ანიმაციური კინო (მულტიპლიკაცია) თითქმის კინემატოგრაფის წლოვანებისაა. ეს არის ნაირსახეობა გაცოცხლებული ნახატებისა, რომელიც უკავშირდება მე-19 საუკუნეში უაღრესად პოპულარულ ოპტიკურ სათამაშოებს. ხელოვნების ამ შესანიშნავ და უაღრესად შრომატევად დარგში მოღვაწეობდა ბევრი დიდი რეჟისორი თუ მხატვარი, მათ თავისი წარუშლელი კვალი დასტოვეს, მაგრამ არავის გაუკეთებია იმდენი, რაც ცნობილმა ამერიკელმა ხელოვანმა უოლთ დისნეიმ (სხვათაშორის, მისი გვარი წარმოითქმება, როგორც დისნი). დღესაც კი მსოფლიოს ნებისმიერ კუთხეში მისი სახელის გაგონებაზე ყველა ნაციონალობის ადამიანს თვალწინ მაშინვე წარმოუდგება მისი ფილმების პერსონაჟები _ სასაცილო გაადამიანურებული ცხოველები მიკი მაუსი და დონალდ დაკი, ფიფქია და შვიდი ჯუჯა და სხვები. უოლთ დისნეი ისტორიაში შევიდა, როგორც რეკორდული რაოდენობის, 32 ოსკარის მფლობელი. იგი აღიარებულია როგორც უდიდესი ჰუმანისტი და კაცთმოყვარე ადამიანი, თუმცა ცნობილია რომ მას ადამიანებზე უფრო ცხოველები უყვარდა. საზოგადოების თვალში იგი სანიმუშო და მისაბაძ ფიგურად ითვლებოდა, სინამდვილეში კი იგი არ იყო უბრალო პიროვნება, ცუდ ხასიათზე მყოფს მას შეეძლო სამსახურიდან გაეგდო ყველაზე ნიჭიერი და ერთგული თანამშრომელი. ეს იყო ადამიანი, რომელიც არაფერს დაგიდევდათ თუ კი რაიმე ჰქონდა ჩაფიქრებული და საკუთარი მიზნების განსახორციელებლად ყველაფერზე მიდიოდა. იგი გამუდმებით ეწეოდა, მაგრამ არა მედიის წარმომადგენლებისა და ბავშვების წინაშე. მოწევის გამო ხშირად ახველებდა, ამიტომ ოფისში დისნეის მისვლა თანამშრომლებს შორიდან ესმოდათ და მის გამოჩენისთანავე ყველგან წესრიგი სუფევდა.
პატარა უოლთის მამა ძალზე მკაცრი ადამიანი იყო და ბავშვებს უმნიშვნელო ცელქობის გამოც კი უმკაცრესად სჯიდა. უოლთი და მისი ოთხი და-ძმა არასოდეს იყვნენ განებივრებული ტკბილეულითა და სათამაშოებით. ზუსტად ეს იყო ერთ_ერთი მიზეზი იმისა რომ შემდგომში მთელი თავისი შემოქმედება მან ბავშვებს მიუძღვნა. იგი ბავშვობიდანვე იყო გატაცებული ხატვით, მაგრამ იცოდა რა, რომ მამამისისაგან ერთ ნაგლეჯ ქაღალდსაც ვერ მიიღებდა, უოლთი ტუალეტის ქაღალდზე ხატავდა. მისი მეგობრები ის შინაური ცხოველები იყვნენ, რომლებიც მშობლების ფერმაზე ცხოვრობდნენ. სხვათაშორის, ცხოველების “გაადამიანურება” უოლთმა იმის შემდეგ გადაწყვიტა, რაც ბავშვობაში პატარა ბუ მოკლა. მან ეს ძალიან განიცადა და დაიფიცა რომ ცოცხალ არსებებს ცუდად აღარასოდეს მიეპყრობოდა, თუმცა ხშირად მათ რიცხვში ადამიანები არ შედიოდნენ.
უოლთ დისნეი კანზას სითის ხელოვნების ინსტიტუტში იღებდა ხატვის გაკვეთილებს. მაგრამ კურსის დამთავრება ვერ შეძლო-დაიწყო პირველი მსოფლიო ომი და როგორც ბევრი ამერიკელი იგი საომრად გაემგზავრა. თუმცა, მას არც ერთ ბრძოლაში არ მიუღია მონაწილეობა. როდესაც მისი ნაწილი ევროპაში ჩავიდა საბრძოლო მოქმედებები უკვე დამთავრებული იყო. მაგრამ ზუსტად იქ გაიწაფა მან ხელი: თავის ამხანაგებს მუნდირებზე ისეთი ოსტატობით უხატავდა ორდენებს, რომ ნამდვილისაგან ვერ გაარჩევდი, ასევე სრულიად ახალ გერმანულ რკინის ჩაფხუტებს უკეთებდა “ნატყვიარებს” და ჯარისკაცები ამ “ნადავლს” გზავნიდნენ ამერიკაში.
ევროპიდან დაბრუნებულმა მან ბედი სცადა სარეკლამო ბიზნესში და სწორედ მაშინ გაიცნო უნიჭიერესი მხატვარი იუბ აივერქსი. დისნეი აცნობიერებდა, რომ თვითონ არ არის დიდი შესაძლებლობის მხატვარი, მაგრამ მას გააჩნდა ფენომენალური ნიჭი, ისე ეჩვენებინა ესა თუ ის პერსონაჟი ან მომავალი პროექტი, რომ კარგი მხატვარი მას უსათუოდ გადაიტანდა ქაღალდზე. ასე მოხდა ცნობილი თაგუნას _ მიკი მაუსის მაგალითზე. უოლთის შთაგონებით და იუბის ნიჭის წყალობით, მსოფლიოს მოევლინა ეს ლეგენდარული პერსონაჟი (იმასაც აღნიშნავენ, რომ დისნეის ცნობილი ხელმოლწერა მისი სტუდიის ერთი ანიმატორის მიერ იყო შექმნილი). ამბობენ თაგუნას სახელი მან პოპულარული მსახიობის მიკი რუნის საპატივსაცემოდ შეარქვა, რომლის დედასთანაც უოლთ დისნეის პატარა რომანი ჰქონდა. მიკი მაუსის დაბადების დღედ ითვლება 1928 წლის 18 ნოემბერი, როდესაც ეკრანებზე გამოვიდა მულტფილმი “უილის გემი”. ეს იყო პირველი მულტფილმი, სადაც ხმა სინქრონიზირებული იყო გამოსახულებასთან. 1932 წელს აკადემიამ მას საპატიო ოსკარი მიანიჭა მიკი მაუსის შექმნისათვის. ეს მეორე შემთხვევა იყო ოსკარების ისტორიაში. პირველად ეს ჯილდო ჩარლი ჩაპლინმა მიიღო ფილმისთვის “ცირკი”. ზუსტად ჩაპლინს უნდა გადაეცა დისნეისთვის ოსკარის ფიგურა, მაგრამ დიდმა კომიკოსმა რატომღაც სახლში ყოფნა არჩია.
მიკი მაუსს მოჰყვა სხვა არანაკლებ ცნობილი გმირები_მინი მაუსი, დონალდ დაკი, პლუტო, გუფი და სხვები. უოლთ დისნეი ცნობილი გახდა, ჰოლივუდში გადაბარგდა და იქ მოღვაწეობდა. როგორც ყოველთვის იგი სავსე იყო ახალი ნოვატორული იდეებით. დისნეი ოცნებობდა გადაეღო სრულმეტრაჟიანი მულტფილმი. ამ წამოწყებას თითქმის ყველა სისულელედ თვლიდა, მეგობრები არ ურჩევდნენ ამ პროექტის წამოწყებას. მაგრამ დისნეი ნამდვილი ავანტიურისტი იყო. მან მოახერხა ბანკიდან ნახევარმილიონიანი კრედიტის აღება. ჩავარდნის შემთხვევაში მის სტუდიას სრული გაკოტრება ელოდა. მაგრამ მისმა ჩანაფიქრმა გაამართლა. 1937 წელს ეკრანებზე გამოვიდა “ფიფქია და შვიდი ჯუჯა”, რომელმაც დისნეის რვა მილიონი დოლარი და ოსკარი მოუტანა. დაჯილდოების ცერემონიალზე დისნეის სიურპრიზი მოუწყვეს: ოსკარის ჩვეულებრივ ფიგურასთან ერთად შვიდი პატარა ფიგურაც მიართვეს.
“ფიფქიას” გამარჯვებამ ახალი სტიმული მისცა დისნეის. ამ სურათს მოჰყვა ისეთი ცნობილი ფილმები, როგორც “დამბო” (1941) და “ბემბი” (1942) შემდგომში ის ხშირად აცხადებდა, რომ ფული მისთვის წარმოადგენს არა მიზანს, არამედ მხოლოდ ინსტრუმენტს, რისი საშუალებითაც უნდა შეიქმნას ახალ-ახალი ფილმები. როგორც აღნიშნავენ ცხოვრებაში დისნეი იყო არა იმდენად ბიზნესმენი, ვიდრე ადამიანი რომელიც სიგიჟემდე იყო შეპყრობილი საკუთარი საქმით და თუ რა ხდებოდა გარშემო ხშირად მისი ყურადღების მიღმა რჩებოდა, გამონაკლისს არც საკუთარი ოჯახი წარმოადგენდა. მისი მეუღლე ლილი დისნეის თანამოაზრე და მთავარი დამხმარე იყო. მათ ერთი შვილი ჰყავდათ, რომელიც გვიან შეეძინათ, რაშიც ექიმები დისნეის ადანაშაულებდნენ, ამის გამო იგი ხშირად დეპრესიაში ვარდებოდა. ცოლის დაჟინებული მოთხოვნით მათ მეორე ბავშვი იშვილეს. ერთ კვირადღეს ეკლესიაში მისი აყვანილი შვილი შერონი ფსალმუნებს მღეროდა, დისნეიმ, რომელიც დღეს და ღამეს ასწორებდა სამუშაოზე, ცოლს შეეკითხა _ “ვინ არის ეს ბავშვი?” აღშფოთებულმა ცოლმა ჩასჩურჩულა: ეს შენი შვილია!”
საკუთარი მხატვრებისაგან უოლთ დისნეი ასევე მოითხოვდა მთლიანად დახარჯვას, მაგრამ, ამის მიუხედავად, იგი თანამშრომლებს უფრო ნაკლებს უხდიდა, ვიდრე ჰოლივუდის სხვა სტუდიებში. ამას ემატებოდა ისიც, რომ 1941 წლამდე ტიტრებში უოლთ დისნეი მათ გვარებსაც არ წერდა ხოლმე. ამის გამო მხატვრებმა გაფიცვა მოაწყვეს და ერთი ნაწილი მას ჩამოშორდა კიდევაც.
დისნეი ცნობილი იყო როგორც თავგამოდებული ანტიკომუნისტი, იგი თანამშრომლობდა ანტიამერიკული საქმიანობის შემსწავლელ კომისიასთან და ბევრი თავისი კოლეგა თუ მეგობარი ჰყავს “ჩაშვებული”, იგი ნებაყოფლობით გახდა გამოძიების ფედერალური ბიუროს მაცნე. გფბ-ს არქივებში დღემდე ინახება უზარმაზარი საქაღალდეები მისი წერილებით სხვადასხვა ცნობილ ადამიანებზე. მაგრამ მისი ცხოვრების ეს “შავი” ლაქები ხელს არ უშლიდა საკუთარი მიზნების გახორციელებას. მისი იმპერია დღითიდღე იზრდებოდა, იგი ერთ-ერთი ყველაზე პოპულარული პიროვნება გახდა ამერიკაში. ერთხელ მას ლოს ანჯელესის მერის არჩევნებში მონაწილეობა შესთავაზეს. მას გაუკვირდა: ”რად მინდა მერობა, როცა მე ისედაც მეფე ვარ!’ მან მხატვრული ფილმების კეთებაც დაიწყო, გაგახსენებთ თუნდაც ერთ მათგანს: “მერი პოპინსი” ჯული ენდრიუსის მონაწილეობით. აგრეთვე აკეთებდა დოკუმენტურ ფილმებს მსოფლიოს ფლორასა და ფაუნაზე. უოლთ დისნეიმ განახორციელა თავისი ცხოვრების ყველაზე გრანდიოზული ჩანაფიქრი _ შექმნა გასართობი პარკები დისნეილენდი (დისნეის მიწა) და დისნეუორლდი (დისნეის სამყარო). პარკების შექმნის იდეა მას გაუჩნდა მას შემდეგ რაც დანიაში ნახა “ტივოლი” პარკი. როგორც ამბობენ დისნეიმ აისრულა ის, რასაც მოკლებული იყო ბავშვობაში _ ჰქონოდა ბევრი სათამაშო. დისნეილენდი, რომელსაც უკავია სამოცდაათი ჰექტარის ფართობი, განლაგებულია ლოს ანჯელესიდან ორმოცი კილომეტრის მოშორებით. ამ ადგილზე ლუნა-პარკის გაკეთება მას დემოგრაფიის სპეციალისტებმა ურჩიეს. დისნეილენდი გაიხსნა 1955 წლის ივლისში და მას წელიწადში ათ მილიონამდე ტურისტი ჰყავს. დისნეიუორლდი კი განლაგებულია ფლორიდის შტატში და ათჯერ დიდია დისნეილენდზე და ისეთივე ფართობი უკავია როგორც პარიზს ან სან ფრანცისკოს. მნახველთა რაოდენობით პარკები პირველობას მხოლოდ მექას და ვატიკანს უთმობენ. დისნეიუორლდის გახსნას, რომელიც 1971 წელს მოხდა, უოლთ დისნეი ვერ მოესწრო. იგი 1966 წელს 65 წლისა გარდაიცვალა ფილტვების კიბოსაგან. მისი გარდაცვალების ფაქტი მხოლოდ დასაფლავების შემდეგ გამოამზეურეს. დღემდე დადის მოარული ჭორები რომ დისნეი, არ მომკვდარა, იგი გაყინეს და ანაბიოზური მდგომარეობიდან მას შემდეგ გამოიყვანენ, როდესაც გამოიგონებენ კიბოს საწინააღმდეგო წამალს. სხვათაშორის, მისი გარდაცვალების შემდეგ დირექტორთა საბჭოს აჩვენეს ფირზე გადაღებული დისნეის ჩანაწერი. იგი საბჭოს ყოველ წევრს სახელით მიმართავს და აძლევს მითითებებს. გამოსვლას შემდეგი სიტყვებით ამთავრებს ”მე თქვენ ისევ შეგხვდებით”. ადამიანისაგან, რომელმაც ზღაპარი რეალობად აქცია, მართლაც მოსალოდნელია დაბრუნება. მოხდება ეს თუ არა, ამას დრო გვიჩვენებს.
