მეცნიერებმა შეძლეს, დიდ ადრონულ კოლაიდერზე დაეფიქსირებინათ ნივთიერებისა და ანტინივთიერების განსხვავების ახალი გამოვლინება. შესაძლოა, ამან დაგვაახლოოს სამყაროს ერთ-ერთ მთავარი საიდუმლოს ამოცნობასთან – რატომ აღემატება მატერია ანტიმატერიას და შესაბამისად, რატომ არსებობს ეს სამყარო თავისი მცხოვრებლებით… მატერიისა და ანტიმატერიის რაოდენობა ტოლი რომ ყოფილიყო, ისინი ერთმანეთს მოსპობდნენ.
მატერიასა და ანტიმატერიას შორის სიმეტრიის დარღვევა დაფიქსირდა ნეიტრალური B3 მეზონის დაშლის დროს. დღეისთვის ცნობილ ნაწილაკთა სიმრავლიდან ეს მხოლოდ მეოთხეა, რომელიც ამგვარად იქცევა. წინა სამი ასეთი აღმოჩენიდან ორმა, მათ აღმომჩენებს ნობელის პრემია მოუტანა, ხოლო ერთი, შესაძლოა, მცდარი იყო.
ახლანდელი ექსპერიმენტების შედეგები აისახა ანგარიშში, რომელიც გამოქვეყნებულია ქსელში; ის, აგრეთვე, გაიგზავნა სამეცნიერო ჟურნალში. ფიზიკოსები საშუალებას გვაძლევენ, გავიგოთ, რომ ეს შედეგები არ გადის ეგრეთ წოდებული სტანდარტული მოდელის ჩარჩოებიდან, რომელიც დღეისთვის მიღებულია ელემენტარული ნაწილაკების თეორიაში. ასე რომ, სამყაროს საიდუმლო, რომელსაც ეს თეორია ვერ ხსნის, გადაუჭრელი რჩება.
მათ მიეკუთვნება ანტინივთიერების საიდუმლო. მიაჩნიათ, რომ თავდაპირველად ნივთიერებისა და ანტინივთიერების რაოდენობა სამყაროში ერთნაირი იყო, მაგრამ, ამჟამად ანტიმატერია მასში პრაქტიკულად არ არსებობს. სწავლობენ რა ძლივს შესამჩნევ განსხვავებას ნაწილაკებისა და ანტინაწილაკების თვისებებს შორის, ექსპერიმენტებით, რომლებიც ტარდება დიდ ადრონულ კოლაიდერზე, მეცნიერები ცდილობენ, ნათელი მოჰფინონ ასეთი განსხვავების მიზეზებს. არის აგრეთვე სხვა კითხვა – არსებობს თუ არა სამყაროში სხვა ადგილები, რომლებიც, პირიქით, პრაქტიკულად მთლიანად შევსებულია ანტინივთიერებებით.
მატერიასა და ანტიმატერიას შორის ასიმეტრიის პირველი ახსნა შემოგვთავაზა საბჭოთა აკადემიკოსმა ანდრეი სახაროვმა. მან გამოარკვია, რომ, იმ ნაწილაკების თვისებები, რომელთაც აქვთ ურთიერთსაწინააღმდეგო კვანტურ-მექანიკური ფუნქციები, მთლიანად ურთიერთსაპირისპირო არ არის. ესე იგი, ერთსა და იმავე პირობებში მატერიისა და ანტიმატერიის ნაწილაკები იქცევიან არა დიამეტრულად ურთიერთსაწინააღმდეგოდ, ანუ „სარკულად“, არამედ, სიმეტრიიდან მცირედი გადახრით.
უკანასკნელი რამდენიმე ათწლეულის განმავლობაში ელემენტარული ნაწილაკების ფიზიკის დარგში სხვადასხვა ჯგუფის მიერ ჩატარებულ სამუშაოებს მივყავდით მატერიისა და ანტიმატერიის ასიმეტრიის მსგავსი მაგალითების აღმოჩენამდე, მაგრამ, ეს რეაქციები განეკუთვნებოდა „ეგზოტიკურთა“ რიგს და არ შეეძლო, აეხსნა მატერიის უპირატესობა ანტიმატერიაზე.
ავტორი
