ფიზიკოსი, საბჭოთა პერიოდის დისიდენტი, ვალერი ჭალიძე, რომელმაც ანდრეი სახაროვთან ერთად მოსკოვში ადამიანის უფლებების დამცველი ორგანიზაცია დააარსა, 3 იანვარს, 79 წლის გარდაიცვალა. ამის შესახებ THE WASHINGTONPOST წერს.
ინფორმაცია გარდაცვალების შესახებ მისმა მეუღლემ, ლიზა ჭალიძემ დაადასტურა.
ვალერი ჭალიძე საბჭოთა დისიდენტურ მოძრაობაში ჩართვამდე ფიზიკოსად მუშაობდა.
ის იყო ერთ-ერთი იმ მეცნიერებს შორის, რომლებმაც თავისუფალი სიტყვისა და დემოკრატიული იდეების მხარდასაჭერად მნიშვნელოვანი როლი შეასრულეს.
1960 წელს ჭალიძემ მოსკოვში ჟურნალის „სოციალური პრობლემების“ გამოცემა დაიწყო, რომელიც პოლიტიკური პატიმრების ამნისტიას ითხოვდა და სამოქალაქო უფლებებთან დაკავშირებულ საკითხებს ეხებოდა.
„გადაწყვეტილი მაქვს მხოლოდ კანონიერი მეთოდებით მუშაობა. არ მივიღებ არანაირ მორალურ პოზიციას. მინდა ვიმუშაო პროპაგანდის გარეშე“,_განაცხადა 1973 წელს ჭალიძემ New York Times-თან.
ფიზიკის ლაბორატორიაში სამსახური დაკარგა მან და მისმა დამაც, რომელიც ასევე მეცნიერი იყო.
მისი ფოსტა დაბლოკეს, ხოლო კა-გე-ბეს ოფიცრები მანქანით ხშირად უთვალთვალებდნენ, თუმცა, დაპატიმრების თავიდან აცილება შეძლო.
1972 წელს ამერიკის შეერთებულ შტატებში ადამიანის უფლებების ფორუმზე გასამგზავრებლად ვიზა მიიღო.
ნიუ-იორკში ყოფნისას მასთან 2 საბჭოთა ოფიცერი მივიდა და ვინაობის გადამოწმება სთხოვა. ჭალიძეს ჩამოართვეს პასპორტი, ასევე საბჭოთა კავშირის მოქალაქეობა, რადგან, როგორც ხელისუფლება აცხადებდა, მას „საბჭოთა მოქალაქის სული არ ჰქონდა“.
ჭალიძემ მისი საქმიანობა დევნილობაში გააგრძელა. დაწერა წიგნები საბჭოთა პერიოდის პოლიტიკური ცხოვრების და კანონიერების შესახებ, ასევე „დაიცავი ეს უფლებები“(1974) და „კრიმინალი რუსეთი“ ( 1977)
ჭალიძე 1938 წლის 25 ნოემბერს მოსკოვში დაიბადა. მამისი ეროვნებით ქართველი იყო და მეორე მსოფლიო ომში დაიღუპა. დედა პოლონელი ჰყავდა, რომელიც პროფესიით არქიტექტორი გახლდათ და შავი ზღვის საკურორტო ქალაქ სოჭის დიზაინი შექმნა.
მას შემდეგ, რაც პოლიტიკური აქტიურობის გამო სამსახური დაკარგა, ჭალიძემ, ხატების და საკურთხევლის ფერწერის აღდგენა დაიწყო.
მისი პირველი ქორწინება ვერა სლონიმთან, რომელიც იოსებ სტალინის საგარეო საქმეთა მინისტრის შვილიშვილი იყო, განქორწინებით დასრულდა. რის შემდეგაც, ბენსონის კოლეჯის პროფესორსა და ადვოკატ, ლიზა ბარნჰარდტზე დაქორწინდა.
მას პირველი ქორწინებიდან ჰყავს ქალიშვილი, მარია ჭალიძე, დაა და 2 შვილიშვილი.
