1961 წელს შუხუთში, ხალვაშის ეზოში მიწის სამუშაოების შესრულების დროს ნაგებობის კვალს წააწყდნენ. სამუშაოები შეაჩერეს და შუხუთში მივლინებულ იქნა მეცნიერებათა აკადემიის და კულტურის ძეგლთა დაცვის სამმართველოს კომისია პროფესორების ანდრია აფაქიძისა და პარმენ ზაქარაიას ხელმძღვანელობით. არქეოლოგიური გათხრების შედეგად მიწის წიაღში გამოვლინდა მოზრდილი სასახლის ნაშთები. ესაა შეძლებული, მდიდარი პირის ვილა შემდგარი საცხოვრებელი სახლის, აბანოსა და სხვა ნაგებობისაგან. თავისი აღნაგობითა და გეგმით ეს კომპლექსი ტიპიური გვიანანტიკური, ადრებიზანტიური ხანის მდიდრული, გაბატონებული კლასის წარმომადგენლის სასოფლო რეზიდენციაა. კომპლექსი IV-V საუკუნით თარიღდება. ვინაიდან თვით ზღვისპირა ქალაქებში ამ დროს მნიშვნელოვანი რომაული მოსახლეობა სავარაუდოდ არაა, უნდა ვიფიქროთ, რომ ეს აგარაკი ეკუთვნოდა ვინმე მდიდარ ეგრისელს და თუ ეს ასეა, მაშინ შუხუთის კომპლექსი აშკარად მეტყველებს იმაზე, თუ რამდენად ეზიარა რომაულ ყოფა-ცხოვრებას ლაზეთის შეძლებული ზედაფენა.
გათხრებისას აღმოჩნდა საკმაოდ რთული და კარგად ნაშენი, რომაული მცირე ,,კასტელური” ტიპის აბანოს ნაშთი, რომელსაც ჰქონია სამფეროვანი კენჭებისაგან შედგენილი მოზაიკური იატაკი. ეს უკვე მესამე შემთხვევაა ბიჭვინთისა და ციხისძირ-ბობოყვათის შემდეგ დასავლეთ საქართველოში ამონათხარ ნაგებობებში მოზაიკური იატაკის აღმოჩენისა. სავარაუდოდ, ასეთი მოხატულობა საკმაოდ გავრცელებული ყოფილა IV საუკუნის ბოლო მეოთხედის ძეგლებში, სადაც გამოყენებულ იქნა მცირე აზიის (პალესტინა, გერასა თუ ანტიოქია) რომელიმე მოზაიკურ სახელოსნოში შემუშავებული ორნამენტული შაბლონი.
ანტიკური ხანის საქართველოს ქალაქმშენებლები სათანადო ყურადღებას აქცევდნენ სანიტარულ-ჰიგიენურ დაწესებულებებს. ირკვევა, რომ გვიანანტიკურ ხანაში აბანოებიც აუშენებიათ და წყალსადენიც ჰქონიათ გაყვანილი.
ე.წ. რომაული, ფართოდ გავრცელებული აბანო, რომელიც ადრეფეოდალურ ხანას მიეკუთვნება და გვიჩვენებს საქალაქო სანიტარული კულტურის გვიანანტიკური ტრადიციათა გაგრძელებას – შუხუთის აბანოა. მას ჰქონდა სათბობი განყოფილება. პირველ სართულზე წარმოდგენილი გათბობის სისტემას ტიპიური კალორიფელის სახე აქვს, ანუ საბანაო განყოფილებათა იატაკქვეშ აღმართულ სვეტებს შორის დაგროვილი სიმხურვალე აბანოს იატაკსაც ათბობდა და სათანადო არხებით ზედა სართულის კედლებსაც.
