ქვეყანაში გამოცდის გარეშე ტექნიკა არ შემოვიტანოთ. არ შეიძლება მრავალმარკიანობის შექმნა. დავუშვათ შემოვიდა ტრაქტორი, რომელიც იმუშავებს ერთ წელი, წელიწადნახევარი, მაგრამ, ტექნიკური მოვლა ხომ უნდა იმას. ყველა ტრაქტორს რემონტის საკუთარი ტექნოლოგია აქვს. უბედურება ის არის, რომ სპეციალისტებს არაფერს ეკითხებიან, აგრარული უნივერსიტეტი დაშლილია, მექანიზაციის ფაკულტეტი აღარ არსებობს.“ _ აცხადებს “გურია ნიუსთან” პროფესორი ომარ ბედია.
როგორ აღმოჩნდა “ტრაქტორების საქმეში” შს სამინისტროს კრიმინალური პოლიციის ყოფილი უფროსის, დავით ბედიას მამა და თბილისის პოლიციის სამმართველოს ყოფილი შეფის სოსო ალავიძის ბიძა ომარ ბედია?
ბრალდების თანახმად, ე.წ “ტრაქტორების საქმის” ორი ბრალდებულისთვის, გ.ქაიხოსროშვილისათვის და ვ.ნახუცრიშვილისათვის ცნობილი გახდა, რომ საგამოძიებო ორგანოს მიერ, ლ.სამხარაულის სახელობის ექსპერტიზის ეროვნულ ბიუროში დანიშნული იყო ავტოტექნიკური ექსპერტიზა ტრაქტორ ზეტორ პროქსიმა 120″-სა და ტრაქტორ “ნიუ ჰოლანდ ტდ 5 – 110”-ის ტექნიკური მახასიათებლების შედარების მიზნით.
ბრალდების შესახებ დადგენილების მიხედვით, გ.ქაიხოსროშვილმა 2013 წლის აპრილის ბოლო რიცხვებში ექსპერტიზის დასკვნის შეცვლის მიზნით რამდენჯერმე მიმართა ექსპერტ ე.შაფაქიძეს და სთხოვა არ დაეფიქსირებინა ტრაქტორ “ნიუ ჰოლანდ TD5 110”-ის უპირატესობა ტრაქტორ “ზეტორ პროქსიმა 120”-თან მიმართებით, რითაც არსებითად იცვლებოდა კანონიერად წარმოებული საექსპერტო კვლევის შედეგები.
ბრალის შესახებ დადგენილების თანახმად, ვ.ნახუცრიშვილი ასევე დაუკავშირდა ექსპერტ ე.შაფაქიძის მეგობრის, თენგიზ ურუშაძის შვილს – თეო ურუშაძეს და ექსპერტ ომარ ბედიას დის შვილს – იოსებ ალავიძეს და მათთან ერთად არაერთხელ მიმართა ექსპერტებს თხოვნით, რათა თავიანთ დასკვნაში არ დაეფიქსირებინათ ტრაქტორ “ნიუ ჰოლანდის” უპირატესობა “ზეტორთან” მიმართებით, რის გამოც როგორც გამოძიება მიიჩნევს, ვ.ნახუცრიშვილმა, თ.ურუშაძემ და გ.ქაიხოსროშვილმა ჩაიდინეს საქართველოს სისხლის სამართლის კოდექსის 372-ე მუხლის პირველი ნაწილით გათვალისწინებული დანაშაული (ზემოქმედების განხორციელება ექსპერტზე).
რა მოხდა სინამდვილეში, ამაზე ომარ ბედია “გურია ნიუსთან” დეტალურად საუბრობს
_ ბატონო ომარ, თქვენ რატომ მოგმართეს ექსპერტიზის ჩასატარებლად?
_ შსს ანტიკორუფციული სააგენტოს საგამოძიებო მთავარი სამმართველოს უფროსმა ჯამასპიშვილმა მოწერა წერილი აკადემიას, სადაც იგი ითხოვდა, წარმოდგენილი მასალების მიხედვით ტრაქტორების შედარებას. ეს წერილები აკადემიის პრეზიდენტმა დაგვაწერა მე და შაფაქიძეს. იმ წუთში, ჯერ წერილი მოსულიც არ იყო, აკადემიაში მოვიდა გამომძიებელი გურამ როგავა. ჩვენ ვუთხარით, რომ ჩვენ არ ვართ ექსპერტები, ჩვენ ვართ სპეციალისტები. როგორც კი მოვიდა როგავამ თქვა: ორი ტრაქტორია, ტექნიკური მონაცემები ქაღალდზეა და გთხოვთ დაადგინოთ, რომელია უკეთესიო. მე პირდაპირ ვუთხარი გურამს, რომ ამის დადგენა უნდა მოხდეს გამოცდების შედეგად. მონაცემები დაუტოვეს შაფაქიძეს.
ჩვენ რაც მოგვცეს მონაცემები ჩავსვით ამ ფორმულაში. გამოვიდა, რომ ტრაქტორი “ნიუ ჰოლანდი” ნაკლებად ბუქსაობს ვიდრე “ზეტორი” ვინაიდან, “ზეტორს” აკლია 200-250 კგ წონა. რაც დავწერეთ ჩვენს შეხედულებაში. ასევე ჩემი დაჟინებული მოთხოვნით ჩავწერეთ, რომ “ვინაიდან ქვეყანაში სასოფლო-სამეურნეო ტექნიკა შემოტანა უნდა განხორციელდეს წინასწარი ჩატარებული გამოცდის საფუძველზე, რაც გამორიცხავს ტექნიკის მრავალმარკიანობას, სიჭრელეს, ასევე გამორიცხავს მათი მომსახურების სირთულეს. ტექნიკის რაციონალური შემოტანა განაპირობებს ქვეყნის სოფლის მეურნეობის შემდგომ მზარდ განვითარებას.” ეს იყო და ეს. ხელი მოვაწერეთ მე და შაფაქიძემ, ეს გაიგზავნა. აქ არსად არ წერია, არსად არ მითქვამს და არც ახლა ვამბობ “ზეტორი” ჯობია თუ “ნიუ ჰოლანდი”. ჩვენი დაწერილი შეხედულება გადასცეს სამხარაულის სახელობის ეროვნულ ექსპერტიზის ბიუროს. რატომღაც სამხარაულის ეროვნული ექსპერტიზის ბიუროს კაცის შვილი არ ახსენებს. იმან დაწერა ყველაფერი და ჩვენი ნაწერის რაღაც ნაწილი გამოიყენა.
პირველი მონაცემებით, სუფთა თეორიულად “ნიუ ჰოლანდი” არ იბუქსავებდა, ხოლო “ზეტორი” იბუქსავებდა. როგორც კი მოიტანა გველესიანმა “ზეტორის” მეტი წონა, ნაწილობრივ შეიცვალა დასკვნა. დაიწერა, რომ როგორც გაანგარიშებიდან ჩანს, ტრაქტორ “ნიუ ჰოლანდს” ნიადაგთან მარაგი შედარებით მეტი აქვს ვიდრე ტრაქტორ “ზეტორს”. მაგრამ, იცით რაშია საქმე, წონა არ შეიძლება უსასრულოდ გაზარდო. ვინაიდან ახალი მონაცემები იყო, ჩემი დაჟინებული მოთხოვნით ჩავწერეთ, რომ “ჩატარებული თეორიული გამოკვლევები ვერ იძლევა ერთი ტრაქტორის მეორეს მიმართ უპირატესობის დამტკიცების საშუალებას. ამის დასადგენად საჭიროა საველე-საექსპლოატაციო გამოცდების ჩატარება, მით უმეტეს, რომ დამატებითი მოძიებული მასალების მონაცემები არ ემთხვევა წარმოდგენილ პარამეტრებს. (განსაკუთრებით მასების შემთხვევაში), რაც გავლენას მოახდენს ტრაქტორების წევით თვისებებზე და ბუქსაობაზე.” _აი ეს არის ჩვენი ცოდვა ამ საქმეში.
_ რატომ შეცვალა სამხარაულის სახელობის ეროვნული ექსპერტიზის ბიურომ მონაცემები. რა იყო ამის მიზეზი?
_ ეროვნული ექსპერტიზის ბიურომ მოიძია საბაჟო დოკუმენტები, სადაც აღმოაჩინა ეს წონა. მე ვუთხარი, რომ თუ გინდათ ხელი მოგიწეროთ, უნდა ჩაწეროთ ჩვენი შეხედულება-თქო. აუცილებლად უნდა ჩაიწეროს, რომ გამოცდაა საჭირო. ეს იყო პარასკევი დღე. კი ბატონო, ორშაბათს მოვიტან დაბეჭდილსო. სხვათაშორის, მე არ მაქვს ეროვნული ექსპერტიზის საბოლოო დასკვნაა. ჩვენ დავწერეთ მხოლოდ შეხედულება.
ორშაბათს შაფაქიძის კაბინეტში მოვიდა გველესიანი, რომელსაც ვიღაცა ბიჭი მოყვა. ალბათ ის იღებდა ფარული კამერით. გველესიანმა მოიტანა დასკვნა. ვნახე და ვეკითხები, სად არის ჩვენი შეხედულება. პარასკევს ხომ შევთანხმდით, რომ ჩაამატებდით მეთქი. არა, როდის შევთანხმდითო. მაშინ იცოცხლე, დავურტყი მაგიდაზე, _ პატარა ბავშვი ხომ არ გგონივარ, ჩვენ შევთანხმდით და ჩაწერეთ, თუ არ ჩაწერთ, თქვენ არც წერილი მოგიწერიათ ჩვენთან და არც ხელშეკრულება გაგიფორმებიათ და რომ იცოდეთ ეს ანაზღაურებადია და ფულიც უნდა მომცეთ მეთქი. არ ჩაწერთ და კარგად იყავით მეთქი.
_ დაკითხვის დროს თქვენზე რამე ზეწოლა ხომ არ ყოფილა?
_ გამომძიებელი კარგი ადამიანი იყო. შემოვიდა პროკურორი რიჟამაძე და მეუბნება, _ აი, მე თქვენ ამას გიჩვენებთ, იმას გაჩვენებთო. თურმე ჩემი 7 თუ 8 ლაპარაკი ჩაწერილი ქონიათ. მეკითხება, რა უნდოდა თქვენთან სოსო ალავიძეს და რატომ მოჰყვა ნახუცრიშვილიო? ვუთხარი, სოსო ალავიძე ჩემი დისშვილია, ნახუცრიშვილი არის მისი მომავალი მძახალი და ქორწილის შესახებ უნდა გვესაუბრა-თქო.
როგორც თქვენ მოგიყევით, ისე მოვუყევი მათაც ყველაფერი. გამოძიებას აინტერესებდა ვიცნობდი თუ არა ქაიხოსროშვილს, თუმცა მე მას არ ვიცნობ. ერთხელ აქ იყვნენ მოსულები და ვთქვი, ეჭვი მაქვს ის არის მეთქი. ქაიხოსროშვილმაც ახსენა, შაფაქიძესთან რომ ვიყავით მისული, ბედიაც ესწრებოდაო. შეიძლება ვესწრებოდი კიდეც, მაგრამ პიროვნება ქაიხოსროშვილი არ გამიცნია და მისთვის ხელი არ გამიწოდებია.
იცით, მანამდე რა მოხდა? ჩემს შვილს გაუკეთეს ოპერაცია და მის სანახავად ვიყავი სახლში მისულია. ამ დროს დარეკა შაფაქიძემ ჩემს მობილურ ტელეფონზე, მითხრა, – რა ვქნა ბიჭო შემჭამესო. მე უვთხარი, დამანებე თავი და აგერ ჩემს შვილს დაელაპარაკე-თქო. ელაპარაკა ჩემს შვილს. დათოს წითელ დიპლომზე აქვს დამთავრებული მექანიზაციის ფაკულტეტი, მერე დაამთავრა იურიდიული. შაფაქიძე იყო ჩემი შვილის დეკანი. დათოს კითხა, რა ვქნა ამ ექსპერტიზის დასკვნაზაო? დათომ უპასუხა, თქვენს მოსაზრებას რომ ჩაწერენ არ გაქვთ უფლება, უნდა მოაწეროთ ხელიო. სწორად გაქვთ გარიაჩკინის ფორმულით გაკეთებულიო. ამ დიალოგზე გამომძიებელი მეკითხება, _ თქვენი შვილი რა რჩევა დარიგებას აძლევდაო. მე ვუთხარი, რომ ჩემი შვილის სპეციალობით მექანიზატორია. ამ ყველაფრის შემდეგ, ტელევიზორი ჩავრთე და რა ხდება! თურმე მე ვარ მაფიოზი, სოსო ალავიძე გაქცეულია და ჩემი შვილი მეთაურობს ყველაფერს. ეს როგორი მოსასმენია, მითხარით.
მეორე დღეს ისევ მოვიდა გველესიანი, რომელმაც ექსპერტიზის ბიუროდან კი არ მოიტანა წერილი, არამედ მოიტანა ვიღაცა გამომძიებელ გოგატიშვილის წერილი. ბოლოში ეწერა, _ თუ მომატყუებ პასუხისმგებლობა არ აგცდებაო. აი ეს არის ზეწოლა! როგორ შეიძლება, ჩვენი გამოთქმული მოსაზრებების გამო ხალხი დააკავო?
_ როგორ შეაფასებთ ტრაქტორების შეჯიბრს, რომლის ამსახველი კადრებიც შსს-მ გაავრცელა?
_ ეს შეჯიბრი კი არა, სისულელეა. შსს-ს პრესცენტრი გიორგობიანი გამოვიდა და მედიით განაცხადა, გამოცდები 4 პარამეტრით ჩატარდაო. საცდელი ხნულების გატარება, მიწის მოხვნა, სიღრმე და მოხვნის დრო. გამოცდების დროს ასეთი რაღაც არ კეთდება. გამოცდა სულ სხვანაირად უნდა ჩატარდეს. უნდა დადგეს ორივე ტრაქტორი. გაკეთდეს ტექნიკური ექსპერტიზა. ანუ როგორ მუშაობს ძრავი, რამე პრობლემა ხომ არ აქვს კვებით სისტემაში. ამათ სხვადასხვა გუთანი აქვთ დაყენებული. შეიძლება სხვადასხვა წონაც იყოს. შეიძლება კორპუსშიც იყოს სხვაობა.
გუთანი უნდა დაყენდეს 25 სმ ან 30 სმ სამუშაო სიღრმეზე, გატარდეს პირველი ხნული. შემდეგ, მოინიშნოს 50 მეტრიანი ნაკვეთები და ამ ნაკეთზე ჯერ უნდა გაისინჯოს ტრაქტორები უკუსვლაზე, დადგინდეს ოპტიმალური სიჩქარე. რაც საჭიროა ხნულისთვის და მერე უნდა დავიწყოთ სათითაოდ გამოცდა. მექანიზატორიც კი ერთიდაიგივე უნდა იყოს. რადგან სხვადასხვა მექანიზატორს სხვადასხვა მუშაობის სტილი აქვს. გავრცელებულ კადრებში ჩანს, რომ “ნიუ ჰოლანდის” ტრაქტორი, რომელსად დატვირთვა დიდი არ აქვს _ ბოლავს. ეს იმაზე მიუთითებს, რომ ძრავს უჭირს. კადრებში ეს ჩანს. ე.ი. უნდა განსაზღვრულიყო გამოცდების დროს ტრაქტორის მოძრაობის სიჩქარე და არავითარი მოხვნის დრო. ასეთი ტერმინი არ არსებობს. უნდა განსაზღვრულიყო მწარმოებლურობა რომელს რამდენი აქვს. ასევე აქ საუბარია ხვნის ხარისხზე. მაგრამ, ხვნის ხარისხი ასე არ ტარდება. უნდა განსაზღვრულიყო თხემიანობა. უნდა შეადარო მოხვნის ფსკერი, ანუ ძირი. უნდა აიწიოს და პროფილით უნდა გატარდეს თუ რამდენია სხვაობა კორპუსებს შორის + – 2 სმ უნდა იყოს, მეტი არა. გაისინჯოს სითანაბრე. ეს გუთნის საქმეა და არა ტრაქტორის. მე დარწმუნებული ვარ, ორივე ტრაქტორი ტექნოლოგიურ პროცესს მშვენივრად შეასრულებს. აქ ძირითადად საუბარია წნევის წინაღობაზე და მოძრაობის სიჩქარეზე, რომელი უკეთესად დაძლევს. ასევე უნდა განისაზღვროს საწვავის ხარჯი, რამდენს და რომელ საწვავს ხმარობენ. სხვაობას ამოიღებ თუ სხვადასხვა საწვავია. მე კიდევ ერთხელ ვიმეორებ, არ მითქვამს ერთი ტრაქტორი ჯობია თუ მეორე. მინდორში რომ გავიყვან ორივეს, მაშინ ვნახავ და ვიტყვი, რომელი ჯობია. ეს არის ჩემი საბოლოო ვერდიქტი. ეს ტრაქტორისტის დონეზე ჩატარებული გამოცდაა.
ჩემი ტელეფონი, ნებისმიერი ჩემი გადაადგილება, ტუალეტში რომ შევდიოდი ისიც კი, გადაღებული აქვთ. მე ეს განვაცხადე მინისტრის მოადგილესთან. არაფრით არ დავტოვებ. 70 წლის კაცი ვარ და ჩემთვის ასეთი შეურაცხყოფა არავის არ მოუყენებია. მე გამოძიებასთან არაფერი პრეტენზია არ მაქვს. მაგრამ, რა უფლებით მიყურადებ აკადემიკოს კაცს?!
_ თვალთვალის ფაქტზე რომელი მინისტრის მოადგილესთან განაცხადეთ?
_ ამას არ აქვს მნიშვნელობა. ჩემს შვილსაც გადასწვდნენ. ჩემი შვილი აღარ არის კრიმინალური დეპარტამენტის უფროსი.
_ დავით ბედიას მამა რომ ხართ, იმიტომ ხდება ეს ყველაფერი?
_ დიახ, ამიტომ_იმიტომ. სოსო ალავიძის ბიძა რომ ვარ იმიტომ. ვერ დაუდგენია თარგამაძეს რა არის ერთმანეთის სოსო ალავიძე და დავით ბედია. მე ვეტყვი: ბიძაშვილ-მამიდაშვილია. იქნებ ეს დაადგინოს თავგასიებულმა თარგამაძემ.
თურმე, სოსო ალავიძის ბიძა ვყოფილვარ. დიახ, ბიძა ვარ სოსო ალავიძის და მესახელება რომ მისი ბიძა ვარ! “ნიუ ჰოლანდის” წარმომადგენელს, გოგსაძესაც მინდა მივმართო, რომელიც ჩემი გენიალოგიითაა დაინტერესებული. ჯობია გოგსაძემ თავისი გენიოლოგია შეისწავლოს. თუ უნდა ტრაქტორებზე მუშაობა იმუშაოს, თუ არა გენიალოგიაზე დაიწყოს მუშაობა. მე რა სახელიც მაქვს, წავიდეს და გაიგოს ქვეყანაზე.