საქართველოს ახალგაზრდა იურისტთა ასოციაცია ხელისუფლებას მოუწოდებს, წამებისა და არასათანადო მოპყრობის ფაქტების დროული, დამოუკიდებელი და სრულყოფილი გამოძიება უზრუნველყოს.
როგორც წამების მსხვერპლთა მხარდაჭერის საერთაშორისო დღესთან დაკავშირებით ახალგაზრდა იურისტთა ასოციაციის მიერ გავრცელებულ განცხადებაშია ნათქვამი, 2015 წელს წამებასთან ბრძოლის მიმართულებით გარკვეული პოზიტიური ნაბიჯები გადაიდგა.
"მართალია, რამდენიმე თვის დაგვიანებით, მაგრამ საუწყებათაშორისო საკოორდინაციო საბჭოს მიერ, სამოქალაქო საზოგადოების ჩართულობით, შემუშავდა და დამტკიცდა ადამიანთა წამების, არაჰუმანური, სასტიკი ან პატივისა და ღირსების შემლახავი მოპყრობის ან დასჯის წინააღმდეგ ბრძოლის 2015-2016 წლების სამოქმედო გეგმა. ასევე აღსანიშნავია, რომ საქართველოს სახალხო დამცველსა და სპეციალური პრევენციული ჯგუფის წევრებს პენიტენციურ დაწესებულებებში 2016 წლის 1 სექტემბრიდან ფოტოგადაღების უფლება მიენიჭათ. თუმცა, როგორც საკანონმდებლო, ასევე პოლიტიკის თვალსაზრისით, კვლავ რჩება ხარვეზები, მათ შორის აღსანიშნავია სისხლის სამართლის საქმეებში ბრალდებულის მიმართ ჩადენილი წამების ფაქტის გამოვლენის შემთხვევაში მოსამართლის უაღრესად ფორმალური და შეზღუდული როლი, აღნიშნულზე რეაგირება მოახდინოს. წამებისა და არასათანადო მოპყრობის ფაქტებზე სახელმწიფოს რეაგირება არასრული და არაეფექტურია", _ ნათქვამია საია-ს განცახდებაში.
ორგანიზაცია ხაზს უსვამს, რომ რუსეთ-საქართველოს ომის დასრულებიდან 7 წლის თავზე, ომის დროს ჩადენილი წამების არაერთი ფაქტი კვლავ რეაგირების გარეშე რჩება და ამ დანაშაულებზე როგორც საქართველოს, ასევე რუსეთის ფედერაციაში მიმდინარე გამოძიების ეფექტურობას, დამოუკიდებლობასა და ობიექტურობასთან დაკავშირებით კვლავაც არსებობს მნიშვნელოვანი კითხვები; პრობლემად რჩება ანგარიშვალდებულება საქართველოს ციხეებში ახლო წარსულში ჩადენილ წამების ფაქტებთან დაკავშირებით, რაც სისტემურ ხასიათს ატარებდა. ამასთან, პატიმრების მიერ მოწოდებულ ინფორმაციაზე დაყრდნობით, რიგი პირები, რომლებიც მონაწილეობდნენ არასათანადო მოპყრობაში, კვლავაც რჩებიან სასჯელაღსრულების სისტემაში.
"მართალია, 2012 წლის შემდეგ არასათანადო მოპყრობის მასშტაბი ერთმნიშვნელოვნად შეცვლილია და იგი აღარ წარმოადგენს სისტემურ პრობლემას, თუმცა კვლავაც მწვავედ დგას როგორც სასჯელაღსრულების სისტემაში, ასევე პოლიციელთა მხრიდან ჩადენილი წამების და არასათანადო მოპყრობის შემთხვევების არაეფექტური გამოძიება. პრობლემად რჩება ისიც, რომ როგორც წესი, გამოძიება არასათანადო მოპყრობის ფაქტებზე იწყება არა სისხლის სამართლის კოდექსის შესაბამისი მუხლით, არამედ უფლებამოსილების გადამეტების კვალიფიკაციით, რაც საკითხისადმი იმთავითვე არასწორ მიდგომას წარმოადგენს. მიუხედავად რეკომენდაციებისა, დღემდე არ არსებობს დამოუკიდებელი საგამოძიებო და ციხეების საზოგადოებრივი მონიტორინგის მექანიზმები. გამჭვირვალობის უაღრესად დაბალი ხარისხით ხასიათდება პროკურატურაში ახლადშექმნილი დეპარტამენტის საქმიანობა, რომლის ერთ-ერთ მიზანს სწორედ წამების ფაქტების გამოძიება წარმოადგენს. ასევე რიგ შემთხვევებში, პრობლემად რჩება პატიმრების სათანადო საყოფაცხოვრებო პირობებით უზრუნველყოფა. წამებასთან ბრძოლის სახელმწიფო პოლიტიკის თვალსაზრისით, უაღრესად საშიშ პრეცედენტს წარმოადგენს ახლახანს მომხდარი ფაქტი, როდესაც პატიმარს, ომბუდსმენისთვის არასათანადო მოპყრობის ფაქტთან დაკავშირებით მიწოდებული ინფორმაციის საფუძველზე, ცრუ დასმენისათვის წაუყენეს ბრალი. აღნიშნული შემთხვევა მნიშვნელოვან ჩრდილს აყენებს სახელმწიფოს დეკლარირებულ პოლიტიკას და საფრთხეს უქმნის პრევენციის ეროვნული მექანიზმის ეფექტურ ფუნქციონირებას წამებასთან ბრძოლის მიმართულებით", _ აცხადებენ ახალგაზტდა იურისტთა ასოციაციაში.
საია საქართველოს ხელისუფლებას მოუწოდებს: არ გადადგას ისეთი ნაბიჯები, რაც კითხვის ნიშნის ქვეშ დააყენებს სახელმწიფოს დეკლარირებულ პოლიტიკას წამების წინააღმდეგ და უზრუნველყოს პრევენციის ეროვნული მექანიზმის ეფექტური ფუნქციონირების პირობები; უზრუნველყოს წამებისა და არასათანადო მოპყრობის ფაქტებზე სათანადო რეაგირება, მათ შორის დამოუკიდებელი საგამოძიებო მექანიზმის შექმნის გზით; სამოქალაქო საზოგადოების ჩართულობით, შეიმუშავოს ციხეების საზოგადოებრივი მონიტორინგის მექანიზმი და უზრუნველყოს მისი დროული ამოქმედება; გააძლიეროს წამების წინააღმდეგ ბრძოლის საკანონმდებლო გარანტიები, მათ შორის უზრუნველყოს მოსამართლის როლის გაზრდა წამების წინააღმდეგ ბრძოლაში; უზრუნველყოს თითოეული პატიმრისათვის სათანადო საყოფაცხოვრებო პირობები; უზრუნველყოს წამების მსხვერპლთა ფსიქო-სოციალური რეაბილიტაცია.
