საქართველოს კანონმდებლობის თანახმად, ჩინოვნიკების სახელფასო ანაზღაურებაზე ადგილობრივი მუნიციპალიტეტის ბიუჯეტის მხოლოდ 25% შეიძლება გაიცეს. თუმცა, ხელისუფლება ამ კანონს წლებია, არღვევს _ ამ დრომდე, როგორც ჩოხატაურის, ისე ლანჩხუთის და ოზურგეთის მუნიციპალიტეტის ბიუჯეტებიდან თითქმის 40% იხარჯება მხოლოდ სახელფასო ანაზღაურებაზე.
ჩოხატაურის მუნიციპალიტეტის გამგებელი ირაკლი კუჭავა ამბობს, რომ ყველაფერი კანონის ჩარჩოში მოექცევა და ხელფასებზე ზუსტად იმ რაოდენობის თანხა გაიცემა, რასაც კანონი ითვალისწინებს. მისივე თქმით, რეორგანიზაცია და კადრების შემცირებაც კანონის აღსრულებას ემსახურება. სწორედ ამიტომ, ჩოხატაურის მუნიციპალიტეტის გამგეობაში რამდენიმე სამსახური გაერთიანდა და სერიოზული რეორგანიზაციაც დაიწყო:
_ გავაერთიანეთ შესყიდვების და საფინანსო სამსახური, რომელსაც გელა ლომინეიშვილი უხელმძღვანელებს. ანალიტიკური სამსახურის ნაცვლად იქნება საინვესტიციო გარემოს განვითარების და ანალიტიკური სამსახური, რომლის უფროსად ზაზა ცინცაძე დაინიშნება. ასევე, გაერთიანდა იურიდიული და ადმინისტრაციული სამსახური, რომელსაც თეა უჯმაჯურიძე ჩაიბარებს, _ აღნიშნა ჩვენთან საუბრისას ჩოხატაურის გამგებელმა ირაკლი კუჭავამ.
საფინანსო სამსახურის აწ უკვე ყოფილი უფროსი ზურაბ ჩანტლაძე შიდა აუდიტის სამსახურს ჩაიბარებს; სოციალურ სამსახურს ნუკრი დუმბაძე უხელმძღვანელებს; ეკონომიკისა და ინფრასტრუქტურის სამსახურის უფროსად ისევ გია გიორგაძე დარჩა. კუჭავამ ქონების მართვის სამსახურის უფროსად ვლადიმერ ლომთათიძე დატოვა; არ შეუცვლია კულტურის სამსახურის უფროსიც _ ქეთევან გიორგაძე ისევ პოსტზე რჩება.
ჩოხატაურის გამგეობა საკუთარი სურვილით დატოვა ადმინისტრაციული სამსახურის უფროსმა დავით ჯინჭარაძემ. როგორც გვითხრეს, მას განყოფილების უფროსობა შესთავაზეს, თუმცა უარი განაცხადა და სამსახურიდან წასვლა ამჯობინა.
როგორც კუჭავა ამბობს, რეორგანიზაცია კვლავ გაგრძელდება: _ ეს სამთვიანი პროცესია. ახალი კანონმდებლობის თანახმად, მოგვიწევს იმ გადაწყვეტილებების მიღება, რაც სასიამოვნო ნამდვილად არ არის _ 203 თანამშრომლიდან 90 უნდა დარჩეს, _ აღნიშნავს კუჭავა.
რეორგანიზაცია შეეხო გამგეობას დაქვემდებარებულ სტრუქტურულ ერთეულებსაც. სოფელში რწმუნებულებს ახლა უკვე გამგებლის წარმომადგენლები ჰქვიათ და როგორც გამგებელი ამბობს, მათ თანაშემწეები აღარ ჰყავთ: _ ყველა გათავისუფლებულ საჯარო მოხელეს ჩვენ 3 თვის კომპენსაციას ვაძლევთ, _ დასძენს ჩოხატაურის მუნიციპალიტეტის გამგებელი.
ირაკლი კუჭავა არ ახმაურებს გამგებლის იმ წარმომადგენლების ვინაობას, რომლებსაც თანამდებობის დატოვება მოუწევთ. "გურია ნიუსის" ინფორმაციით კი, უკვე გადაწყვეტილია, რომ გამგებლის წარმომადგენლები ზემოხეთსა და სურებში აუცილებლად შეიცვლებიან; ასევე, საუბარია, რომ შეიცვლება დაბა ჩოხატაურის რწმუნებული: _ ჯერჯერობით, ამ საკითხზე ვერაფერს გეტყვით, რადგან მუშაობის პროცესში ვართ, _ გვითხრა კუჭავამ.
გამგებელი ამ ეტაპზე არც მისი მეორე მოადგილის ვინაობას ამხელს, თუმცა ამბობს, რომ ის ახალი და ადგილობრივი კადრი იქნება.
რაც შეეხება არასამეწარმეო იურიდიულ პირებს, კუჭავას თქმით, ა(ა)იპ-ებში შექმნილ მდგომარეობას გამგეობაში დაწყებული რეორგანიზაციის დასრულების შემდეგ შეისწავლიან.
ამ მონაცემებით, ჩოხატაურის მუნიციპალიტეტში არსებულ ა(ა)იპ-ებში 394 პირია დასაქმებული _ ა(ა)იპ "მომავალს" (სკოლამდელი სააღმზრდელო დაწესებულებები), რომლის აღსაზრდელთა რაოდენობა 470 შეადგენს, 128 თანამშრომელი ჰყავს; სპორტსკოლას, რომლის აღსაზრდელი 250 მოზარდია _ 23 თანამშრომელი; მუსიკალურ სკოლას, სადაც 150 მოსწავლე სწავლობს _ 26; სამხატვრო სკოლაში, რომელსაც 85 მოსწავლე ჰყავს _ 16 შტატია; ამდენივე თანამშრომელი ჰყავს მოსწავლე-ახალგაზრდობის სახლს, რომელშიც 90 მოსწავლე სწავლობს; მუზეუმებში 21 ადამიანია დასაქმებული; სპორტის განვითარების ცენტრში _ 14; ბიბლიოთეკებში _ 21; კომუნალურ სამსახურში _ 42; საფეხბურთო კლუბში _ 4; კულტურის ცენტრში _ 65; ჯანდაცვის ცენტრში _ 13.
აღსანიშნავია, რომ "ნაციონალური" მმართველობიდან მოყოლებული, ადგილობრივი ხელისუფლების მიერ მრავლად დაფუძნებული არაკომერციული (არამომგებიანი) იურიდიული პირების _ ა(ა)იპ-ების საქმიანობა შინაარსობრივი თუ ფინანსური თვალსაზრისით, სრულფასოვანი მონიტორინგის საგანი ჯერ კიდევ არ გამხდარა.
საუბრები, პუბლიკაციები, რეკომენდაციები ამ იურიდიული პირების მიერ შესრულებული სამუშაოების, ფინანსების გონივრული და მიზნობრივი ხარჯვის შესახებ, მრავლადაა, თუმცა, პრაქტიკულად, არაფერი შეცვლილა.
გასულ წელს, ახალგაზრდა იურისტთა ასოციაციამ "ადგილობრივი თვითმმართველობების მიერ დაფუძნებული არასამეწარმეო (არაკომერციული) იურიდიული პირების საქმიანობის შესახებ კვლევა გამოაქვეყნა, რომელშიც ნათქვამი იყო რომ "საქართველოს ზოგადი ადმინისტრაციული კოდექსი", საქართველოს კანონი "სახელმწიფო შესყიდვების შესახებ" და საქართველოს კანონი "ადგილობრივი თვითმმართველი ერთეულის ქონების შესახებ" სათანადოდ არ უზრუნველყოფს ადგილობრივი თვითმმართველობისა და მმართველობის ორგანოების მიერ დაფუძნებული ა(ა)იპ-ების საქმიანობის გამჭვირვალობას და მათ მიერ განხორციელებული შესყიდვების თუ ქონების გასხვისების კონტროლს; ადგილობრივი თვითმმართველობისა და მმართველობის ორგანოების მიერ, ა(ა)იპ -ების დაფუძნების შემთხვევაში არ ხდება დასაბუთება, თუ რა გარემოებები დაედო საფუძვლად ამგვარი გადაწყვეტილების მიღებას; ზოგიერთ შემთხვევაში, წესდებით არ არის განსაზღვრული ადგილობრივი თვითმმართველობისა და მმართველობის ორგანოების მიერ დაფუძნებული ა(ა)იპ პ-ების კონტროლის მექანიზმები, ხოლო სხვა შემთხვევაში, არ ხდება არსებული კონტროლის მექანიზმების ეფექტიანად გამოყენება."
ორგანიზაციამ, ხელისუფლებას რამდენიმე რეკომენდაცია შესთავაზა: "აუცილებელია, მოწესრიგდეს საკანონმდებლო ბაზა, რათა ადგილობრივი თვითმმართველობის და მმართველობის ორგანოების მიერ დაფუძნებული ა(ა)იპ-ების გამჭვირვალობისა და ანგარიშვალდებულების ხარისხი გაიზარდოს. ამ მხრივ, მნიშვნელოვანია სახელმწიფო შესყიდვების კანონმდებლობისა და სახელმწიფო ქონების გასხვისებისას არსებული რეგულაციების გამოყენება ამგვარი ა(ა)იპ -ების საქმიანობაში. ასევე, ა(ა)იპ -ების საჯარო დაწესებულებად განხილვა ადგილობრივი თვითმმართველი ერთეულისგან მიღებული დაფინანსების ფარგლებში და პასუხისმგებლობა საჯარო ინფორმაციის გაცემაზე; ადგილობრივი თვითმმართველობისა და მმართველობის ორგანოებმა ა(ა)იპ-ის დაფუძნების შესახებ გადაწყვეტილების მიღებისას უნდა დაასაბუთონ, თუ რატომ გახდა საჭირო ამგვარი გადაწყვეტილების მიღება და მიუთითონ იმ კონკრეტულ უპირატესობებზე, რაც ახასიათებს ა(ა)იპ-ის ფორმით საქმიანობას ამა თუ იმ კონკრეტულ შემთხვევაში. დასაბუთების ვალდებულება, ასევე, უნდა გავრცელდეს ისეთ გადაწყვეტილებებზე, როგორიცაა წესდების ცვლილება, ა(ა)იპ-ის რეორგანიზაცია თუ ლიკვიდაცია და სხვა; ადგილობრივი თვითმმართველობისა და მმართველობის ორგანოებმა უნდა განახორციელონ მათ მიერ დაფუძნებული ა(ა)იპ-ების საქმიანობის სრულფასოვანი მონიტორინგი, როგორც საქმიანობის შეფასების, ისე ფინანსების ხარჯვის ნაწილში. ა(ა)იპ-ებს უნდა დაეკისროთ ანგარიშის წარმოდგენის ვალდებულება, ხოლო წარმოდგენილი ანგარიში დეტალურად უნდა იქნეს განხილული დამფუძნებელთა მიერ. ასევე, ამგვარი ანგარიშები წარმოადგენს საჯარო ინფორმაციას და უზრუნველყოფილი უნდა იყოს მათი გაცემა მოთხოვნის შემთხვევაში".
სამწუხაროდ, ეს რეკომენდაციები რეკომენდაციად დარჩა.
არასამეწარმეო იურიდიული პირების შემოწმების საკითხი ჩოხატაურის მუნიციპალიტეტის წინა მოწვევის საკრებულოს სხდომებზეც ბევრჯერ დაისვა, თუმცა, ამის იქით საქმე აღარ წასულა.
ამ საკითხზე კომენტარი, რამდენიმე თვის წინ გურიის გუბერნატორმაც გააკეთა და აღნიშნა, რომ რაც დღეს ა(ა)იპ-ებში ხდება, გადაწყვეტილების მიმღებ საჯარო მოხელეთა მხრიდან, მინიმუმ, უპასუხისმგებლობაა.
_ გასაგებია, რომ რეგიონის ნომერ პირველი პრობლემა დასაქმებაა, მაგრამ ამ მოტივით ყველაფრის გამართლება დაუშვებელია. შეუძლებელია, დასაქმების პრობლემა ასეთი მახინჯი ფორმით გადაიჭრას _ საამისოდ გაცილებით სერიოზული და ამბიციური გეგმები არსებობს ქვეყანაში, მათ შორის, გურიაში. ხოლო ის, რაც დღეს ა(ა)იპ-ებში ხდება, გადაწყვეტილების მიმღებ საჯარო მოხელეთა მხრიდან, მინიმუმ, უპასუხისმგებლობაა, თუმცა, კონკრეტულ შემთხვევებს, შემიძლია, გაცილებით მძიმე კვალიფიკაციაც მივცე. ჩემი დამოკიდებულება ამ მანკიერი ტენდენციის მიმართ პირველი დღეებიდანვე დავაფიქსირე, როცა სამივე მუნიციპალიტეტის თვითმმართველობებს მივეცი ოფიციალური რეკომენდაცია, უარი ეთქვათ პირადი ინტერესებით, სიმპათია-ანტიპათიით, ნათესაური ან სხვა ნიშნით პიროვნებების დასაქმებაზე. იმავდროულად, გაეთვალისწინებინათ სახელმწიფოებრივი მიდგომა იმასთან დაკავშირებით, რომ საჯარო სექტორში პირი თანამდებობაზე შეიძლება დაინიშნოს მხოლოდ კონკურსის შედეგად. აქედან გამომდინარე, მე ცალსახად შევთავაზე საკრებულოებს, დაეწყოთ ნორმატიული ბაზის მომზადება საიმისოდ, რომ ა(ა)იპ-ებში მომუშავე ადამიანები დანიშნულიყვნენ კონკურსის წესით.
სწორედ ამ გზით შეიძლება, მივაღწიოთ იმას, რომ მოხდეს "გაბერილი" კადრების ოპტიმიზაცია, კვალიფიციური ადამიანების შერჩევა და რაც მთავარია, საზოგადოებაში გავაჩინოთ სამართლიანობის, არადისკრიმინაციულობის განცდა, რისი დეფიციტიც დღეს რეალურად არსებობს. ლოგიკურად, არსებობს იმის ალბათობა, რომ საკრებულოებმა ჩემი რეკომენდაცია არ გაითვალისწინონ, თუმცა, მე ამის თეორიულ შანსსაც კი არ ვუშვებ. არა იმიტომ, რომ გუბერნატორის რეკომენდაცია აპრიორი უნდა შესრულდეს, არამედ იმიტომ, რომ ამ შემთხვევაში, უარის თქმა ერთგვარი თვითლუსტრაცია იქნება ადგილობრივი თვითმმართველობის ორგანოთა პირველი პირების მხრიდან. მსგავს უხერხულ ვითარებაში კი არ ვისურვებდი, რომელიმე მათგანი მენახა, _ ამბობდა გიორგი ჩხაიძე "გურია ნიუსთან" საუბარში.
გაითვალისწინებს თუ არა ამ რეკომენდაციებს ახალი ხელისუფლება, მალე გამოჩნდება. მით უმეტეს, რომ ბევრ ა(ა)იპში არსებობს შტატები და შესაბამისად, დასაქმებული ადამიანები, რომლებსაც არც ფუნქცია აქვთ და უფრო მეტიც, სამსახურშიც კი არ დადიან, თუმცა, ყოველ თვე ბიუჯეტიდან სოლიდურ თანხას იღებენ _ზოგი "ბავშვთა საკითხებში", ზოგი _ "სელექციონერობისთვის", ზოგი _ "მეგარდერეობისთვის" და ზოგიც _ "დეკორატორობისთვის"!
