ამ დღეებში ელექტრონულმა მედიამ საქართველოს უამბო პოეტთა მეფის _ გალაკტიონ ტაბიძის უცნობი სიყვარულის შესახებ შესახებ; აკვილინა შავიშვილი წარმოშობით ოზურგეთის რაიონის სოფელ ჭანიეთის მკვიდრი იყო.
თუ ლირიულ გადახვევაში არ ჩამეთვლება, ვიტყვი, რომ ოჯახში, სადაც ვცხოვრობ, არაერთხელ მსმენია ამ ქალბატონის შესახებ _ ჩემი მეუღლის ბაბუას _ მიხეილ კალანდაძის მამიდაშვილი იყო, გამოირჩეოდა ენით უთქმელი სილამაზით და სანათესაოსადმი მზრუნველი დამოკიდებულებით. ბევრჯერ უთქვამთ ისიც, რომ გალაკტიონი განუცვიფრებია მის სილამაზეს და თავკიდური ასოებისგან შედგენილი ლექსი (ანუ აკროსტიხი) მიუძღვნია.
უფრო ადრე, ბავშვობაში, როცა გალაკტიონის პოეზიით ვიყავი გატაცებული, პოეტის ბიოგრაფიის შესწავლისას წავიკითხე მისი პირველი სიყვარულის _ რაისა ჩიხლაძის შესახებ, რომელსაც გალაკტიონმა აკროსტიხით გაწყობილი ლექსი უძღვნა, სადაც თავკიდური ასოებით გოგონას სახელი და გვარი იკითხებოდა. როგორც უფროსებმა მაშინ მიამბეს, რაისა ჩიხლაძე დიდი ბაბუას ძმისშვილი იყო, ქუთაისის სასულიერო გიმნაზიის დირექტორის ქალიშვილი, სწავლობდა ამავე გიმნაზიაში, სადაც სასწავლებლად გალაკტიონიც მივიდა. ადრეულ, როგორც ახლა უწოდებენ, თინეიჯერულ ასაკში, რაისასა და გალაკტიონის სიყვარულს გოგონას მამა შეწინააღმდეგებია. თუმცა, ამ პირველი სიყვარულის ადრესატი და მისადმი მიძღვნილი ლექსი პოეტის შემოქმედებაში დარჩა და მკითხველისთვისაც ცნობილია.
აკვილინა შავიშვილის ფიზიკურ სილამაზესა და პიროვნული თვისებების მშვენიერებაზე ბევრს საუბრობენ სანათესაოში, მშობლიურ სოფელში. იგი 1901 წელს დაიბადა აღნიშნულ სოფელში, ალფეს შავიშვილის ოჯახში. 17 წლის გოგონა დაქორწინდა ამავე სოფლის მკვიდრ ივლიანე სურგულაძეზე, რომელიც იმხანად ბათუმის ოლქკომის თავმჯდომარედ (არსებობდა ასეთი თანამდებობა) მუშაობდა. მათ განსაკუთრებით ჰყვარებიათ ერთმანეთი, თუმცა, შვილი არ შესძენიათ. შემდეგ კი, 1937 წლის რეპრესიების ჟამს, ივლიანე სურგულაძე დახვრიტეს. ამ ტრაგედიის შემდეგ, აკვილინა შავიშვილი უფრო ასკეტურ ცხოვრებაში ჩაძირულა, თუმცა, ძმისშვილებს, ბიძაშვილ-მამიდაშვილებს თუ ნათესავებს განსაკუთრებული სიყვარულით ეპყრობოდა და ეხმარებოდა, როგორც ეკონომიურად, ისე განათლების მიღებაში. მას გამორჩეულად ჰყვარებია ძმისშვილი ციალა შავიშვილი _ მას, როგორც შვილს, ისე ზრდიდა.
ქალბატონი ციალა ახლა ჭანიეთში ცხოვრობს. გურია ნიუსი” მას შინ ეწვია და ესაუბრა.
_ ქალბატონო ციალა, მართალია, ჭანიეთში, უახლოეს ნათესავებსა და მეგობრებში იცოდნენ და ხშირად საუბრობდნენ გალაკტიონ ტაბიძისა და აკვილინა შავიშვილის ურთიერთობის შესახებ, მაგრამ სრულიად საქართველოს მასშტაბით მხოლოდ ახლა გაჟღერდა…
_ არავითარი სიყვარული მათ შორის არ ყოფილა. გალაკტიონ ტაბიძე აღფრთოვანებული დარჩა აკვილინა შავიშვილის სილამაზით და მას მიუძღვნა აკროსტიხით გაწყობილი ლექსი, რომელშიც თავკიდური ასოების მეშვეობით იკითხებოდა სახელი და გვარი. დიდმა პოეტმა მის სილამაზეს შეასხა ხოტბა _ ეს იყო მხოლოდ მის მიერ გამოხატული ჟესტი ამ ღვთიური სილამაზის მქონე ქალბატონისადმი.
_ მართალია, სურათებში საოცრად ლამაზია აკვილინა შავიშვილი, თუმცა, ამბობენ, რომ ის გაცილებით ლამაზი იყო და ფოტოსურათებს სრული სახით ეს სილამაზე არ შემოუნახავს.
_ მაღალი იყო, ნატიფი ტანით, არჩვეულებრივად ღია ცისფერი თვალებით, სახის კლასიკური ნაკვთები ჰქონდა, მნახველს თითქოს ნუსხავდა. იმდენად არისტოკრატული სილამაზე ჰქონდა, რომ ადვილად საუბარსაც ვერ გაუბედავდი და მოწიწება გეუფლებოდა.
_ ხომ არ შეგიძლიათ, გალაკტიონის და მისი ურთიერთობიდან რომელიმე ეპიზოდის გახსენება?
_ აკვილინა მამიდას ჰქონდა ფილოლოგიური განათლება, უყვარდა პოეზია და თაყვანს სცემდა გალაკტიონს, როგორც პოეტს. გალაკტიონის გარდაცვალების შემდეგ, იგი პოეტის მეუღლესთან აგრძელებდა მეგობრობას, სხვა გრძნობა მას არ ჰქონია პოეტის მიმართ. გალაკტიონის მიერ მისდამი მიძღვნილი ლექსის შესახებ ტელევიზიამ სხვა ინტერპრეტაცია გააკეთა. თუ მაინცადამაინც ამ მიძღვნას ვინმე სიყვარულად აღიქვამს, მაშინ ეს შეიძლება პლატონური იყოს.
_ რა განათლება ჰქონდა ქალბატონ აკვილინას?
_ მან თითქმის ზეპირად იცოდა “ვეფხისტყაოსანი,” ბრწყინვალედ ფლობდა რუსულ ენას. ბათუმში, წლების მანძილზე, განათლების სისტემის სხვადასხვა ობიექტზე მუშაობდა. ქმრის დახვრეტის შემდეგ, სამსახურიც ჩამოართვეს და სახლიც. თუმცა მოგვიანებით, ყველაფერი აღუდგინეს, როცა ქმრის რეაბილიტაცია მოხდა.
_ როდის გარდაიცვალა აკვილინა შავიშვილი?
_ მან დიდხანს იცოცხლა. 85 წლის ასაკში _ 1985 წელს გარდაიცვალა. როცა 1937 წელს მეუღლე დაუხვრიტეს, მას შემდეგ არ გათხოვილა. მოგვიანებით, როცა ივლიანე სურგულაძის რეაბილიტაცია მოხდა, აკვილინა შავიშვილსაც მთავრობა მოკრძალებით მოექცა. თბილისში მისცეს ბინა და სიცოცხლის ბოლომდე იქ ცხოვრობდა. ჩვენი ნათესავები, ახლობლები, ვინც კი სტუდენტი გახდებოდა, მასთან იზრდებოდნენ. გამორჩეულად კომუნისტური აზროვნების ქალი იყო ამ სიტყვის კარგი გაგებით _ ბინა, რომელიც მას მთავრობამ უბოძა, სიკვდილის შემდეგ მთავრობასვე დაუტოვა და არცერთ ნათესავზე არ გააფორმა, მიუხედავად იმისა, რომ ყველას ეხმარებოდა.
