მიმდინარე წლის აპრილში, აშშ-ის პრეზიდენტმა ჯო ბაიდენმა განაცხადა, რომ მაისიდან მისი ქვეყანა ავღანეთიდან სამხედრო მოსამსახურეების გაყვანის პროცესს დაიწყებდა და 11 სექტემბერს დაასრულებდა.
ამერიკული და მისი მოკავშირე ნატო-ს შეიარაღებული ძალები აზიის ამ ქვეყანაში 2001 წელს განლაგდნენ. ოფიციალური მიზეზი თალიბანის მიერ ალ ქაიდას მებრძოლებისა და პირადად უსამა ბენ ლადენის მხარდაჭერა გახლდათ. უტყუარი მონაცემები არსებობდა, რომ ალ ქაიდას მებრძოლები მომზადებას ავღანეთში არსებულ სამხედრო ბაზებზე გადიოდნენ, თავად ბენ ლადენიც ერთი ხანობა ამ ქვეყანაში იმალებოდა.
რამდენიმე დღის წინ “BBC”-მ სტატისტიკური მონაცემები გამოაქვეყნა, რომელშიც მოყვანილია ის თანხები, რაც ამერიკელებისა და მისი ნატოელი მოკავშირეების ავღანური კამპანიის დროს დაიხარჯა.
2011 წელს ავღანეთში 110 ათასი ამერიკელი სამხედრო მოსამსახურე იმყოფებოდა, გასულ წელს მათი რიცხვი 4 ათასამდე შემცირდა. რაც შეეხება ნატო-ს, 2014 წლიდან ქვეყნის ძალოვანი სტრუქტურების მხარდასაჭერად და წესრიგის დასამყარებლად ავღანეთში 13 ათასი სამხედრო მუდმივად იმყოფებოდა. ამათ გარდა, ავღანეთში კერძო სამხედრო დანაყოფებიც განლაგდა. 2020 წელს მათი რიცხვი 7 800 ადამიანს შეადგენდა.
2010-2012 წლებში, როდესაც ქვეყანაში 100 ათასი სამხედრო მოსამსახურე იმყოფებოდა, ამერიკულმა მხარემ ავღანეთში წელიწადში 100 მილიარდი დოლარი დახარჯა. 2018 წელს ამ თანხამ წელიწადში უკვე 45 მილიარდი დოლარი შეადგინა. მიზეზი ის გახლდათ, რომ ამერიკული მხარე ადგილობრივი ჯარის მომზადებას შეუდგა და თალიბების წინააღმდეგ განხორციელებულ სამხედრო ოპერაციებზე უარი განაცხადა.
აშშ-ის თავდაცვის სამინისტროს ინფორმაციით, 2001-2019 წლებში ავღანეთში გაწეული სამხედრო ხარჯი 778 მილიარდ დოლარს შეადგენდა. ამ თანხას ემატება 44 მილიარდიც, რომელიც ამ აზიურ ქვეყანაში სხვადასხვა სამხედრო პროექტების გახორციელებისათვის დაიხარჯა. მთლიანობაში 2001-2019 წლებში აშშ-ს ავღანეთი 822 მილიარდი დოლარი დაუჯდა. ამ თანხაში არ შედის პაკისტანში განლაგებული ამერიკული სამხედრო ბაზებისათვის გამოყოფილი ფული. ბრაუნის უნივერსიტეტის მკვლევარების მტკიცებით საერთო თანხამ 978 მილიარდი დოლარი შეადგინა. (ამ თანხას ემატება 2020 და 2021 წლები).
გერმანიამ და დიდმა ბრიტანეთმა “ავღანური კამპანიის“ მიმდინარეობისას 30 და 19 მილიარდი დოლარი დახარჯეს.
2002 წლიდან აშშ-მა ავღანეთის რეკონსტრუქციისათვის 143.27 მილიარდი დოლარი დახარჯა. 88.32 მილიარდი დოლარი ავღანური ძალოვანი სტრუქტურების გასაძლიერებლად გაიხარჯა. თანხის უდიდესი ნაწილი ავღანელი მაღალჩინოსნების ჯიბეებში დაილექა.
2001 წლიდან “ავღანურ ამბებს“ 2 300 ამერიკელი და ნატოს კოალიციის წევრი ქვეყნების 1 200 სამხედრო შეეწირა. დაახლოებით 20 600 ამერიკელი სამხედრო მოსამსახურე დაიჭრა.
ბრაუნის უნივერსიტეტის მკვლევარების ცნობით, 2001 წლიდან 64 ათასი ავღანეთის სამხედრო მოსამსახურე და პოლიციელი გარდაიცვალა.
რაც შეეხება მშვიდობიან მოსახლეობას, გაერთიანებული ერების ავღანური მისიის წარმომადგენლებმა შესაბამისი კვლევა მხოლოდ 2009 წელს დაიწყეს. აღმოჩნდა, რომ 2009-2020 წლებში, ავღანურ სისხლისღვრას 111 ათასი ადამიანი შეეწირა.
ამასობაში, ქაბულის დაკავების შემდეგ, თალიბანის სპიკერმა ზაბიჰულაჰ მუჰამედმა პირველი ოფიციალური პრესკონფერენცია ჩაატარა, სადაც ამ დაჯგუფების სამომავლო მიზნებსა და პოლიტიკაზე ისაუბრა.
ქალთა უფლებების საკითხს მუჰამედმა “ძალიან მნიშვნელოვანი” უწოდა და განაცხადა, რომ ავღანეთის ისლამური საამირო მხარს უჭერს ქალთა უფლებებს, შარიათის ფარგლებში.
თალიბანი მხარს უჭერს თავისუფალ და დამოუკიდებელ მედიას. მაგრამ, მედიის მუშაობის დროს არაფერი უნდა იყოს ისლამური ღირებულებების წინააღმდეგ და გათვალისწინებული უნდა იყოს ისლამური ღირებულებები.
თალიბანის სპიკერის თქმით, დაჯგუფება ყველა ავღანელს პატიობს ომის ქმედებებს და ისინი შურისძიებას არ აპირებენ.
ზაბიჰულაჰ მუჰამედმა მსოფლიო თანამეგობრობა დაარწმუნა, რომ ავღანეთის ტერიტორიას სხვა სახელმწიფოებზე თავდასასხმელად ვერავინ გამოიყენებს.
მუჯაჰიდის თქმით, დაჯგუფება ქაბულის კარიბჭესთან გაჩერებას აპირებდა, მაგრამ რადგან “წინა ადმინისტრაცია ასეთი არაკომპეტენტური იყო”, ისინი ქალაქში შევიდნენ “უსაფრთხოების უზრუნველსაყოფად”. მისი თქმით, უცხოური საელჩოების უსაფრთხოებას გადამწყვეტი მნიშვნელობა ჰქონდა.
პრესკონფერენციის დასასრულს თალიბანის სპიკერმა განაცხადა, რომ ავღანეთის ისლამური საამიროს მომავალი ხელმძღვანელი მოლა აბდულ ღანი ბარადარი იქნება.
[sexy_author_bio]
