წელია, ჩვენს ქვეყანაში თითქმის აღარ ფიქსირდება.
რა სიმპტომები ახასიათებს აღნიშნულ დაავადებას და რა ფაქტორებმა განაპირობა მისი შემთხვევების შემცირება,_ აღნიშნული საკითხების შესახებ “გურია ნიუსი” ოზურგეთის საზოგადოებრივი ჯანდაცვის ცენტრის ეპიდემიოლოგს, ელზა სიმონიშვილს ესაუბრა.
“A ჰეპატიტი, იგივე ბოტკინის დაავადება— ინფექციური დაავადებაა, რომელსაც იწვევს A ჰეპატიტის ვირუსი. ინფექციის გადაცემის ძირითადი მექანიზმი ფეკალურ-ორალურია, ანუ დაავადება გადაეცემა წყლის, საკვებისა და საყოფაცხოვრებო ნივთების საშუალებით.
ორგანიზმში მოხვედრილი ვირუსი კუჭ-ნაწლავის ლორწოვანის გზით აღწევს ლიმფურ კვანძებამდე, იქიდან სისხლში ხვდება და უპირველეს ყოვლისა ღვიძლს აზიანებს.
როგორც კვლევები გვიჩვენებს, მოსახლეობის უმრავლესობას A ჰეპატიტი ამა თუ იმ ფორმით უკვე აქვს გადატანილი.
ორგანიზმში მოხვედრილი ვირუსი კუჭ-ნაწლავის ლორწოვანის გზით აღწევს ლიმფურ კვანძებამდე, იქიდან სისხლში ხვდება და უპირველეს ყოვლისა ღვიძლს აზიანებს”,_ ამბობს სიმონიშვილი და აღნიშნავს, რომ A ჰეპატიტს ახასიათებს პერიოდულობა და სეზონურობა.
ეპიდემიოლოგის თქმით, შემთხვევები მატულობს ზაფხულის მიწირულსა და შემოდგომაზე. სხვადასხვა ასაკის ადამიანთა მგრძნობელობა კი დაავადებისადმი განსხვავებულია.
“ერთ წლამდე ასაკში A ჰეპატიტი თითქმის არ ვითარდება, რაც თანდაყოლილი იმუნიტეტით არის განპირობებული. ინფექციისადმი მგრძნობელობა განსაკუთრებით მატულობს 2-დან 15 წლის ასაკში, ამიტომ დაავადება ხშირად ფიქსირდება სასკოლო ასაკში.
დაავადების გადატანის შემდეგ მყარი იმუნიტეტი გამომუშავდება, ამიტომაც განმეორებითი შემთხვევები პრაქტიკულად არ აღინიშნება.
A ჰეპატიტის გადატანის შემდეგ შესაძლებელია B და C ჰეპატიტის ვირუსებით ინფიცირება, ანუ ადამიანი შეიძლება ჰეპატიტის რამდენიმე ვირუსით დაინფიცირდეს”,_ ამბობს ეპიდემიოლოგი.
რაც შეეხება ინფიცირების ნიშნებს, ელზა სიმონიშვილის თქმით, დაავადებას შემდეგი სიმპტომები ახასიათებს:
_ინიფიცრებიდან დაავადების პირველი ნიშნების გამოვლენამდე, პერიოდი 21-28 დღეა, რომლის შემდეგაც თავს იჩენს დამახასიათებელი სიმტომები: ადამიანს აციებს, ტემპერატურა 38-40 (1-3 დღე) მატულობს. აღენიშნება სისუსტე, თავის ტკივილი, სხეულის ტეხის შეგრძნება, ხველა, ყელის ტკივილი, რასაც თან ერთვის უმადობა, გულისრევა, ღებინება, სიმძიმის შეგრძნება მარჯვენა ფერდქვეშ მიდამოში, შეკრულობა და/ან ფაღარათი.
აღნიშნული პერიოდის ბოლოს, რომელიც დაახლოებით 5-7 დღეს გრძელდება, შარდი მუქდება, ხდება ლუდისფერი და ქაფიანი. ყოველივე ამას თან სდევს სიყვითლის გამოვლენა, რომლის ინტენსივობა თანდათან მატულობს.
ღვიძლის ანთებით პროცესთან დაკავშირებული სიყვითლე თავდაპირველად თვალის სკლერებზე, რბილს სასაზე, შემდეგ კი მთელი სხეულისა და კიდურების კანზე ვითარდება. ეს პერიოდი 10-15 დღეს გრძელდება. ვითარდება დაავადებისთვის დამახასიათებელი კიდევ ერთი ნიშანი – აქოლია (განავლის გაუფერულება).
აღსანიშნავია, რომ სიყვითლიან ფორმებთან ერთად გვხვდება უსიყვითლო, ფორმები, რომლებიც თავიანთი სიხშირით ბევრად აღემატებიან სიყვითლიან ფორმას.
დიაგნოსტიკის თვალსაზრისით ინფორმაციულია სიყვითლის არსებობა. კეთდება სისხლის სეროლოგიური და ბიოქიმიური ანალიზები, იკვლევენ შარდს.
რაც შეეხება A ჰეპატიტით ინფიცირებული ადამიანის მკურნალობას, ეპიდემიოლოგის თქმით, A ჰეპატიტის მსუბუქი და საშუალო სიმძიმის ფორმით დაავადებულთა უმრავლესობა მედიკამენტოზურ მკურნალობას არ საჭიროებს. საკმარისია ბაზისური თერაპია: წოლითი რეჟიმი. რეკომენდებული არ არის ალკოჰოლური სასმელები. A ჰეპატიტის მძიმედ მიმდინარეობისას აუცილებელი ხდება ადამიანის ჰოსპიტალიზაცია.
“წინა წლებში ოზურგეთის მუნიციპალიტეტში გვქონდა A-ჰეპატიტის ჯგუფური შემთხვევები განსაკუთრებით სასკოლო ასაკის ბავშვებში, იყო აგრეთვე შემთხვევები სკოლამდელი აღზრდის ასაკშიც. თუმცა, ჯანდაცვის ცენტრის მიერ გატარებული აქტივობების შედეგად, როგორიცაა საინფორმაციო შეხვედრები, ლექცია-საუბრები, სასწავლო დაწესებულებების კვების ბლოკებსა და განსაკუთრებით სველ წერტილებში გამდინარე წყალმომარაგების მოწყობა, ხელსაბანების მოწესრიგება, აგრეთვე სამედიცინო პერსონალის დამატება ბავშვთა დაწესებულებებში, ყველაფერმა ზემოთ აღნიშნულმა განაპირობა A ჰეპატიტის შემთხვევათა მკვეთრი კლება, რაც აღსანიშნავი ფაქტია”,_ გვითზრა ელზა სიმონიშვილმა.
ელზა სიმონიშვილის თქმით, ყურადღება უნდა გამახვილდეს იმაზედაც, რომ მიუხედავად საქართველოს დღევანდელი მდგომარეობისა, ნებისმიერ დროს მოსალოდნელია A ჰეპატიტის შემთხვევათა მომატება, იმის გათვალისწინებით, რომ მსოფლიოში ამ დაავადების მზარდი ტენდენციაა.
“როგორც არსებულმა სიტუაციამ გვიჩვენა, A ჰეპატიტის მართვაში უდიდესი მნიშვნელობა ენიჭება პრევენციულ-პროფილაქტიკურ ღონისძიებებს, ამიტომ რეკომენდაციები, რომლებსაც გავცემთ ეპიდემიოლოგები ეს გახლავთ:
საზოგადოების სანიტარული კულტურის დონის ამაღლება;
საყოფაცხოვრებო ნარჩენების გატანის უზრუნველყოფა;
მოსახლეობის უზრუნველყოფა ხარისხიანი წყლით და უსაფრთხო საკვები პროდუქტებით;
-პირადი და განსაკუთრებით ხელების ჰიგიენის ჩვევების ჩამოყალიბება მცირე ასაკიდანვე”,_ ამბობს ოზურგეთის საზოგადოებრივი ჯანდაცვის ცენტრის ეპიდემიოლოგი, ელზა სიმონიშვილი.
ავტორი
