დღეს ქართველი წმინდანის, ღვთისკაცი ექვთიმე სიმონის ძე თაყაიშვილის დაბადების დღეა. მონათვლისას შედგენილ მეტრიკაში, სახელად – “ეფთვიმე“, ხოლო დაბადების თარიღად 5 იანვარი აქვთ მითითებული მეტრიკის ხელმომწერებს მღვდელ დავით კონტრიძეს, დიაკონ გიორგი კონტრიძეს და “ბლაღოჩინ“ ნიკოლოზ კანდელაკს, თუმცა, თავად ექვთიმე, დაბადების დღედ 3 იანვარს მიუთითებდა.
ექვთიმე თაყაიშვილი დაიბადა სოფელ ლიხაურში, სადაც მისი მუზეუმიცაა; თუმცა, ეს არაა სახლ-მუზეუმი და ნაკლებადაა ცნობილი სწორედ ის ადგილი, სადაც დაიბადა და გაიზარდა დიდი მამულიშვილი.
“გურია ნიუსი“ სწორედ იმ ადგილს ეწვია, სადაც წმიდანი დაიბადა. ექვთიმეს გამზრდელი ბიძის შვილთაშვილი რეზო თაყაიშვილი ჩვენთან საუბრისას ამბობს, რომ ახლა კეთდება წმინდა ექვთიმეს სახლ-მუზეუმი და მალე გაიხსნება.
“დღეს წმინდა ექვთიმე თაყაიშვილის დაბადების დღეა, ხოლო 16 იანვარს _ მისი ხსენების დღე. სწორედ ახლა, იმ სახლში, სადაც ის დაიბადა, სამი-ოთხი სოფლის მოძღვარი პარაკლისს იხდის. ამ ეზოში არის ექვთიმეს “წმინდა ქვა“, რომელიც მას ძალიან უყვარდა და მისი ბავშვობის მოგონებებს უკავშირდება. ეს ქვა, მოგვიანებით, საქართველოს საპატრიარქოს მიერ არის ნაკურთხი.
ექვთიმეს სახლში, ამ ეტაპზე, არ არის დამთავრებული სარემონტო სამუშაოები; ეზოსაც დაახლოებით ისეთივე იერ-სახე ექნება, როგორც იყო მე-19-ე საუკუნის 60-იან წლებში, როდესაც ექვთიმე დაიბადა – ზუსტად ისეთივე განლაგებით არის “ქუხნა“, ბეღელი, ნალია…
ექვთიმეს მშობლები – სვიმონ თაყაიშვილი და ნინო ნაკაშიძე ადრევე გარდაეცვალა და მასზე ზრუნვა ბებიამ, ასევე სვიმონის და-ძმამ – მაკა მამიდამ და ედიშელ თაყაიშვილმა იტვირთეს. ედიშელს მემკვიდრეობით დარჩა ის სახლი, სადაც ექვთიმე იზრდებოდა“, – ამბობს ედიშელის შვილთაშვილი რეზო თაყაიშვილი.
დღეს, ექვთიმე თაყაიშვილის სოფელში, რაიმე სახის ღონისძიების გამართვა არაა დაგეგმილი.