აქტიური სასოფლო-სამეურნეო სეზონის დადგომასთან ერთად, საკმაოდ ხშირად გაიგონებთ ფერმერების ან მათი ოჯახის წევრების პესტიციდებით მოწამვლის შემთხვევების შესახებ. ამ შემთხვევათა უმეტესი ნაწილი პესტიციდებთან უსაფრთხო მუშაობის წესების უხეში დარღვევით არის გამოწვეული. ფერმერები არ იცნობენ (ან იცნობენ, მაგრამ არ იცავენ) მათ, რასაც სავალალო შედეგებამდე მივყავართ _ იწამლება ადამიანი, ან წარმოებული პროდუქცია ხდება ტოქსიკური და წამლავს მომხმარებელს.
აღნიშნული შემთხვევების თავიდან ასაცილებლად, გვინდა, ფერმერების შევახსენოთ წესები, რომლებიც განაპირობებენ პესტიციდებთან უსაფრთხო მუშაობას:
_ პესტიციდის სახეობა და მისი კონცენტრაცია უნდა განსაზღვროს მცენარეთა დაცვის სპეციალისტმა. მხოლოდ მას შეუძლია მოცემულ ფიტოპათოლოგიურ სიტუაციაში საფუძვლიანად გარკვევა, პრეპარატის, მისი კონცენტრაციის და სამუშაო ხსნარის რაოდენობის დადგენა;
_ უნდა გამოვიყენოთ მხოლოდ რეგისტრირებული პრეპარატები, რომლებიც გამოცდილია მოცემული კულტურისთვის ქვეყნის ტერიტორიაზე, ადგილობრივ აგროკლიმატურ და ფიტოსანიტარულ პირობებში, დადგენილია მისი ტოქსიკურ-ეკოლოგიური მონაცემები. პრეპარატების რეგისტრაციას აწარმოებს სოფლის მეურნეობის სამინისტრო და ამტკიცებს ქვეყნის პარლამენტი;
_ პესტიციდებთან მუშაობა შეუძლიათ მხოლოდ ფიზიკურად და გონებრივად ჯანსაღ ფერმერებს. ისინი ინფორმირებულნი უნდა იყვნენ იმ საფრთხის შესახებ, რაც შეიძლება წარმოიქმნას პესტიციდებთან მუშაობისას, აგრეთვე, სიფრთხილის აუცილებელი ზომების შესახებ;
_ პესტიციდებთან არ უნდა იმუშაონ არასრუწლოვანებმა, ორსულმა და მეძუძურმა ქალებმა, ავადმყოფებმა;
_ მკაცრად უნდა იქნას დაცული პრეპარატის ეტიკეტზე ან ინსტრუქტიაში მითითებული სიფრთხილის ზომები;
_ პესტიციდებთან მუშაობისას საჭიროა შესაბამისი სპეცტანსაცმლის (კომბინიზონის) გამოყენება. გარკვეულ შემთხვევაში, ზოგიერთი პესტიციდების და შემასხურებული აპარატურის (მაგ: აერობოლური შემასხურებლები) გამოყენებისას, საჭიროა ხდება სათვალის და სასუნთქო გზების დამცავი მოწყობილობების გამოყენება;
_ არ გამოიყენოთ ალკოჰოლი პესტიციდებთან მუშაობის დაწყებამდე, მუშაობისას და მუშაობის შემდეგ. პესტიციდებთან მუშაობის პროცესში აკრძალულია საკვების მიღება და თამბაქოს მოწევა;
_ პესტიციდების სამუშაო ხსნარი უნდა მომზადდეს ღია ცის ქვეშ ან კარგად ვენტილირებულ სათავსოში. აკრძალულია სამუშაო ხსნარების მომზადება საცხოვრებელში, სამზარეულოში, სათავსოებში, სადაც ინახება საკვები პროდუქტები, მოთავსებულია შინაური ცხოველები ან მათი საკვები.
_ პესტიციდების სამუშაო ხსნარები უნდა მომზადდეს სპეციალურად მისთვის გამოყოფილ ჭურჭელში, რომელიც ხმარების შემდეგ კარგად უნდა გაირეცხოს. აკრძალულია რაიმე სხვა მიზნით ამ ჭურჭლის გამოყენება;
_ არ უნდა დარჩეს უყურადღებოდ მომზადებული სამუშაო ხსნარი. იგი მიუწვდომელი უნდა იყოს ბავშვებისა და შინაური ცხოველებისთვის;
_ უნდა გამოიყენოთ მხოლოდ გამართული და კარგად მომუშავე შემასხურებელი აპარატურა და ინვენტარი, რომელიც მუშაობის შემდეგ გულმოდგინედ უნდა გაირეცხოს;
_ იმუშავეთ, შეძლებისდაგვარად, დილის, ან საღამოს საათებში, გრილ და უქარო ამინდში. ძლიერ სიცხეში პესტიციდებთან მუშაობა საშიშია, როგორც ადამიანისთვის (იზრდება აორთქლება და, შესაბამისად, საჭირო ხდება სასუნთქო გზების დაცვა), ისე მცენარისთვის (იზრდება ფიტოტოქსიკურობა და ფოთლების დაწვის საშიშროება);
_ მოერიდეთ პრეპარატის კონტაქტს კანთან და თვალებთან; არასოდეს ჩაბეროთ პირით გაჭედილ ბუნიკს; პრეპარატის შხეფები მაშინვე ჩამოიბანეთ საპნით და წყლით;
_ მუშაობის დამთავრების შემდეგ, აუცილებელია, სპეცტანსაცმლის გახდა, სახის და ხელების საპნით დაბანა, შხაპის მიღება;
_ სამუშაო ხსნარის მოსამზადებელი ჭურჭლის და შესაწამლი აპარატურის ნარეცხ წყალს ნუ გადაღვრით ჭების, სასმელი წყლის წყაროებისა და მდინარეების ახლოს; სპეცტანსაცმელი ირეცხება სხვა ტანსაცმლისგან განცალკევებით;
_ შეუძლოდ ყოფნის პირველი ნიშნებისთანავე უნდა შეწყვიტოთ მუშაობა, გამოხვიდეთ სამუშაო ზონიდან და დაუკავშირდეთ ექიმს;
_ პესტიციდების გამოყენებისას, სპეციალისტის კონსულტაციით, უნდა შეირჩეს ის პრეპარატები, რომლებიც მინიმალურ ზიანს მიაყენებენ გარემოს, სასარგებლო ფაუნას (მაგ: ფუტკარს და სხვა სასარგებლო მწერებს, თევზებს და ა.შ.).
აღნიშნული პირობების დაცვით, ჩვენ შეგვიძლია მინიმუმამდე დავიყვანოთ პესტიციდების მავნე გავლენა ადამიანსა და გარემოზე.
გურამ ჩხაიძე,
ფერმერთა მომსახურების ცენტრი “ხელხვავი”