ჯუმათი, სოფელი ოზურგეთის მუნიციპალიტეტში, მდინარე სუფსის მარჯვენა სანაპიროზე, ზღვის დონიდან 120 მეტრ სიმაღლეზე მდებარეობს.
სოფელში, დღეისთვის, 300-მდე კომლია და 1250-მდე ადამიანი ცხოვრობს. კომუნისტურ ეპოქაში სოფელში ძალზე განვითარებული იყო მეჩაიეობა. ასევე მოჰყავდათ, ციტრუსი, ტუნგის და როგორც ადგილობრივები იხსენებენ, ოზურგეთის რაიონში ჯუმათი საუკეთესო სოფლების სამეულში შედიოდა.
_ ჩვენ სოფელს ან სილამაზით, ან ეკონომიკური სიძლიერით, რომელი სჯობდა? 23 სახის მარტო სასოფლო-სამეურნეო ნაწარმს აბარებდა გლეხი. სოფელი სულ მოწინავეთა რიგებში იყო _ ოლიმპიადები იმართებოდა, გუგუნებდა ჯუმათის კოლმეურნეობა. გააკეთონ, ბატონო, უკეთესი და მოვიწონებთ. ესაა საქმე, რაც ახლა გვჭირს? “კანტორა” ნახეთ ჯუმათის. სამარცხვინო ამბავი გვჭირს. აქ იშვიათად ნახავთ სულიერს. ადამიანს ვგულისხმობთ, თორემ კარზე ლოდმიდებულ “კანტორაში” სანამ შეხვალ, დიდი გუბეც დგას და ბაყაყებიც კი დაგხვდეთ, იქნებ…
ჯუმათის ადმინისტრაციული შენობა კარზე მიდებული ლოდით
სტიქიამ რომ დალეწა გაზგაყვანილობის მილები, კი ყრია კილომეტრებზე დაგრეხილი და დამსხვრეული. ვინაა პატრონი?! აქაური ცნობილი ფირალი, სისონაი დარჩია უნდა გააცოცხლო ახლა და ყველას ჩამოუაროს უნდა, სულ ფრიალ-ფრიალით, _ ცოტა სარკასტული იუმორითაც საუბრობენ ჯუმათელები “გურია ნიუსთან”.
ყველას ახსოვს, რომ 2023 წლის სტიქიას სოფელ ჯუმათში ბავშვის სიცოცხლე ემსხვერპლა. ბუნების კატაკლიზმებმა ამ მთიან სოფელში განსაკუთრებული კვალი დატოვა _ გაზგაყვანილობის მილები, როცა ჯერ სამუშაოები დამთავრებულიც არ იყო, სტიქიამ ერთიანად დალეწა და მას შემდეგ გზის პირებსა თუ ფერდობებზე ყრია.
_ სოფელს აღარ ვგავართ. ყველასგან დავიწყებული და გაპარტახებულია ერთ დროს მოგუგუნე ჩვენი სოფელი. გამგებელი წავიდა კი არა, უფრო გაიქცა. არავინ ყურადღებას არ გვაქცევს. ჩვენი დეპუტატი ოზურგეთის საკრებულოში პაატა კიღურაძეა. მანამდე ბაილეთის გამგებელი იყო და რა არ გაუკეთა მაგ სოფელს. აქაც ასე უნდა იმოქმედოს _ ძალიან გვიხაროდა მისი მოსვლა.
წავიდა ხელიდან ყველაფერი. გაზის შემოყვანა გვიხაროდა, მაგრამ ბუნებამ არ აცალა. სტიქიას ვინ დაუდგება წინ, მაგრამ საუკუნოდ ასე უნდა ეყაროს ეს მილები? _ გვეუბნებიან გზადაგზა ადგილობრივები.
მათგან უმეტესად მწვავე რეპლიკები ისმის: “ერთი ჩვენი კანტორა ნახე, თხის სადგომი ჯობს”; “იმავე შენობაშია საბავშვო ბაღი… იქ შვილიშვილს არ მივიყვან”; “სკოლა კი დაანგრიეს, ახალს ავაშენებთო და კარგია, თუ აშენდება, მაგრამ, როდის? დაშალეს და ჯერ იმ ნაწილებს ჰყიდიან, რაც დანგრევის შემდეგ დარჩა. ბავშვები სილაურის სკოლაში დადიან მეორე ცვლაში და შინ ღამით მოდიან… აირია მონასტერი… ლამპიონები კია დაყუდებული, მარა ნათურა არაა შიგ”; “კანტორა ნახეთ, კანტორა, ისე არ წახვიდეთ”…
დღის განმავლობაში, არა ერთი საჯარო მოხელის სამსახურში არყოფნა არ გვიკვირს. უფრო ჯუმათელების მიერ, “კანტორად” ჩამახსოვრებულმა, ადგილობრივი ხელისუფლების წარმომადგენლობის შენობის ნახვამ გაგვაოცა _ აქ, დღის ორ საათზე, ადამიანის ჭაჭანება არ იყო. კარზე დიდი ლოდი დაგვხვდა მიდებული, ხოლო იქამდე მისასვლელ გზაზე დიდი გუბურა დგას. გეგონება, აქაც მუნიციპალიტეტის მერის ან ვინმე მაღალჩინოსნის მოსვლაა საჭირო, რომ ორი ურიკა ხრეში ჩაყაროს თავმოყვარე საჯარო მოხელემ.
მაინც ვცადეთ, ვინმე სულიერი გვენახა, ან სხვა კარი გვეპოვა, თუმცა, “ვუარეთ, ვუარეთ და კარი ვერ ვიპოვეთ”. ერთგან, ფანჯრიდან რომ შევიხედეთ, სავარაუდოდ, იმ ოთახში უნდა იყოს განთავსებული საბავშვო ბაღი, შიგ კი ჩანდა აკურატულად დალაგებული გარემო, თუმცა, გარედან კედლები და შესასვლელი ისეა დაძველებული და დეფორმირებული, რომ უცებ მივხვდით, რატომ თქვა ასაკოვანმა ბებომ, იქ შვილიშვილებს არ მივიყვანო…
_ ახლახან რომ ცუდი ამინდი იყო, მოსპო წყალსადენის მილები. ახალ საყვედურს მაგაზე ვერ ვიტყვი. ამოსული იყვნენ და გააკეთეს. ლამპიონები კი დგას, მაგრამ აქ ღამით რომ გაიარო, უკუნია _ გადამწვარია ყველა ნათურა. ნაგვის კონტეინერი არ გვაქვს ახლო-მახლო. იქნებ, მოხერხდეს, რომ დაიდგას. არ ვიცი, ალბათ, ხრამში ყრის ხალხი ნაგავს, თორემ აქ არსად არაა ნაგვის ურნა. ეს არაა წვრილმანი საქმე და მიხედვა უნდა, _ გვეუბნება აქ მცხოვრები პენსიონერი ლეილა (ნაზი) კეცხოველი.
ქალბატონ ლეილას, როგორც აქტიურ პიროვნებას, ძალიან აინტერესებს, რაკი ბიძაშვილის სახლში ცხოვრობს, 2024 წლის არჩევნებზე, როგორ მისცეს ხმა სასურველ კანდიდატს:
_ ძალიან მინდა არჩევნებში მონაწილეობა მივიღო. მე აქ სხვა სოფლიდან გადმოვედი. ბიძაშვილის ოჯახში ვცხოვრობ, დიდი ხანია. რეგისტრირებულიც ვარ, თუმცა, ძალიან ვარ დაინტერესებული, როგორ მივიღო არჩევნებში მონაწილეობა და დამეხმარონ. სოციალური დახმარება კი დამენიშნა. წამლებსაც ვიღებ ფასდაკლებით და მადლიერი ვარ, _ გვითხრა მან.
_ ჩვენი ყველაზე დიდი გასაჭირი გაზსადენის მშენებლობის დაუსრულებლობაა. თითქმის ბოლომდე იყო საქმე მიყვანილი. მრიცხველებიც დადგეს. ისე მიხაროდა, სახლში ცალკე ოთახი გავარემონტეთ, რომ გაზი იქ დაგვედგა, დავაწყვეთ ახალი ნივთები და …დავრჩით ხახამშრალნი _ საშინელმა სტიქიამ ეს მილები ერთიანად დაგლიჯა და დაამტვრია. ვართ ახლა მოლოდინის რეჟიმში და ძალიან გაგრძელდა ეს ლოდინი. 2023 წელს გვპირდებოდნენ, წლის ბოლომდე გავაკეთებთო, თუმცა, ჯერ საშველი არ ჩანს, _ გვეუბნება ადგილობრივი მცხოვრები მაყვალა აროშიძე.
ასევე ადგილობრივი მცხოვრები, ნელი სალუქვაძე ამბობს, რომ მრიცხველების დატესტვაც მოხდა, საქმე თითქმის ბოლომდე იყო მისული, თუმცა, სტიქიამ ჩაშალა სასიკეთოდ წარმართული საქმე:
_ სტიქია ყოველთვის შეიძლება მოხდეს, მაგრამ ამდენ ხანს არ უნდა გაჭიანურდეს აღდგენითი სამუშაო. რომ დააჩქარონ, არ შეიძლება? “კანტორა” ნახეთ სოფელში? ნაომარი გეგონება, შენობა ისეა მოქცეული. გამგებელი წავიდა, უფრო სწორად გაიქცა. ყურადღებას რომ არ მოგაქცევენ, ასეა. თავის დროზე აქ ოლიმპიადები ტარდებოდა. ნატანების და სოფელ შრომის გვერდით, საუკეთესო სამეულში მოიხსენიებოდა ჯუმათი. ახლა კი ვართ ასე წაქცეული და უპატრონო… _ ამბობს ის.
_ არაფერი არ გვაქვს. ძველ დროში რაც გაკეთდა, ისაა ჯუმათში შემორჩენილი. საჭმელს ძლივს ვყიდულობთ და პენსია რომ არ გვქონდეს, ისიც არ იქნება. სტიქიას ვინ დაუდგება წინ?! მოსპო ყველაფერი. ახლა აუცილებელია, გაზსადენი მილის აღდგენა. ხალხი მოუთმენლად ელოდება სოფელში გაზის შემოსვლას. ისე კი ვყიდულობთ “ბალონით”. ამოდის კვირაში ერთხელ გზის მანქანა და უკმაყოფილო არ ვართ. თუმცა, ეს დროებითია და სასწრაფოდ უნდა მიიღონ ზომები, რომ აღდგეს დროულად, _ გვითხრა ჯუმათელმა ლუიზა დარჩიამ.
სოფელში, ასევე, ამბობენ, რომ მანდარინი ბევრს დარჩა გაუყიდავი, რაც უახლოეს პერიოდში გასაჭირის მეტს, არაფერს მოიტანს.
ადგილობრივებთან საუბრის შემდეგ, ღიად გამოიკვეთა გაზისა და გზის პრობლემა. ეს უკანასკნელი დიდ და დასახლებულ უბნებში არ არის, უფრო სწორად მოუხრეშავია და მანქანებს გადაადგილება უჭირთ. ასევე, სურთ, მალე დასრულდეს ჯუმათის საჯარო სკოლის რეაბილიტაცია, რომელიც უკვე დაანგრიეს და ამ ეტაპზე ადგილს ასუფთავებენ.
ამ არც ისე ადვილად გადასაჭრელი პრობლემების შესახებ, სოფელში ოზურგეთის მერის წარმომადგენლის მოვალეობის შემსრულებელი, ოლეგ ჩხარტიშვილი გვესაუბრა:
_ როცა თქვენ სოფელში მობრძანდით, ჩვენ ადგილზე თუ არ დაგხვდით, ეს იმიტომ, რომ ბოგილას უბანში გზა იხრეშებოდა და იქ ვიყავით. ასევე, სხვა უბნებშიც არის დასაგები გზა და იქაც მივხედავთ. გაზის მილები სტიქიამ დაგლიჯა და ბუნებრივია, წუხს მოსახლეობა. მე მაქვს ინფორმაცია, რომ ამ იანვრიდან გაგრძელდება გაზის მილების მშენებლობა.
ცენტრალურ გზას რაც შეეხება, ეკლესიიდან ცენტრისკენ მომავალ გზაზე ასფალტი უნდა დაიგოს. სკოლა გასულ წელს დაშალეს. ახლა მალე კონკურსი გამოცხადება. ტენდერში, როგორც წესია, გამარჯვებული გამოვლინდება და საქმესაც ეშველება. წყალი ზოგჯერ არ მოდის, სათავე ნაგებობასთან ფუჭდება ცუდ ამინდში. თუმცა, კომპანია “სატისი” მაშინვე ამოდის და დაზიანებულ ადგილებს აკეთებს. ლამპიონებზე გადამწვარი ნათურები შევცვალეთ… მოკლედ, თქვენი შენიშვნები ნაწილობრივ გამოსწორებულია, _ გვითხრა ოლეგ ჩხარტიშვილმა.
_ რაც შეეხება სტიქიით დაზარალებულ ოჯახებს, 70-მდე ოჯახი ექვემდებარება გასახლებას. ზოგი ქალაქში ყიდულობს ახალ სახლს, ზოგიც _ სხვა სოფელში. მათ აუცილებლად გაუწევენ დახმარებას.
_ ბატონო ოლეგ, ადმინისტრაციული შენობის წინ უზარმაზარი ორმოა, კარებზე ლოდია მიყუდებული. ასე რთული და ძნელია, აქ ხრეში დაყაროთ ან კარში ერთი გასაღები ჩასვათ?
_ კი, ბატონო, მაგ “კანტორას” ლოდს მოვაშორებთ და გუბურაში ხრეშს ჩავყრით, გაზსადენიც გაკეთდება და მომდევნო მოსვლისას უკეთ დაგხვდებით…
_ ნამდვილად მოვალთ, ვეცდებით, დეპუტატი წამოვიდეს ჩვენთან ერთად, _ დავპირდით ჩვენც ბატონ ოლეგ ჩხარტიშვილს, რომელიც ახლა სოფელში მუნიციპალიტეტის მერის წარმომადგენლის მოვალეობას ასრულებს.
ავტორი